Ата-аналарға арналған нұсқаулық

УДК 373. 167. 1 ( 075.3)
ББК 74. 2025
С 23

С 23 TIMSS тест тапсырмалар жинағы. – «Ақпараттық - талдау
орталығы» АҚ: Астана, 2016 - 186 бет

ISBN 978 – 601 – 280 – 759 - 2

Бұл жинақ еліміздің педагогика саласындағы қызметкерлер
қауымына білім беру процесінде көмекші дидактикалық құрал
ретінде колдану үшін «Ақпараттық – талдау орталығы» АҚ-ның
халықаралық
салыстырмалы
зерттеулер
департаментімен
дайындалған.

ISBN 978 - 601 - 280 - 759 - 2

2

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ …………………………………………………………….…........4
4 СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ…………..........7
 «БІЛІМ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика……………………………………………….....8
2.1. - 2.11 - Жаратылыстану……………………………………….....17
 «ҚОЛДАНУ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика…………………………………………...…. .30
2.1. - 2.10 - Жаратылыстану………………………………………... 44
 «ОЙЛАУ»
1.1. - 1.4 - Математика…………………………………………..…. .59
2.1. - 2.7 - Жаратылыстану……………………………………….... 66
8 СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ ……………...73
 «БІЛІМ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика………………………………………………. .74
2.1. - 2.11 - Жаратылыстану…………………………………….…... 85
 «ҚОЛДАНУ» бөлімі
1.1. - 1.7 - Математика…………………………………………...….. 99
2.1. - 2.10 - Жаратылыстану………………………………………...112
 «ОЙЛАУ» бөлімі
1.1. - 1.4 - Математика……………………………..……………..… 129
2.1. - 2.7 - Жаратылыстану………………...………………………. 142
ЖАУАПТАР ……………………………………………………….…...... 151
4 - сынып ……..………………………………………………..….. 151
8 - сынып …..…………………………………………………….... 167

3

КІРІСПЕ
Қазақстанның мектептік білім беру жүйесі өз дамуының жаңа
бағытын бастайды. Еліміздің оқушылардың білім жетістіктерін
бағалайтын халықаралық зерттеулерге қатысу тәжірибесі білім
беру бағдарламаларының мазмұнын жаңартуға ықпал етті.
Халықаралық қоғамдастықпен танылған Trends in International
Mathematics and Science Study (TIMSS) бағдарламасы 4 және 8
сынып

оқушыларының

математикалық

және

жаратылыстану

дайындық деңгейін бағалайды.
Оқушылардың
машықтарын

білім

әлемнің

деңгейін

50-ден

анықтау,

астам

дағдылары

елдерінің

мен

халықаралық

практикасына негіздей отырып әзірленеген жаһандық ресурс болып
табылады. ТIMSS құралы оқушылардың білім деңгейін «Білім»,
«Қолдану»

және

«Ойлау»

сияқты

танымдық

салаларында

бағалайды.
«Білім» блогы оқушылардан академиялық білімін сандардың
қасиеттерін

және

қарапайым

геометриялық

фигураларды,

анықтамалар және стандартты диаграммалар және графиктер
ақпаратты шығарып алуды талап ететін математика бойынша
тапсырмаларды
оқушылар

қамтиды.

әртүрлі

Жаратылыстану

материалдардың

ғылымдарында

қасиеті,

организмдер,

құбылыстар мен процесстер, жаратылыстану терминдері мен
өлшеу бірлігі туралы білім деңгейлерін көрсетулері қажет.
Тест тапсырмаларын «Қолдану» бөлімін орындау барысында
оқушылар математика мен жаратылыстану тапсырмаларының
әртүрлі өмірлік жағдайлармен, кестелер, диаграммалар және
графиктер түрінде берілген мәліметтерді түсіндірулері қажет және
эксперименттік жұмыстарды жэүргізе білу дағдыларын көрсетулері
тиіс.
«Ойлау»

тапсырмалары

оқушылардың

логикалық

және

жүйелі ойлай білу дағдыларын анықтайды. Ойлауды талап ететін
тапсырмалар ұсынылған жағдайдың жаңалығы арасындағы әртүрлі
болуы мүмкін, сұрақтың күрделілігі, қадамдар шешімінің саны,
4

математиканың әр түрлі салаларының білімдерін интеграциялау
қажеттілігі. Жаратылыстану тесттерін орындау, оқушылардан сол
немесе басқа құбылыстарды түсіндіруді, тұжырымдары негізделген
дәлелдерді, қорытуды және жаратылыстану саласындағы түрлі
білімді интеграциялауды талап етеді.
TIMSS-2011 «Қолдану» үшін 4 және 8 сынып оқушыларына
арналған оқушылардың тапсырмалар арақатынасы математика
бойынша 40%, 40% - 35% - «Білім» үшін және 20% - 25% - «Ойлау»
құрады. Жаратылыстану тест бөлігінің құрылымы оқу-танымдық
қызметі бойынша 4 және 8 сынып оқушылары үшін 40% - 35% білім және қолдану үшін, ойлау үшін 20% - 30% құрады.
Оқушылардың оқу жетістіктерін танымдық қызмет түрлері
бойынша бағалау білім беру процесінің бір бөлігі болып табылады.
Сондықтан,

ұлттық

сарапшылардың

еліміздің

мұғалім

қауымдастығына көмек ретінде халықаралық тест материалдарын
айтарлықтай жүйелеген. Құпиялылық режимінен шыққан барлық
тест

тапсырмалары

жаратылыстану-математикалық

кезеңінің

4 және 8 сыныптар пәндерінің оқу тақырыптары бойынша бөлінген.
Осы жинақта таңдау талап ететін және еркін жауап беретін
тесттік

тапсырмалары

ұсынылған.

