Ата-аналарға арналған нұсқаулық

2


УДК 373. 167. 1 ( 075.3)
ББК 74. 2025
С 23



С 23 TIMSS тест тапсырмалар жинағы. – «Ақпараттық - талдау
орталығы» АҚ: Астана, 2016 - 186 бет


ISBN 978 – 601 – 280 – 759 - 2


Бұл жинақ еліміздің педагогика саласындағы қызметкерлер
қауымына білім беру процесінде көмекші дидактикалық құрал
ретінде колдану үшін «Ақпараттық – талдау орталығы» АҚ-ның
халықаралық салыстырмалы зерттеулер департаментімен
дайындалған.

















ISBN 978 - 601 - 280 - 759 - 2

3



МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ …………………………………………………………….… ........4

4 СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ………….. ........7

 «БІЛІМ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика………………………………………… …….....8
2.1. - 2.11 - Жаратылыстану…………………………………… ….....17

 «ҚОЛДАНУ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика……………………………………… …...…. .30
2.1. - 2.10 - Жаратылыстану………………………………… ……... 44

 «ОЙЛАУ»
1.1. - 1.4 - Математика……………………………………… …..…. .59
2.1. - 2.7 - Жаратылыстану…………… …………………… …….... 66

8 СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ ……………...73

 «БІЛІМ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика………………………………………… ……. .74
2.1. - 2.11 - Жаратылыстану………………………………… ….…... 85

 «ҚОЛДАНУ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика……………………………………… …...….. 99
2.1. - 2.10 - Жаратылыстану…………………………………… …...112

 «ОЙЛАУ» бөлімі
1.1. - 1.4 - Математика…………………………… ..……………..… 129
2.1. - 2.7 - Жаратылыстану……………… ...………………… ……. 142

ЖАУАПТАР …………………………………………………… ….…...... 151
4 - сынып ……..…………………………… …………………..…. . 151
8 - сынып …..…………………………………………………… .... 167

4

КІРІСПЕ
Қазақстанның мектептік білім беру жүйесі өз дамуының жаңа
бағытын бастайды. Еліміздің оқушылардың білім жетістіктерін
бағалайтын халықаралық зерттеулерге қатысу тәжірибесі білім
беру бағдарламаларының мазмұнын жаңартуға ықпал етті.
Халықаралық қоғамдастықпен танылған Trends in International
Mathematics and Science Study (TIMSS) бағдарламасы 4 және 8
сынып оқушыларының математикалық және жаратылыстану
дайындық деңгейін бағалайды.
Оқушылардың білім деңгейін анықтау, дағдылары мен
машықтарын әлемнің 50 -ден астам елдерінің халықаралық
практикасына негіздей отырып әзірленеген жаһандық ресурс болып
табылады. ТIMSS құралы оқушылардың білім деңгейін «Білім»,
«Қолдану» және «Ойлау» сияқты танымдық салаларында
бағалайды.
«Білім» блогы оқушылардан академиялық білімін сандардың
қасиеттерін және қарапай ым геометриялық фигураларды,
анықтамалар және стандартты диаграммалар және графиктер
ақпаратты шығарып алуды талап ететін математика бойынша
тапсырмаларды қамтиды. Жаратылыстану ғылымдарында
оқушылар әртүрлі материалдардың қасиеті, организмдер,
құбылыстар мен процесстер, жаратылыстану терминдері мен
өлшеу бірлігі туралы білім деңгейлерін көрсетулері қажет.
Тест тапсырмаларын «Қолдану» бөлімін орындау барысында
оқушылар математика мен жаратылыстану тапсырмаларының
әртүрлі өмірлік жағдайлармен, кестелер, диаграммалар және
графиктер түрінде берілген мәліметтерді түсіндірулері қажет және
эксперименттік жұмыстарды жэүргізе білу дағдыларын көрсетулері
тиіс.
«Ойлау» тапсырмалары оқушылардың логикалық және
жүйелі ойлай білу дағдыларын анықтайды. Ойлауды талап ететін
тапсырмалар ұсынылған жағдайдың жаңалығы арасындағы әр түрлі
болуы мүмкін, сұрақтың күрделілігі, қадамдар шешімінің саны,

