Қазақ әдебиеті. 10-сынып
Күні: __________
Сабақтың тақырыбы: Біржан сал Қожағұлұлы «Сырғақты», «Жанбота»,
«Көкек» әндері
Сабақтың мақсаты:
-
Білімділік: Біржан сал Қожағұлұлының өмірі мен шығармашылығынан өткенді қайталау, «Жамбас сипар», «Ләйлім шырақ», «Теміртас» әндерінің жазылу тарихы туралы мәліметті еске түсіру, «Сырғақты», «Жанбота», «Көкек» әндерінің тақырыбы мен идеясын анықтау, Біржан сал өлеңдерін көркемдік ерекшеліктеріне қарай талдау;
-
Дамытушылық: өзіндік пікір айтуға, сұрақтарға жауап беру арқылы өз ойларын жүйелі, нақты жеткізе білуге дағдыландыру, тапсырмаларды орындау арқылы жылдам ойлау қабілетін дамыту.
-
Тәрбиелік: туған халқымыздың өнер иелерін ардақтай білуге, асыл мұраларымызды қадірлеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа оқу материалын беру сабағы
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, пікіралмасу, т.б
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар, тірек-сызбалар, т.б
Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ тілі
Сабақтың барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі.
-
Оқушылармен амандасу, оқу құралдарын тексеру
-
Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
-
Үй тапсырмасын тексеру.
|
|
Жаяу Мұса Байжанұлы |
Мұхит Мералы ұлы |
Балуан Шолақ Баймырзаұлы |
Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы |
Біржан сал Қожағұл ұлы |
|
Жамбыл облысы, Шу өңірі |
|
|
|
|
|
|
Ақмола облысы Еңбекшілдер ауданы |
|
|
|
|
|
|
Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы |
|
|
|
|
|
|
Павлодар облысы Баянауыл ауданы |
|
|
|
|
|
|
Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
|
|
|
|
|
|
|
Сегіз сері Баһрамұлы |
Жаяу Мұса Байжанұлы |
Мұхит Мералы ұлы |
Балуан Шолақ Баймырзаұлы |
Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы |
Естай Беркімбай ұлы |
Біржан сал Қожағұл ұлы |
|
«Гауһартас» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Жылқышы» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Жиырма бес» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Жанбота» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ғалия» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Гауһар қыз» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Үлкен Айдай» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ләйлім шырақ» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Айнамкөз» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Теміртас» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Гәкку» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ақ сиса» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Әйкен-ай» |
|
|
|
|
|
|
|
|
«Сұрша қыз» |
|
|
|
|
|
|
|
-
Жаңа білімді меңгерту кезеңі.
Құрметті оқушылар, Біржан сал ауданына қош келіпсіздер!
Ауданның төрт ауылы сіздерді қонаққа күтіп отыр.
1-ауыл: «Баласы Қожағұлдың Біржан салмын,
Өзім сұңқар, өзім сал, кімге зармын?»
Тапсырма №1.
Келтірілген сөздердің Біржан сал өміріне қандай қатысы барын айтып беріңіз.
Қожағұл, Жөкей, Жанбай-Көлбай, Әпіш, Теміртас, Абай
Қосымша мәлімет:

2-ауыл: «Мен Біржан болғалы талай заман,
Пар келмеген ешбір әнші тіпті маған»
Тапсырма№2.
Сал мен серінің қандай айырмашылығы бар?
Қосымша мәлімет:
|
Жанры |
тарихи драма |
|
Режиссёрі |
Досқан Жолжақсынов, Р. Әлпиев |
|
Сценарийдің авторы |
Таласбек Әсемқұлов |
|
Басты рөлдерде |
Досқан Жолжақсынов, Аша Матай, С. Оразбаев, К. Түлегенов, Болат Әбділманов, Г. Тутова |
|
Операторы |
Р. Ибрагимов |
|
Кинокомпания |
|
|
Ұзақтығы |
76 минут |
|
Бюджеті |
? |
|
Мемлекет |
|
|
Тілі |
|
|
Шыққан жылы |
-
Бекіту тапсырмалары:
3-ауыл:
Тапсырма№1.
«Сырғақты» өлеңініде ақын қандай ой қозғайды?
Ақ тұйғын құс қолымда сырғақты ма,
Басып-басып алайын ырғақтыма.
Бозбала саған айтар өсиетім,
Жақын жүр әлпештеген ардақтыға.
Жанып тұрған жас өмір ал қызыл гүл,
Сипаттауға қызығын жетпейді тіл.