Барлық

тапсырмалардың

форматы көрнекіленген, тапсырмалар және сұрақтар, суреттер мен
сызбаларды, графиктер мен диаграммаларды қамтиды.
Әдістемелік

құрал

математика

мен

жаратылыстану

сабақтарында мұғалімдерге көмекші құрал ретінде пайдалануға
ұсынылады. Бұл TIMSS

халықаралық зерттеу сиапттамаларын

түсіну ғана емес, оқушылардың білім жетістіктерін бағалауға
көмектеседі. Маңызды жайт, бұл оқыту әдістемесі оқушылардың
математикалық және жаратылыстану сауаттылық деңгейін бағалау
және

бірегей

құрал-саймандар

технологияларын

жетілдіруге

мүмкіндік береді.

5

6

Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ

4 сыныпқа арналған тест тапсырмалары

БІЛІМ

7

1. МАТЕМАТИКА
1.1. Натурал сандар
М4_01
Айнұрдың сандар жазылған үлестірме қағаздары бар.

Ол осы үлестірме қағаздардан қандай ең кіші үш таңбалы
санды құрастыра алады?
Ол әр үлестірме қағазды бір рет қана қолдана алады.
Жауабы:_____________

М4_02
23∙19 =
Жауабы: _____________

М4_03
Қандай санда 8 саны 800-ді білдіреді?
a

1 468

c

3 809

b

2 587

d

8 634

М4_04
5631+286 =

8

М4_05
4 809 – 532 =
Жауабы: _____________

1.2. Жай және ондық бөлшектер
М4_06
Қай бөлшек басқа бөлшектерге тең ЕМЕС?
a

b

c

d

1
2
4
8
2
4
2
8

М4_07
5-тен артық, бірақ 6-дан кем санды жаз.
Жауабы:_____________

М4_08
Талғат бәліштің

1
2

бөлігін, ал Жұлдыз осы бәліштің

жеді. Олар бірге бәліштің қандай бөлігін жеді?

1
4

бөлігін

Жауабы: _____________

9

М4_09
Келесі бөлшектердің қайсысы

1
2

бөлшегінен артық?

3

a

5
3

b

6

c

3

d

3

8

10

1.3. Сандық өрнектер және теңдеулер
М4_010
4•

= 28

Теңдік дұрыс болу үшін тордың ішіне қандай сан жазу керек?
Жауабы: _____________

М4_011
3+8=

+6

Теңдік дұрыс болу үшін тордың ішіне қандай сан жазу керек?

10

a

17

c

7

b

11

d

5

1.4. Жазықтықта фигураларды бейнелеу
М4_012

Сәуленің жоғарғы суретте көрсетілгендей 6 қатты қағаз
кесіндісі бар. Сәуле барлық 6 қатты қағаз кесінділерін кеспей
қолдана отырып, төменгі фигуралардың қайсысын жасай
алады?
a

c

d
b

М4_013
Берілген орындарға А, В және С геометриялық
фигураларының аттарын жаз.

11

М4_014

Мына фигураның қанша симметрия осі бар?
a

1

c

3

b

2

d

4

М4_015

Суретте көрсетілген фигура толық айналымның жартысына
бұрғаннан кейін келесі қалыптардың қайсысында болады
(180°-қа)?

12

a

b

c

d

М4_016
Фигуралар реттілігін құру ережесінде былай делінген:
«

фигурасын сағат тілінің бағыты бойынша әр рет сайын

айналымның

1
4

бұрып отыр». Бұл ереже бойынша қандай

реттілік құрылған?
a

b

c

d

М4_017

Берілген екі үшбұрыш үшін қай пайымдау дұрыс болып
табылады?
a
b

әр үшбұрыштың екі тең қабырғасы бар
әр үшбұрыштың барлық қабырғаларының ұзындықтары
әр түрлі

c

әр үшбұрыштың тік бұрыштан үлкенірек бұрышы бар

d

әр үшбұрыштың тік бұрышы бар

13

М4_018
Қандай фигурада үзік сызық симметрия осі болып табылады?
a

b

c

d

1.5. Нүктелер, кесінділер және бұрыштар
М4_019
Берілген бұрыштардың біреуі тік. Ол қандай бұрыш?

a

b

c

d

М4_020

Ең кішісінен бастап ең үлкенімен аяқталатын, қандай
төртбұрыш мөлшері өсу ретімен жазылған?
14

a

Б, А, В, Г

b

Б, В, А, Г

c

Г, А, В, Б

d

Г, В, А, Б

1.6. Мәліметтерді оқу және интерпретациялау
М4_021
Асқар төрт сыныптың оқушыларынан олардың сүйікті түсі
жөнінде сұрақ-жауап жүргізді.
1 сынып

2 сынып

3 сынып

4 сынып

Қай сыныптың оқушылары көк түсті ең аз таңдады?
a

1 сынып

b

2 сынып

c

3 сынып

d

4 сынып

15

М4_022
Сүйікті балмұздақ қоспалары
Қоспа
Балалар саны
Ваниль
Шоколад
Құлпынай
Лимон

- 4 бала
Қанша бала ванильді өздерінің сүйікті қоспасы ретінде
таңдаған?
Жауабы: _____________

М4_023
Алмалардың массасы қандай?
a

200

c

210

b

202

d

220

1.7. Бірізділік және тәуелділік
М4_024
Балжан 1 санынан бастап «4-ті қос» ережесін қолдана
отырып, сандар тізбегін құрды.
Балжан қандай сандар тізбегін құрды?