5
математиканың әр түрлі салаларының білімдерін интеграциялау
қажеттілігі. Жаратылыстану тесттерін орындау, оқушылардан сол
немесе басқа құбылыстарды түсіндіруді, тұжырымдары негізделген
дәлелдерді, қорытуды және жаратылыстану саласындағы түрлі
білімді интеграциялауды талап етеді.
TIMSS-2011 «Қолдану» үшін 4 және 8 сынып оқушыларына
арналған оқушылардың тапсырмалар арақ атынасы математика
бойынша 40%, 40% - 35% - «Білім» үшін және 20% - 25% - «Ойлау»
құрады. Жаратылыстану тест бөлігінің құрылымы оқу -танымдық
қызметі бойынша 4 және 8 сынып оқушылары үшін 40% - 35% -
білім және қолдану үшін, ойлау үшін 20% - 30% құрады.
Оқушылардың оқу жетістіктерін танымдық қызмет түрлері
бойынша бағалау білім беру процесінің бір бөлігі болып табылады.
Сондықтан, ұлттық сарапшылардың еліміздің мұғалім
қауымдастығына көмек ретінде халықаралық тест материалдарын
айтарлықтай жүйелеген. Құпиялылық режимінен шыққан барлық
тест тапсырмалары жаратылыстану -математикалық кезеңінің
4 және 8 сыныптар пәндерінің оқу тақырыптары бойынша бөлінген.
Осы жинақта таңдау талап ететін және еркін жауап беретін
тесттік тапсырмалары ұсынылғ ан. Барлық тапсырмалардың
форматы көрнекіленген, тапсырмалар және сұрақтар, суреттер мен
сызбаларды, графиктер мен диаграммаларды қамтиды.
Әдістемелік құрал математика мен жаратылыстану
сабақтарында мұғалімдерге көмекші құрал ретінде пайдалануға
ұсынылады. Бұл TIMSS халықаралық зерттеу сиапттамаларын
түсіну ғана емес, оқушылардың білім жетістіктерін бағалауға
көмектеседі. Маңызды жайт, бұл оқыту әдістемесі оқушылардың
математикалық және жаратылыстану сауаттылық деңгейін бағалау
және бірегей құрал-саймандар технологияларын жетілдіруге
мүмкіндік береді.

6

7





4 сыныпқа арналған тест тапсырмалары






















БІЛІМ

Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ

8
1. МАТЕМАТИКА

1.1. Натурал сандар

М4_01

Айнұрдың сандар жазылған үлестірме қағаздары бар.



Ол осы үлестірме қағаздардан қандай ең кіші үш таңбалы
санды құрастыра алады?
Ол әр үлестірме қағазды бір рет қана қолдана алады.

Жауабы:_____________



М4_02

23∙19 =

Жауабы: _____________


М4_03

Қандай санда 8 саны 800-ді білдіреді?

1 468 3 809

2 587 8 634

М4_04

5631+286 =

a
b
c

d

9

1.2. Жай және ондық бөлшектер

М4_06

Қай бөлшек басқа бөлшектерге тең ЕМЕС?


1
2



4
8



2
4



2
8



М4_07

5-тен артық, бірақ 6-дан кем санды жаз.

Жауабы:_____________


М4_05

4 809 – 532 =

Жауабы: _____________


М4_08

Талғат бәліштің
1
2
бөлігін, ал Жұлдыз осы бәліштің
1
4
бөлігін
жеді. Олар бірге бәліштің қандай бөлігін жеді?

Жауабы: _____________
a
b

c

d

10
1.3. Сандық өрнектер және теңдеулер

М4_010

4• = 28

Теңдік дұрыс болу үшін тордың ішіне қандай сан жазу керек?

Жауабы: _____________



М4_011

3 + 8 = + 6

Теңдік дұрыс болу үшін тордың ішіне қандай сан жазу керек?

17 7


11 5



М4_09

Келесі бөлшектердің қайсысы
1
2
бөлшегінен артық?


