Сабақтың тақырыбы:

Үйсіндер туралы жазба деректер

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні: 17.01.2018

СЫНЫП: 6 «А»

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

5.3.1.2 – ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру ;

5.1.2.2 – әлеуметтік топтардың ерекшеліктерін түсіндіру;

5.3.2.2 – Қазақстан территориясындағы алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің көрші елдермен қарым-қатынасын анықтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Үйсіндер туралы жазба деректер

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Сақтардың Александр Македонский әскеріне қарсы күресі

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Б ағалау парақшасымен таныстыру

Топтарға бөлу.

Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады.

1-топ «Сары кәмпиттер»

2-топ «Көк кәмпиттер»

3-топ «Қызыл кәмпиттер»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: Бір-біріне сәттілік тілеу

Үй тапсырмасын сұрау:

Қадам бас алға сүрінбей

Болашақ кілті- білімде.

Қандай мағына береді

"Сақ" сөзі парсы тілінде құдіретті еркектер

Басынан кешкен шақтарды

Тарихшы тізіп ақтарды

Кімдер деп тағы атайды

Грек Геродот сақтарды массагеттер

Ағаға тыныс іні еді

Тарих өткеннің үні еді

Сақ әйелінің ерлігін

Сипаттап берген кім еді? Помпей торг

«Менен сұрақ – сіздерден жауап»

1. Парсы патшасы Кирге қарсы шыққан сақ патшасы?

2. Хаома сусынын дайындайтын сақтар?

3. Есік қорғанын зерттеген археолог?

4. Сақ патшайымы?

5. Теңіздің арғы жағындағы сақтар?

6. Шошақ бөрікті сақтар?

«Бұл кім?» Томирис, Кир, Спаргапис, Спитамен, Шырақ, Скунха, Герадот, А.Македонский

Тапсырманы орындаған әр балаға конфеттер беріп отырамын.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Оқулықпен, мәтінмен жұмыс:

1. Үйсіндердің орналасқан жері

2.Үйсіндер туралы жазба деректер

3. Үйсіндердің қоғамдық құрылысы.

4. Үйсіндердің басқа елдермен қарым-қатынасы

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Электронды оқулық арқылы үйсін тайпасы туралы деректерді көру

Картамен жұмыс

Үйсін мемлекеті - (б.з.д. VIIIғ - б.з. V ғасырда Қазақстанды мекендеген тайпаларда мемлекеттіктің алғашқы белгілері болды.

Бұлар сақтардың этномәдени мұрагерлері үйсіндер болатын. Қазақ мемлекеттігінің тағы бір қайнар көзі үйсіндер мемлекеті болып есептеледі. Үйсіндерде ежелгі өркениетке тән дамудың барлық белгілері байқалды. Бұл қалыпты даму белгілеріне мемлекеттік билік жүйесін, жазудың болғандығын, тұрақты әскерді, елшілік жоралғыларын және т.б. жатқызуға болады. Сақ дәуірінде болған малға, еңбек құралдарына және тұрмыс бұйымдарына деген жеке меншік үйсіндерде де кең қанат жайды. Қоғамның билеуші және бағынышты топтарға бөлінуі мейлінше айқын байқалды. Қоғам — ру ақсүйектері мен тәуелді ұсақ өндірушілер, жартылай тәуелді құлдарға бөлінді. Жерді жеке иеленумен қатар иерархиялық иелену түрі де дамыды (рулық, тайпалық, қауымдық). Ежелгі үйсіндерде әлеуметтік-экономикалық қатынастар өтпелі кезеңге тән сипатта болды. Дамудың мұндай ерекше түрінің болу себебі экономикалық кұрылысқа байланысты. Жартылай көшпелі және жартылай отырықшы үйсін коғамында өндірістің екі негізгі түрі болды: мал және жер. Мал түріндегі байлықтың жиналуы, мал-мүлік, жиһазға жеке меншіктің, тауар алмасудың дамуына әкелді. Әйтсе де көшпелі қоғам ерекшелігіне сай — әлеуметтік қатынастар аса ірі және шағын дәулетті мал иелерінің жеке меншік қатынастары түрінде дамыды. Рулық құрылыстың ыдырауы барысында туындаған таптық қатынастар құлиеленушілік сипатқа ие болды. Дегенмен ежелгі үйсін қоғамында құлдың еңбегін пайдалану өзіндік ерекше түрде дамыды; яғни, құл еңбегі өндірістің негізгі тірегіне айналған жоқ, ал құл иелену классикалық түрге жете алмады. Жазбаша және археологиялық деректерден ежелгі үйсін қоғамында б.з.д. II—I ғасырлардың өзінде-ақ жекелеген адамдардың қолында байлықтың шоғырланғандығы байқалды. Қытай деректерінде: "Үйсіндерде жылқы көп. Олардың ең бай адамдарында төрт-бес мың жылқы болады", — деп көрсетілген.

Картамен жұмыс

Берілген сұрақтарға жауап. Бір-бірлерін тексеру.

«Сандар сөйлейді»

630 мың

188, 800 мың

б. з. б 2 ғасыр

Б. з. б 3ғ - б. з 5ғ

«Термин сөздер»

Гуньмо

Бек

Таңба

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез

1.Дискуссиялық өрнек

Бекіту сұрақтары:

1. Үйсіндердің басшысы Гуньмо

2. Үйсіндер малдарын ажырату үшін қолданған зат таңба

3. Үйсіндердің шығу тегі туралы жазған Сыма Цянь

4. Қатардағы адамдар қолданған мөр балшық, тас мөр

5. Билеушілер мен әскербасылар қолданған мөр алтын, мыс мөр

1. Үйсіндердің антропологиялық сипаты еуропеоид

2. Үйсіндер туралы ақпарат кездеседі қытай

3. Жылжымайтын мүлік жер

4. Жылжымалы мүлік мал

5. Тайпа көсемдері мен ұсақ ру басылары бек

Дискуссиялық өрнек

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Кері байланыс кемесі

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары

шынайы ма? Бүгін оқушылар

не білді? Сыныптағы ахуал

қандай болды? Мен жоспарлаған

саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

№ 

Сөйлем 

келісемін 

келіспеймін 

1 
2

3

4

5

6 

Үйсін әйелдерінің жанына ерлері қоса жерленген

Үйсіндер әртүрлі металдарды пайдаланған

Үйсіндер қолөнермен айналыспаған

Үйсіндер баспана тұрғыза алмады

Ертедегі үйсіндер жаратушы күшке сенген

Үйсіндер Жетісуды мекендеген