16

a

1, 4, 8, 12, 16

b

1, 4, 16, 64, 256

c

1, 5, 9, 12, 16

d

1, 5, 9, 13, 17

2. ЖАРАТЫЛЫСТАНУ
2.1. Жылу эффектісі және температура
S4_025
Электр тогын күнделікті өмірде қолданудың екі мысалын
келтір.
1 мысал:
2 мысал:

S4_026
Қандай екі объект өзінің сәулесін шашады?
a

майшам мен ай

b

ай мен айна

c

күн мен майшам

d

айна мен күн

S4_027
Өз бақылауыңнан күннің жарығы әр түрлі түстен тұратынын
көрсететін бір мысал келтір.

17

S4_028
Төменде көрсетілген заттың қайсысы электр қуатын
өткізеді?
Әрбір заттың тұсында бір шеңберді белгіле.
Электр қуатын өткізеді
Иə
ағаш қасық

----------- a------------- b

пластик тарақ

күміс алқа

-------- a------------- b

------------ a------------- b

резеңке доп

темір кілт

----------- a------------ b

------------ a------------- b

2.2. Күш және қозғалыс
S4_029
Суретте желкенді қайық
бейнеленген.
Бұл қайықтың қозғалуының себебі не?

18

Жоқ

a

жердің тартуы

c

қажалу

b

жел

d

магнетизм

S4_030
Мырзабек суретте көрсетілгендей мәрмәр допты көлбеу
арықшаның үстіне қойды. Мәрмәр доп арықшамен төмен
қарай дөңгелей жөнелді.

Мәрмәр допты қозғалтқан күштің атын жаз.

S4_031
Сен денені қолыңнан босатқанда оның төмен құлауының
себебі не?
a

магнетизм

b

Жердің тартуы

c

ауаның кедергісі

d

денені сенің қолың итеретін күш

2.3. Заттектердің классификациясы және қасиеті
S4_032
Су, мұз бен будың температуралары әртүрлі.
Ең суығынан ең жылысына қарай орналасқан тізбекті көрсет.
a

мұз, су, бу

b

мұз, бу, су

c

бу, мұз, су

d

бу, су, мұз

19

S4_033
Не қоспа болып табылады?
a

тұзды су

c

cy бyы

b

қант

d

тұз

S4_034
Төменде аталған заттардың бірі жанады, ал басқасы –
жанбайды. Жанатын заттардың жанындағы торға Х белгісін
қой.
(Сен Х белгісін бірнеше торға қоюыңа болады.)
су
ағаш
өзен құмы
бензин
ауа
2.4. Экожүйе
S4_035
Жыртқыш – басқа жануарлармен қоректенетін жануар.
Көрсетілген жануарлардың қайсысы жыртқыш аңға
жатады?

20

a

марал

c

b

қасқыр

d

сиыр
ешкі

2.5. Ағзалардың сипаттамасы және тіршілік ету үрдістері
S4_036
Кестеде адам ағзасының белгілі бір бөліктері орындайтын негізгі үш
қызмет көрсетілген.
Дене мүшесінің атауын, оның атқаратын қызметінің тұсына жаз.
Бірінші қызметке дене мүшесі жазылып қойылған.
Қызметі
Денені демеп
тұрады
Дене арқылы қан
айдайды
Ойлау үшін
қолданылады

Дене мүшесі
қаңқа

S4_037
Суретте тоған бейнеленген.

Арнайы берілген жерге тірі табиғатқа жататын үш объектіні және өлі
табиғатқа жататын үш объектіні таңдап жаз.
Тірі табиғат

Өлі табиғат

1.

1.

2.

2.

3.

3.

21

S4_038
Суретте гүлденген өсімдік бейнеленген. Өсімдіктің бөліктері
сандармен белгіленген.

Төменде көрсетілген кестеге өсімдіктің әр бөлігін және олардың
міндетін сипатта.
Нөмірі Өсімдіктің бөлігінің Өсімдіктің бұл
атауы
бөліктерінің міндеттері
1
2
3
4

S4_039
Келесі жануарлардың қайсысы сүтқоректілерге жатады?

22

a

b

c

d

S4_040
Келесі тұжырымдардың қайсысы тірі де өлі де табиғат өкілдері үшін
дұрыс?
a

тек тірі табиғат өкілдері ғана өседі, ал өлі табиғат өкілдері өсе
алмайды

b

тек тірі табиғат өкілдері ғана жылжи алады, ал өлі табиғат
өкілдері жылжи алмайды

c

тек тірі табиғат өкілдері ғана көбейе алады, ал өлі табиғат
өкілдері көбейе алмайды

d

тек тірі табиғат өкілдері ғана пішінін өзгерте алады, ал өлі
табиғат өкілдері өзгерте алмайды

2.6. Ағзалардың тіршілік ету циклдері, көбеюі және тұқым
қуалаушылығы
S4_041
Аталған ағзалардың қайсысының баласының пішіні туғанда үлкен
ағзаның пішініне өте ұқсас болады?
a

күйе көбелек

c

b

адам

d

бақа
көбелек

2.7. Адам және оның денсаулығы
S4_042
Ғабит бір айда екі сантиметрге өседі.
Ғабитке өсу үшін неге кальцийі бар тамақ жеу маңызды?