Жауқазын – желбіреген жастық шағым,
Өмірдің мағынасына түсіне біл!
Қосымша мәлімет:
Халықтық ән дәстүрінде орындаушылық ерекшеліктеріне қарай аймақтық мектептерге бөлінеді:
1. Арқа мектебі – қазақы әншіліктің мейлінше дамыған саласы болып табылады. Арқа мектебінің өкілдері деп –Біржан, Ақан, Балуан Шолақ, т.б. Арқа әндері біркелкі еркін ырғақпен айтылады, диапозоны мейлінше кең болады. Арқа әндерінің кәсіби мектебін жасағандар – Ж.Елебекеов, Ж.Кәрменов, Қ.Байбосыновтар.
2. Жетісу мектебі – қазақтың көне әндерінің, әсіресе халықтық әуендердің мол сақталған әншілік өнер шоғыры саналады, көрнекті өкілдері Жамбыл, Кенен. Жетісу ән мектебінің кәсіби тұғырын қалаған –Ж.Кәрменов, оның ізін жалғастырушы шәкірті – Е.Қосбармақов.
3. Батыс Қазақстандық әншілік мектеп – еліміздің батыс өлкесінде дамыған әншілік өнер.
Бұл мектептің басында Ғарифолла Құрманғалиев тұр, оның шәкірттері – Қ.Бердіғалиев, Қ.Құлышева, С.Рахметжанов, С.Жанпейісова, С.Мырзабаева, А.Қосанова, Қ.Кәкімовтар.
4-ауыл: «Жан едім әсем әнді сүйіп айтқан,
Жағымды көпке бірдей жұрт ұнатқан»
Тапсырма №3.
Өлең құрылысына талдау жасаңыз.
Кім сүймес шешек атқан көкек айын,
Бейне жаз, менің сүйген сәулетайым.
Ақ қалқам отыр ма екен, жатыр ма екен,
Ей, көкек, ұшып барып білші жайын!
Қосымша мәлімет:
«Жанбота» әнінің шығу тарихы. 1865 жылы Омбының генерал-губернаторын қарсы алу тойында болған оқиғаға байланысты. Ақсарының болысы Жанбота мен Қоңырқожаның Азнабайы арасындағы тартыс. Біржанның әнін тыңдауға жиналғандардың көзінше өзінің сөзін өткізе алмағандықтан әншінің басынан салып қалады. Отырғандар айырып алады. Мұндайға душар болған әнші Жанбота отырған үйге келіп, ашу ызамен болған істі баяндайды.
5. Қорытынды.
-
Біржан сал Қожағұлұлының бізге жеткен мұралары туралы қысқаша баяндап беріңдер.
-
Біржан сал Қожағұлұлы шығармалары, негізінен, қандай тақырыпты қозғайды?
6. Бағалау.
7. Үй тапсырмасы: Біржан сал Қожағұлұлы поэзия, музыка саласындағы
мол мұрасы
Тексерілді: _____________
Үй тапсырмасын тексеруге арналған тапсырмалар:
|
|
Жаяу Мұса Байжанұлы |
Мұхит Мералы ұлы |
Балуан Шолақ Баймырзаұлы |
Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы |
Біржан сал Қожағұл ұлы |
|
Жамбыл облысы, Шу өңірі |
|
|
|
|
|
|
Ақмола облысы Еңбекшілдер ауданы |
|
|
|
|
|
|
Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы |
|
|
|
|
|
|
Павлодар облысы Баянауыл ауданы |
|
|
|
|
|
|
Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
|
|
|
|
|
|
|
Сегіз сері Баһрамұлы |
Жаяу Мұса Байжанұлы |
Мұхит Мералы ұлы |
Балуан Шолақ Баймырзаұлы |
Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы |
ЖИ арқылы жасау
ЖИ арқылы жасау
Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі-96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ
Ашық сабақ
Тәрбие сағаты
Презентация
БЖБ, ТЖБ тесттер
Көрнекіліктер
Балабақшаға арнарлған құжаттар
Мақала, Эссе
Дидактикалық ойындар
және тағы басқа 400 000 материал
Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Сагатаева Салтанат АскаровнаШағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Ашық сбақ. Біржан сал 10-сынып
Тақырып бойынша 11 материал табылды
Ашық сбақ. Біржан сал 10-сыныпМатериал туралы қысқаша түсінік