3
5



3
6



3
8



3
10


a
b
c

d

a
b
c

d

11
1.4. Жазықтықта фигураларды бейнелеу

М4_012


Сәуленің жоғарғы суретте көрсетілгендей 6 қатты қағаз
кесіндісі бар. Сәуле барлық 6 қатты қағаз кесінділерін кеспей
қолдана отырып, төменгі фигуралардың қайсысын жасай
алады?









М4_013

Берілген орындарға А, В және С геометриялық
фигураларының аттарын жаз.




a
b

c

d

12

М4_014



Мына фигураның қанша симметрия осі бар?

1 3

2 4



М4_015




Суретте көрсетілген фигура толық айналымның жартысына
бұрғаннан кейін келесі қалыптардың қайсысында болады
(180°-қа)?







a
b
c

d
a
b
c

d

13

М4_016

Фигуралар реттілігін құру ережесінде былай делінген:
« фигурасын сағат тілінің бағыты бойынша әр рет сайын
айналымның
1
4
бұрып отыр». Бұл ереже бойынша қандай
реттілік құрылған?










М4_017



Берілген екі үшбұрыш үшін қай пайымдау дұрыс болып
табылады?

әр үшбұрыштың екі тең қабырғасы бар

әр үшбұрыштың барлық қабырғаларының ұзындықтары
әр түрлі

әр үшбұрыштың тік бұрыштан үлкенірек бұрышы бар

әр үшбұрыштың тік бұрышы бар


a
b
c

d
a
b
c

d

14

М4_018
Қандай фигурада үзік сызық симметрия осі болып табылады?



1.5. Нүктелер, кесінділер және бұрыштар

М4_019

Берілген бұрыштардың біреуі тік. Ол қандай бұрыш?






М4_020

Ең кішісінен бастап ең үлкенімен аяқталатын, қандай
төртбұрыш мөлшері өсу ретімен жазылған?
a
b
c

d
a b
c

d

15

Б, А, В, Г

Б, В, А, Г

Г, А, В, Б

Г, В, А, Б

1.6. Мәліметтерді оқу және интерпретациялау

М4_021

Асқар төрт сыныптың оқушыларынан олардың сүйікті түсі
жөнінде сұрақ-жауап жүргізді.

1 сынып 2 сынып


3 сынып 4 сынып


Қай сыныптың оқушылары көк түсті ең аз таңдады?

1 сынып

2 сынып

3 сынып

4 сынып


a
b
c

d
a
b
c

d

16

М4_022
Сүйікті балмұздақ қоспалары
Қоспа Балалар саны
Ваниль
Шоколад
Құлпынай
Лимон


- 4 бала

Қанша бала ванильді өздерінің сүйікті қоспасы ретінде
таңдаған?

Жауабы: _____________


М4_023

Алмалардың массасы қандай?

200 210

202 220

1.7. Бірізділік және тәуелділік

М4_024

Балжан 1 санынан бастап «4-ті қос» ережесін қолдана
отырып, сандар тізбегін құрды.
Балжан қандай сандар тізбегін құрды?

1, 4, 8, 12, 16

1, 4, 16, 64, 256

1, 5, 9, 12, 16

1, 5, 9, 13, 17

a
b
c

d
a
b
c

d

17
2. ЖАРАТЫЛЫСТАНУ
2.1. Жылу эффектісі және температура

S4_025

Электр тогын күнделікті өмірде қолданудың екі мысалын
келтір.

1 мысал:

2 мысал:



S4_026

Қандай екі объект өзінің сәулесін шашады?

майшам мен ай

ай мен айна

күн мен майшам

айна мен күн



S4_027

Өз бақылауыңнан күннің жарығы әр түрлі түстен тұратынын
көрсететін бір мысал келтір.


a
b
c

d

18

S4_028

Төменде көрсетілген заттың қайсысы электр қуатын
өткізеді?
Әрбір заттың тұсында бір шеңберді белгіле.

Электр қуатын өткізеді

Иə Жоқ
ағаш қасық -----------
a
-------------
b

пластик тарақ --------
a
-------------
b

күміс алқа ------------
a
-------------
b

резеңке доп -----------
a
------------
b

темір кілт ------------
a
-------------
b

2.2. Күш және қозғалыс

S4_029

Суретте желкенді қайық
бейнеленген.