23

S4_043
Кальций – бұл, сүйек және тістің беріктігін арттыруға себебін
тигізетін минерал. Қандай тағамда кальций бәрінен көп?
a

кәмпитте

c

ірімшікте

b

күріште

d

етте

2.8. Ағзалардың қоршаған ортамен әрекеттесуі
S4_044
Көптеген құстар жұмыртқаны одан балапан жарып шыққанша
басып жатады. Құстар неге жұмыртқа басатынын төменде
келтірілген жауаптардың қайсысы жақсы түсіндіреді?
a

жұмыртқасы ұядан түсіп кетпеу үшін

b

жұмыртқа үнемі жылыда болу үшін

c

жұмыртқаны желден қорғау үшін

d

жұмыртқаны жаңбырдан қорғау үшін

S4_045
Тоғанда өмір сүретін құстың аяғы қандай болуы ықтимал?

a

24

b

c

d

2.9. Жердің құрылысы, Жер қабаттарының сипаттамалары,
табиғи қорлары
S4_046
Өсімдік жақсы өсу үшін топырақтың құрамында не болуы керек?
a

ірі құм

b

балшық түйірлері

c

малтатас қабаты

d

өсімдік пен жануарлардың шіру өнімдері

S4_047
Сарқырамамен ағып жатқан өзен суының көп энергиясы болады.

Келтірілгендердің қайсысын сарқыраманың энергиясынан алады?

a

ыстық су

b

күн энергиясын

c

электр энергиясы

d

ауыз суды

25

S4_048
Жердің көп бөлігінде ішетін су жетіспейді. Адамдар суды қажетсіз
шығындауды қалай азайтуына болады? Екі мысал келтір.
1.
2.

S4_049
1 суретте таңертең жолда болған бірнеше көлшіктер көрсетілген.
Талтүсте ол жол 2 суретте көрсетілгеніндей құрғақ болды.

Суға не болды?
a

ол ауаға ауысып кетті

b

ол шаңға айналып кетті

c

оны ағаштар пайдаланып қойды

d

ол жерге сіңіп кетті

S4_050
Біз үшін ауа өте маңызды. Біз оны қалай пайдаланатынымызға екі
мысал келтір.
1.
2.

26

S4_051
Топырақ өзгерістерінің қайсысы тек табиғи күштердің әсерінен
болады?
a

фермерлердің жерді өңдеуімен байланысты минералды
заттардың азаюы

b

ормандарды кесумен байланысты шөлдер пайда болуы

c

плотина салумен байланысты су қаптауы

d

қатты жаңбыр жауғаннан минералды заттардың жуылып кетуі

2.10. Жердегі үрдістер, циклдер, Жердің геологиялық тарихы
S4_052
Тау жынысында ежелгі заманда өскен өсімдіктің жапырағының
таңбасы табылды.

Бұл өсімдік шамамен қанша жыл бұрын өскен?
a

бір жыл

b

жүз жыл

c

мың жыл

d

бір миллион жыл

27

2.11. Күн жүйесіндегі Жер
S4_053
Жер өз осін айнала қанша уақытта бір айналым жасайды?

28

a

12 сағатта бір айналым

b

24 сағатта бір айналым

c

бір айда бір айналым

d

бір жылда бір айналым

«Білім айтқан сөзге күн жетпейді,
Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.
Өзің білмесең білгендерден үйрен.
Үйренгеннен ештеңең кетпейді».
Төле би

ҚОЛДАНУ

29

1.МАТЕМАТИКА
1.1. Натурал сандар
М4_054
Кемеде 218 жолаушылар және 191 команда мүшелері бар. Кемеде
барлығы қанша адам бар?
Жауабы: _____________

М4_055
Сыр 5 литрлік құтыда сатылады. Маратқа 37 литр сыр керек. Оған
қанша құты сатып алу керек?
a

5

b

6

c

7

d

8

М4_056
Алты жүз кітапты қорапқа бөліп салу керек. Әр қорапқа 15 кітап
сияды. Қанша қорап қажет екенін білу үшін қандай амал орындау
керек?

30

a

15 пен 600-ді қосу

b

600-ден 15-ті азайту

c

600-ді 15-ке көбейту

d

600-ді 15-ке бөлу

М4_057
Майрада 50 зед бap. Әр кітаптың бағасы 12 зед.
Майра осы кітаптардың ең көп қанша данасын сатып ала алады?
Жауабы: _____________

М4_058
Азық-түліктер
Жұмыртқа
4
Ұн
8 кесе
1
Сүт
кесе
2

Кестеде көрсетілген азық-түлік 6 адамға құймақ пісіруге қажет. Серік
3 адамға құймақ пісіргісі келеді.
Келесі кестеге Серік 3 адамға құймақ пісіру үшін, қанша азық-түлік
қажет екенін жаз. Кестеде оған қажет жұмыртқа саны көрсетілген.
Азық-түліктер
Жұмыртқа
2
Ұн
___ кесе
Сүт
___ кесе