Материал 10-сыныпқа сабақ беретін қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімдеріне арналған. Мұнда түрлі қызық әдістер көрсетілген
Материалдың қысқаша нұсқасы Қазақ әдебиеті. 10-сынып Күні: __________ Сабақтың тақырыбы: Біржан сал Қожағұлұлы «Сырғақты», «Жанбота», «Көкек» әндері Сабақтың мақсаты:
Сабақтың түрі: жаңа оқу материалын беру сабағы Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, пікіралмасу, т.б Сабақтың көрнекілігі: кітаптар, тірек-сызбалар, т.б Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ тілі Сабақтың барысы:
Құрметті оқушылар, Біржан сал ауданына қош келіпсіздер! Ауданның төрт ауылы сіздерді қонаққа күтіп отыр. 1-ауыл: «Баласы Қожағұлдың Біржан салмын, Өзім сұңқар, өзім сал, кімге зармын?» Тапсырма №1. Келтірілген сөздердің Біржан сал өміріне қандай қатысы барын айтып беріңіз. Қожағұл, Жөкей, Жанбай-Көлбай, Әпіш, Теміртас, Абай Қосымша мәлімет:
2-ауыл: «Мен Біржан болғалы талай заман, Пар келмеген ешбір әнші тіпті маған» Тапсырма№2. Сал мен серінің қандай айырмашылығы бар? Қосымша мәлімет:
3-ауыл: Тапсырма№1. «Сырғақты» өлеңініде ақын қандай ой қозғайды? Ақ тұйғын құс қолымда сырғақты ма, Басып-басып алайын ырғақтыма. Бозбала саған айтар өсиетім, Жақын жүр әлпештеген ардақтыға. Жанып тұрған жас өмір ал қызыл гүл, Сипаттауға қызығын жетпейді тіл. Жауқазын – желбіреген жастық шағым, Өмірдің мағынасына түсіне біл! Қосымша мәлімет: Халықтық ән дәстүрінде орындаушылық ерекшеліктеріне қарай аймақтық мектептерге бөлінеді: 1. Арқа мектебі – қазақы әншіліктің мейлінше дамыған саласы болып табылады. Арқа мектебінің өкілдері деп –Біржан, Ақан, Балуан Шолақ, т.б. Арқа әндері біркелкі еркін ырғақпен айтылады, диапозоны мейлінше кең болады. Арқа әндерінің кәсіби мектебін жасағандар – Ж.Елебекеов, Ж.Кәрменов, Қ.Байбосыновтар. 2. Жетісу мектебі – қазақтың көне әндерінің, әсіресе халықтық әуендердің мол сақталған әншілік өнер шоғыры саналады, көрнекті өкілдері Жамбыл, Кенен. Жетісу ән мектебінің кәсіби тұғырын қалаған –Ж.Кәрменов, оның ізін жалғастырушы шәкірті – Е.Қосбармақов. 3. Батыс Қазақстандық әншілік мектеп – еліміздің батыс өлкесінде дамыған әншілік өнер. Бұл мектептің басында Ғарифолла Құрманғалиев тұр, оның шәкірттері – Қ.Бердіғалиев, Қ.Құлышева, С.Рахметжанов, С.Жанпейісова, С.Мырзабаева, А.Қосанова, Қ.Кәкімовтар. 4-ауыл: «Жан едім әсем әнді сүйіп айтқан, Жағымды көпке бірдей жұрт ұнатқан» Тапсырма №3. Өлең құрылысына талдау жасаңыз. Кім сүймес шешек атқан көкек айын, Бейне жаз, менің сүйген сәулетайым. Ақ қалқам отыр ма екен, жатыр ма екен, Ей, көкек, ұшып барып білші жайын! Қосымша мәлімет: «Жанбота» әнінің шығу тарихы. 1865 жылы Омбының генерал-губернаторын қарсы алу тойында болған оқиғаға байланысты. Ақсарының болысы Жанбота мен Қоңырқожаның Азнабайы арасындағы тартыс. Біржанның әнін тыңдауға жиналғандардың көзінше өзінің сөзін өткізе алмағандықтан әншінің басынан салып қалады. Отырғандар айырып алады. Мұндайға душар болған әнші Жанбота отырған үйге келіп, ашу ызамен болған істі баяндайды. 5. Қорытынды.
6. Бағалау. 7. Үй тапсырмасы: Біржан сал Қожағұлұлы поэзия, музыка саласындағы мол мұрасы
Тексерілді: _____________
Үй тапсырмасын тексеруге арналған тапсырмалар:
|