Бұл қайықтың қозғалуының себебі не?


жердің тартуы қажалу

жел магнетизм
a
b
c

d

19


















2.3. Заттектердің классификациясы және қасиеті

S4_032

Су, мұз бен будың температуралары әртүрлі.
Ең суығынан ең жылысына қарай орналасқан тізбекті көрсет.

мұз, су, бу

мұз, бу, су

бу, мұз, су

бу, су, мұз

S4_030

Мырзабек суретте көрсетілгендей мәрмәр допты көлбеу
арықшаның үстіне қойды. Мәрмәр доп арықшамен төмен
қарай дөңгелей жөнелді.

Мәрмәр допты қозғалтқан күштің атын жаз.


S4_031

Сен денені қолыңнан босатқанда оның төмен құлауының
себебі не?

магнетизм

Жердің тартуы

ауаның кедергісі

денені сенің қолың итеретін күш

a
b
c

d
b
c

d
a

20

S4_033

Не қоспа болып табылады?

тұзды су cy бyы

қант тұз



S4_034

Төменде аталған заттардың бірі жанады, ал басқасы –
жанбайды. Жанатын заттардың жанындағы торға Х белгісін
қой.

(Сен Х белгісін бірнеше торға қоюыңа болады.)

су

ағаш

өзен құмы

бензин

ауа

2.4. Экожүйе

S4_035

Жыртқыш – басқа жануарлармен қоректенетін жануар.
Көрсетілген жануарлардың қайсысы жыртқыш аңға
жатады?

марал сиыр

қасқыр ешкі

a
b
c

d










b
c

d
a

21
2.5. Ағзалардың сипаттамасы және тіршілік ету үрдістері

S4_036

Кестеде адам ағзасының белгілі бір бөліктері орындайтын негізгі үш
қызмет көрсетілген.
Дене мүшесінің атауын, оның атқаратын қызметінің тұсына жаз.
Бірінші қызметке дене мүшесі жазылып қойылған.

Қызметі Дене мүшесі
Денені демеп
тұрады
қаңқа

Дене арқылы қан
айдайды

Ойлау үшін
қолданылады




S4_037

Суретте тоған бейнеленген.

Арнайы берілген жерге тірі табиғатқа жататын үш объектіні және өлі
табиғатқа жататын үш объектіні таңдап жаз.

Тірі табиғат Өлі табиғат

1. 1.

2. 2.

3. 3.

22

S4_038

Суретте гүлденген өсімдік бейнеленген. Өсімдіктің бөліктері
сандармен белгіленген.

Төменде көрсетілген кестеге өсімдіктің әр бөлігін және олардың
міндетін сипатта.

Нөмірі Өсімдіктің бөлігінің
атауы
Өсімдіктің бұл
бөліктерінің міндеттері
1
2
3
4



S4_039

Келесі жануарлардың қайсысы сүтқоректілерге жатады?


a b
c

d

23

S4_040

Келесі тұжырымдардың қайсысы тірі де өлі де табиғат өкілдері үшін
дұрыс?

тек тірі табиғат өкілдері ғана өседі, ал өлі табиғат өкілдері өсе
алмайды

тек тірі табиғат өкілдері ғана жылжи алады, ал өлі табиғат
өкілдері жылжи алмайды

тек тірі табиғат өкілдері ғана көбейе алады, ал өлі табиғат
өкілдері көбейе алмайды

тек тірі табиғат өкілдері ғана пішінін өзгерте алады, ал өлі
табиғат өкілдері өзгерте алмайды

2.6. Ағзалардың тіршілік ету циклдері, көбеюі және тұқым
қуалаушылығы

S4_041

Аталған ағзалардың қайсысының баласының пішіні туғанда үлкен
ағзаның пішініне өте ұқсас болады?

күйе көбелек бақа

адам көбелек


2.7. Адам және оның денсаулығы

S4_042

Ғабит бір айда екі сантиметрге өседі.

Ғабитке өсу үшін неге кальцийі бар тамақ жеу маңызды?

a
b
c

d
a
b

c

d

24

S4_043

Кальций – бұл, сүйек және тістің беріктігін арттыруға себебін
тигізетін минерал. Қандай тағамда кальций бәрінен көп?