М4_059
Пойыз Жайсаннан таңертең 7 сағат 52 минутта шығады, және
Арасанға сол күні 11 сағат 06 минутта келеді.
Осы жолға қанша уақыт кетеді?
Жауабы: ______сағат _______минут

31

М4_060
Толқын 12 досына хат жібергісі келеді. Хаттардың жартысы үшін
әрқайсысына 1 бет қағаздан, ал басқа жартысы үшін әрқайсысына
2 беттен қажет. Толқынға барлығы қанша қағаз беті қажет болады?
Жауабы:_____________

М4_061
Поезд Атбасардан таңертеңгі 8 сағат 45 минутта шықты. Ол
Жалтырға 2 сағат 18 минуттан кейін келді. Поезд Жалтырға сағат
нешеде келді?
a

11 сағ 15 мин

b

11 сағ 13 мин

c

11 сағ 03 мин

d

10 сағ 53 мин

1.2. Жай және ондық бөлшектер
М4_062
Ерлан машинамен 4,8 км жүрді, содан соң ол 1,5 км автобуспен
жүрді. Ерлан қанша қашықтық жүріп өтті?

32

a

6,3 км

b

5,8 км

c

5,13 км

d

4,95 км

М4_063
Үлкен ұшбұрыштың

1
2

бөлігін боя.

М4_064
Дулатта 20 зед бар.
Ол 3,65 зедке кітап сатып алды.
Ол тағы 2,70 зедке журнал сатып алды.
Дулаттың қанша ақшасы қалды?
a

6,35 зед

b

13,65 зед

c

14,65 зед

d

16,35 зед

1.3. Сандық өрнектер және теңдеулер
М4_065
белгісі Сұлтанның қарындаштарының санын білдіреді. Зәуре
Сұлтанға тағы 3 қарындаш берді. Сұлтанның енді қанша қарындашы
бар?
a

3 :

b

+3

c

-3

d

3 ∙

33

1.4. Жазықтықта фигураларды бейнелеу
М4_066

Берілген үшбұрышқа симметриялы үшбұрыш сыз. m түзуі –
симметрия осі.

М4_067
Мектептің ойын алаңы шаршы пішінді. Алаңның бір жағының
ұзындығы 100 метрге тең. Раушан алаңның барлық шетін айнала
жүрді. Ол қанша қашықтық жүрді?
a

100 метр

c

400 метр

b

200 метр

d

10 000 метр

М4_068
Айнұр қораптарды бөлменің бұрышына қалады. Барлық
қораптардың көлемі бірдей. Ол қанша
қорап қолданды?

34

a

25

c

18

b

19

d

13

М4_069
Данагүл фигураның суретін салу керек.
Ол фигураның 5 қабырғасы болуы тиіс.
Ол фигураның бір симметрия осі болуы қажет.
Данагүл фигураны сала бастады.
Данагүлдің фигурасын аяқта.

М4_070

Тордың әр шаршы жағының ұзындығы 1см-ге тең. Боялған
фигураның
ауданы нешеге тең?
Жауабы: ____________ шаршы сантиметр

35

М4_071
Тікбұрышты және үшбұрышты қатар қою арқылы, мына
фигуралардың қайсысын құрастыруға болады?

a

b

c

d

М4_072
Төмендегі фигураға А осіне қатысты симметриялы фигураны сал.

36

1.5. Нүктелер, кесінділер және бұрыштар
М4_073
А. Төменде көрсетілген объектілердің орналасқан жерін көрсету
үшін, кестені толтыр. Бірінші объектінің орналасқан жері кестеде
белгіленген.
Объектілер
Ойын алаңы

Тордағы
шаршы
В2

Мектеп
Өрік бағы көшесі мен
Аққайың көшесінің
қиылысы

В. Тойжан C4 шаршысында орналасқан үйде тұрады. Тойжан
тұратын шаршыға Т әрібін жаз.

М4_074

Егер суретте бейнеленген бауды түзетсе, онда оның ұзындығы
шамамен нешеге тең болады?
37

a

5

b

7

c

8

d

9

М4_075
Төменгі бос орынға 90 градустан артық, бірақ 180 градустан кем
бұрышты сызыңыз.

М4_076

Дархан шаршы торларға бөлінген тақта пайдаланылатын ойын
ойнайды. Дарханның тасы D5 шаршысында тұр. Қандай
жылжытулар нәтижесінде оның тасы G7 шаршысында болады?

38

a

2 шаршы оңға және 3 шаршы жоғары

b

2 шаршы солға және 3 шаршы жоғары

c

3 шаршы оңға және 2 шаршы жоғары

d
D

3 шаршы солға және 2 шаршы жоғары

1.6. Мәліметтерді оқу және интерпретациялау
М4_077

Диаграммада мұғалім үстелінде жатқан көк, қызыл және қара қалам
саны көрсетілген. Қызыл қалам қара қаламға қарағанда қаншаға
артық?
a

2-ге артық

c

6-ға артық

b

4-ке артық

d

8-ге артық

М4_078
Думан өзінің достарынан олардың ең жақсы көретін түсі қандай екенін
сұрады. Алынған мәліметтерді ол келесі кестеде көрсетті.
Жақсы
көретін түс
Қызыл
Жасыл
Көк
Сары

Достар
саны
4
2
6
7

Содан кейін Думан осы мәліметтерді бағандық диаграммада
бейнелеуге кірісті. Осы диаграмманы құруды аяқта.
10
Достар саны

8
6
4

2
0

қызыл

жасыл

көк

сары

39

М4_079
Мектептен соң кейбір оқушылардың немен айналысатыны шеңберлі
диаграммада көрсетілген. Шеңберлі диаграмма бірдей 10 бөлікке
бөлінген.
20 оқушының кітап оқығаны белгілі. Қанша оқушы достарымен
кездеседі?
a

40

b

60

c

80

d

100

М4_080
Талғат телефон үшін 2008 жылдың бірінші алты айына төменде
көрсетілгендей ақша төледі.
Айлар
Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Маусым
Құны
(зедпен
65
20
60
40
60
45
алғанда)
Талғат телефон үшін 2009 жылдың бірінші алты айына төменде
көрсетілгендей ақша төледі.
Талғаттың 2009 жылғы телефонға есебі
80

құны (зедпен

60
40
20
0

қаңтар

ақпан

наурыз

сәуір

мамыр

маусым

Талғат 2008 жылға қарағанда 2009 жылдың кейбір айларына телефон
үшін азырақ төледі. Қай айлары?

40

1.7. Бірізділіктер және тәуелділіктер
М4_081
Нұрлан 1-ден 4-ке дейінгі фигураларды сіріңкеден құрастыру керек.
1, 2 және 3-ші фигуралар төмендегі суретте көрсетілген.
Оған 1-ші фигураны құрастыру үшін төрт сіріңке қажет, 2-ші
фигураны құрастыру үшін жеті сіріңке, ал 3-ші фигураны құрастыру
үшін он сіріңке керек.

Тізбектің әрбір келесі фигурасын құрастырған кезде ол бірдей
ережені қолданады.
4-ші фигураны құрастыру үшін оған қанша сіріңке қажет?
Жауабы: _____________

М4_082
Егер 3, 6, 9, 12 сандарының реттілігін жалғастырса, онда келесі
сандардың қайсысы осы реттілікке жатады?
a

26

b

27

c

28

d

29

41

М4_083

Суретте төрт фигурадан тұратын реттілік салынған.
А. 4-ші фигураның көрсеткішін жазып, кестені аяқта.
Фигура
1
2
3
4

Дөңгелектер саны
1
3
5

В. 5-ші фигура неше дөңгелектен тұрады?
Жауабы:_____________
С. Егер фигуралар реттілігін жалғастырса, 10-шы фигурада неше
дөңгелек болар еді? (Бұл фигураларды салудың қажеті жоқ.)
Жауабы:_____________

42

М4_084

Еркежан

-та тұрған саннан

-та тұрған санды алу үшін өзінің

ережесін ойлап тапты. Ол қандай ереже?

a

1-ге көбейтіп, оған 5-ті қосу

b

2-ге көбейтіп, оған 2-ні қосу

c

3-ке көбейтіп, одан 1-ді азайту

d

4-ке көбейтіп, одан 4-ті азайту

43

2. ЖАРАТЫЛЫСТАНУ
2.1. Жылу эффектісі және температура
S4_085
Әсем тұнық көлдің жағасында күннің шығуын бақылады. Ол
суретте көрсетілгеніндей, күнді аспанда да, көл бетінде де көрді.

Әсем неге көл бетінен күнді көрді?
a

күн сәулесі көлдің осы бөлігін қыздырады

b

аспан күн сәулесін көл бетіне таратады

c

күн сәулесі көлдің суынан шағылысады

d

бұлттар күн сәулесін көлге шағылыстырады

S4_086
Суретте көрсетілгендей, Бағлан батареяны, электр шамын және
сымдарды жалғады.

Электр шамы жанады ма?
Бір торкөзді белгіле.
иә
жоқ

44

Өз жауабыңды түсіндір.

S4_087
Піскен ыстық жұмыртқаны ыдыстағы суық суға салды. Судың және
жұмыртқаның температурасымен не болады?
a

су – суығырақ, ал жұмыртқа жылырақ болады

b

су – жылырақ, ал жұмыртқа суығырақ болады

c

судың температурасы өзгермейді, ал жұмыртқа суығырақ
болады

d

су да, жұмыртқа да жылы болады

S4_088
Кастрөлдегі ыстық көжені араластыру үшін металл және ағаш
қасықты қолданды. Бірнеше минуттан кейін металл қасық ағаш
қасыққа қарағанда ыстығырақ болды.
Оны қалай түсіндіруге болады?
a

ағашқа қарағанда металл үнемі ыстық болады

b

ағашқа қарағанда металл жылуды жақсы өткізеді

c

ағашқа қарағанда металл, электр тогын жақсы өткізеді

d

ағашқа қарағанда металл суды жақсы қыздырады

45

S4_089
Суретте батарейкаға жалғанған электр шамы бейнеленген.