кәмпитте ірімшікте

күріште етте


2.8. Ағзалардың қоршаған ортамен әрекеттесуі

S4_044

Көптеген құстар жұмыртқаны одан балапан жарып шыққанша
басып жатады. Құстар неге жұмыртқа басатынын төменде
келтірілген жауаптардың қайсысы жақсы түсіндіреді?

жұмыртқасы ұядан түсіп кетпеу үшін

жұмыртқа үнемі жылыда болу үшін

жұмыртқаны желден қорғау үшін

жұмыртқаны жаңбырдан қорғау үшін




S4_045

Тоғанда өмір сүретін құстың аяғы қандай болуы ықтимал?



a
b
c

d
a
b

c

d
a b c

d

25
2.9. Жердің құрылысы, Жер қабаттарының сипаттамалары,
табиғи қорлары

S4_046

Өсімдік жақсы өсу үшін топырақтың құрамында не болуы керек?

ірі құм

балшық түйірлері

малтатас қабаты

өсімдік пен жануарлардың шіру өнімдері



S4_047

Сарқырамамен ағып жатқан өзен суының көп энергиясы болады.



Келтірілгендердің қайсысын сарқыраманың энергиясынан алады?


ыстық су

күн энергиясын

электр энергиясы

ауыз суды


a
b
c

d
a
b
c

d

26

S4_048

Жердің көп бөлігінде ішетін су жетіспейді. Адамдар суды қажетсіз
шығындауды қалай азайтуына болады? Екі мысал келтір.

1.

2.



S4_049

1 суретте таңертең жолда болған бірнеше көлшіктер көрсетілген.
Талтүсте ол жол 2 суретте көрсетілгеніндей құрғақ болды.


Суға не болды?

ол ауаға ауысып кетті

ол шаңға айналып кетті

оны ағаштар пайдаланып қойды

ол жерге сіңіп кетті


S4_050

Біз үшін ауа өте маңызды. Біз оны қалай пайдаланатынымызға екі
мысал келтір.

1.

2.

a
b
c

d

27

S4_051

Топырақ өзгерістерінің қайсысы тек табиғи күштердің әсерінен
болады?

фермерлердің жерді өңдеуімен байланысты минералды
заттардың азаюы

ормандарды кесумен байланысты шөлдер пайда болуы

плотина салумен байланысты су қаптауы

қатты жаңбыр жауғаннан минералды заттардың жуылып кетуі


2.10. Жердегі үрдістер, циклдер, Жердің геологиялық тарихы

S4_052

Тау жынысында ежелгі заманда өскен өсімдіктің жапырағының
таңбасы табылды.


Бұл өсімдік шамамен қанша жыл бұрын өскен?

бір жыл

жүз жыл

мың жыл

бір миллион жыл



b
c

d
a
b
c

d
a

28
2.11. Күн жүйесіндегі Жер

S4_053

Жер өз осін айнала қанша уақытта бір айналым жасайды?

12 сағатта бір айналым

24 сағатта бір айналым

бір айда бір айналым

бір жылда бір айналым




















a
b
c

d

29



























«Білім айтқан сөзге күн жетпейді,
Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.
Өзің білмесең білгендерден үйрен.
Үйренгеннен ештеңең кетпейді».
Төле би


ҚОЛДАНУ

30
1.МАТЕМАТИКА

1.1. Натурал сандар

М4_054

Кемеде 218 жолаушылар және 191 команда мүшелері бар. Кемеде
барлығы қанша адам бар?

Жауабы: _____________



М4_055

Сыр 5 литрлік құтыда сатылады. Маратқа 37 литр сыр керек. Оған
қанша құты сатып алу керек?

5

6

7

8



М4_056

Алты жүз кітапты қорапқа бөліп салу керек. Әр қорапқа 15 кітап
сияды. Қанша қорап қажет екенін білу үшін қандай амал орындау
керек?

15 пен 600-ді қосу

600-ден 15-ті азайту

600-ді 15-ке көбейту

600-ді 15-ке бөлу

a
b
c

d
a
b
c

d