1 нүкте
2 нүкте

Шам жану үшін келесі заттардың қайсысын 1 және 2 нүктелерге
қосу керек?
a

темір шегені

b

пластмасса қасықты

c

резеңке жолағын

d

ағаш таяқшаны

2.2. Заттектердің классификациясы және қасиеттері
S4_090
Суы бар стақанға бір текше мұз салынды. Суреттердің қайсысында
мұздың орны дұрыс көрсетілген?

a

46

b

c

d

S4_091
Су қатқанда, ерігенде және қайнағанда бір күйден басқа күйге
ауысады.
Қыздыру ... қажет.
a

тек қайнату үшін

b

тек еріту үшін

c

еріту және қатыру үшін, бірақ қайнату үшін емес

d

еріту және қайнату үшін, бірақ қатыру үшін емес

S4_092
1 Суретте қандай да бір заты бар А ыдысы бейнеленген. Бұл қатты
зат, сұйық немесе газ болуы мүмкін. А ыдысы үстінен шыны
пластинамен жабылған. Содан соң А ыдысын түбін жоғары қаратып
аударып, 2 Суретте көрсетілгендей, Б бос ыдысының үстіне қойды.

Шыны пластинаны алып тастады.
Егер А ыдысындағы зат - газ болса, не көруге болатыны келесі
суреттердің қайсысында көрсетілген?
Бір торкөзді белгіле. Өз жауабыңды түсіндір.

47

S4_093
Төмендегі суретте көрсетілгендей төрт зат екі топқа бөлінген.

Заттарды осы топтарға бөлуге заттардың қандай қасиеттері
пайдаланылды?

48

a

олардың қаншалықты жақсы иілетініне қарай

b

олардың суда қаншалықты жақсы қалқитынына қарай

c

олардың жарықты қаншалықты жақсы өткізетініне қарай

d

оларды магнит қаншалықты жақсы тартатынына қарай

S4_094
Суретте көрсетілгендей, ұсақ тұзды және ірі тұзды суға қосты да, оны
араластырды.
Ірі тұз

Ұсақ тұз

Төменде келтірілген тұжырымдардың қайсысы дұрыс?
Бір торкөзді белгіле.
ірі тұз жылдамырақ ериді
ұсақ тұз жылдамырақ ериді
ірі тұз бен ұсақ тұздың еруіне бірдей уақыт қажет
Өз жауабыңды түсіндір.

2.3. Экожүйе
S4_095
Адамның жануарлардың жойылып кетуіне әкелетін әрекеттерінің екі
мысалын келтір.
Мысал 1:
Мысал 2:

49

2.4. Ағзалардың сипаттамасы және тіршілік ету үрістері
S4_096
Құстар, жарқанаттар және көбелектердің несі ортақ?
a

қауырсыны

b

шаштары

c

ішкі қаңқасы

d

қанаттары

S4_097
Кейбір өсімдіктер жеміс береді, мысалы алма.
Жемістің міндеті қандай?

50

a

тұқымды қорғау

b

тұқымға қоректі заттар жасау

c

тұқымның таратылуына жол бермеу

d

суды тұқымның өсуіне сақтау

S4_098
Төменде көрсетілген жануарлардың қайсысының омыртқасы бар?
Әрбір жануардың тұсына бір шеңберді белгіле. Бір жануар белгіленіп
қойылған.
Жануар

Омыртқасы бар
Иə

Жоқ

Көкқұтан ----------------- a----------- b

Өрмекші ----------------- a----------- b

Таңқы шаян -------------- a----------- b

Балық --------------------- a----------- b

Арыстан ------------------ a----------- b

51

S4_099

Маймыл

Қолтырауын

Шегіртке

Сегізаяқ

Суретте бейнеленген жануарлар туралы келесі сұрақтарға жауап
бер. Әр сұрақтан кейін өзің таңдаған жануардың атын жаз.
Қандай жануардың ішкі қаңқасы бар, және ол өз баласын сүтпен
тамақтандырады?
__________________
Қандай жануардың сыртқы қаңқасы және үш жұпты аяғы бар?
__________________
Қандай жануардың денесі жұмсақ және қаңқасы жоқ?
__________________

S4_0100
Жануарлардың қандай тобы ТЕК бауырмен жорғалаушылардан
тұрады?

52

a

кесіртке, бақа, жылан

b

тасбақа, кесіртке, қолтырауын

c

сегізаяқ, ұлу, тасбақа

d

таңқышаян, жер құрты, жылан

2.5. Ағзалардың тіршілік ету циклдері, көбеюі және тұқым
қуалаушылық
S4_0101

Ләззат жоғарыда бейнеленген тоғанда балық пен итшабақтарды
көрді. Тоғанда итшабақтар қайдан пайда болды?
a

олар тоғанда шашылған балықтың уылдырығынан пайда
болды

b

олар тоған түбіндегі кірден пайда болды

c

олар тоғандағы суда еріген заттардан пайда болды

d

олар тоғанда шашылған бақаның уылдырығынан пайда болды

2.6. Адам және оның денсаулығы
S4_0102
Адам денесінің қалыпты температурасы Цельсий бойынша шамамен
37 градус. Бір күні таңертең Аман өзінің температурасын өлшеді. Ол
Цельсийдің 40 градусына тең болып шықты.
Аманның температурасы неліктен көтерілуі мүмкін?
Оған бір мысал келтір.

S4_0103
Тұмау бір адамнан екінші адамға қалай беріледі?

53

2.7. Ағзалардың қоршаған ортамен әрекеттесуі
S4_0104
Ақ аю

Морж

Ақ аю және морж бір-біріне ұқсамайды, бірақ олар қатты суық
жағдайында өмір сүре алады. Ақ аюдың жылуды сақтауға
көмектесетін қалың тері тоны бар. Ал морждың тері тоны жоқ.
Морждарға жылуды сақтауға не көмектеседі?
a

май қабаты

b

сойдақ тістері

c

мұрты

d

жүзбеқанаттары

S4_0105
Кірпі – кішкентай тікенекті жануар. Ол қорыққан кезде домаланып
алады.

Мұндай әрекет кірпіге қалай көмектеседі?

54

a

кірппі тез домалап кeтуі мүмкін

b

домаланған кірпі үлкенірек болып көрінедi

c

домаланған кезде кірпіні көру қиын

d

кiрпі денесінің жұмсақ жерлері қорғалып тұрады

S4_0106
Неліктен шөлде тіршілік ететін жануарлардың көпшілігі түнде
белсендірек
болып келеді?
a

түнде құрғақтау болады

b

түнде салқындау болады

c

түнде қатер аз болады

d

түнде жел аз болады

S4_0107
Ұшып қайту құстардың неге аман қалуына мүмкіндік береді?

S4_0108
Кейбір құстардың қауырсындарының түсі олардың мекендейтін
жерлерінің түсіне сәйкес келеді.
Бұл олардың тірі қалуына қандай септігін тигізеді?
a

олар қауіптен жасырынып тұрады

b

оларға азығын көру оңайырақ болады

c

олар қолайсыз ауа райынан қорғанады

d

оларға бірін-бірі табу оңайға түседі

55

2.8. Жердің құрылысы, Жер қабаттарының сипаттамасы,
табиғи қоры
S4_0109
Суретте жазықта ағып жатқан өзен бейнеленген.

Жазықта және өзенге жақын жерде ауыл шаруашылығымен
айналысады.
Өзеннің бойындағы жерде ауыл шаруашылығымен шұғылданудың
артықшылығы да кемшілігі де бар.
А. Бір артықшылығын сипатта:
В. Бір кемшілігін сипатта:
2.9. Жер бетіндегі процестер, циклдер, Жердің геологиялық
тарихы
S4_0110
Бір ғалым жерде жатқан кейбір жыныстардан моллюскілердің
тасқа айналған қалдықтарын тапты.

Бұл - ғалымға не туралы айтады?

56

a

бұл жерлерде алуан түрлі өсімдіктер өскен

b

теңіз моллюскілері әбден қартайып барып өлген

c

бір моллюскілер екінші моллюскілерді жеген

d

бір кездері бұл жерлерді су басып жатқан

2.10. Күн жүйесіндегі Жер
S4_0111
Балалар күннің әртүрлі уақытында ағаштан түскен көлеңкеге
қарайды.
Талтүсте олар қандай көлеңке көреді?

a

b

c

d

S4_0112
Жерде күн мен түн неліктен ауысатынының дұрыс түсіндірмесі не
болып табылады?
a

Күн Жерді айналады

b

Жер Күнді айналады

c

Жер өз осін айналады

d

Күн өз осін айналады

57

Ойшыл болып тумасаң да, ойшылдардан үйрен

ОЙЛАУ

58

1. МАТЕМАТИКА
1.1. Натурал сандар
М4_0113
Футболдан жарыста команданың алатыны:
Жеңіс үшін 3 ұпай
Тең ойын үшін 1 ұпай
Жеңіліске 0 ұпай
Зедландияның командасында 11 ұпай.
Ең аз дегенде Зедландия командасы қанша ойын ойнауы мүмкін еді?
Жауабы: _____________

М4_0114

Суретте қарақшылардың кемесі қазынасы бар кемені қуып келе
жатқаны бейнеленген. Қарақшылар кемесінің тұмсығы мен қазынасы
бар кеменің артқы жағының арасында біраз қашықтық қалғаны
көрініп тұр. Осы аралық шамамен неше кеме ұзындығын құрайды?
a

3

c

5

b

4

d

6

М4_0115
Картаның масштабы картадағы 1см жердің 4 км сәйкес екендігін
көрсетеді. Картада екі қаланың ара қашықтығы 8 см-ге тең. Бұл
қалалардың ара қашықтығы қанша километр?
a

2

c

16

b

8

d

32

59

М4_0116
Қалалық жәрмеңкеде үлестірме айырбастауға болатын шатыр бар.

Бір аю салынған үлестірмені 2 бет бейнесі салынған үлестірмеге
айырбастауға болады.

2 аю салынған үлестірмені 3 спорттық үлестірмеге айырбастауға
болады.
Бірнеше балалар үлестірмелерін айырбастап алу үшін осы
шатырға келді.
А. Айна аюы бар 5 үлестірмені бет бейнесі бар үлестірмелерге
айырбастағысы келеді. Ол бет бейнесі бар неше үлестірме алады?
Жауабы: __________ бет бейнесі бар үлестірме.

В. Қуаныш аюы бар 8 үлестірмені спорттық үлестірмелерге
айырбастағысы келеді. Ол спорттық үлестірмелердің нешеуін
алады?
Жауабы: __________ спорттық үлестірме.
С. Гүлсімнің аюы бар 6 үлестірмесі бар. Ол осыған мүмкіндігінше
көп басқа үлестірмелерді алғысы келеді.
Ол бет бейнесі бар үлестірмелердің нешеуін алады?
___________
Спорттық үлестірмелердің нешеуін алады? ___________
Оған бет бейнесі бар үлестірмеге немесе спорттық үлестірмеге
айырбастау керек пе?
Жауабы:

60

М4_0117
Спорттық үлестірмелерді айыр