Автокөліктің жарықтандыру құрылғысын ретке келтіру(Регулировка фар автомобилья)

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«Түркістан облысының адами әлеуетті дамыту» ММ

«Түлкібас агробизнес және саяхат колледжі»МКҚК

КЕЛІСІЛДІ БЕКІТЕМІН

колледж әдіскері директордың оқу жұмысы

________А.С. Керимкулова жөніндегі орынбасары

(қолы) ___________Л. Байсеитова

« _____ »______ 2021 ж. (қолы)

« _____ »______ 2021 ж.

"Кәсіптік техникалық" пәндік циклдік комиссия

1202000–« Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікте қозғалысты басқару» мамандығына

Онлайн ашық сабақ

Тақырыбы: Автокөліктің жарықтандыру құрылғысын ретке келтіру(Регулировка фар автомобилья)

Арнайы пән педагогы:_________ Нуртаев Б.Р

Т.Рысқұлов- 2021 ж.

«Кәсіптік техникалық» пәндік циклдік комиссиясы мәжілісінде қарастырылып, бекітілді.

№______хаттама «___»________202__ ж

«Кәсіптік техникалық» ПЦК төрағасы _____________ Б.Нұртаев

Пәні: Автомобильдердің құрылымы

Тақырыбы: Автомобильдің жарықтандыру жүйесін ретке келтіру (Регулировка фар автомобилья RAL9005 Spin12999/LX2P )

Сабақтың түрі: Жаңа білімді хабарлау сабағы

Сабақтың өтілетін күні: 20.05..2021ж.

Оқу тобы: Т-831

Сабақтың мақсаты: жүйесімен таныстыра отырып, студенттің арнайы пәннен білімін жоғарлату

Білімділік: Индукциалды қыздыру түрлерімен таныстырып, студенттердің білім деңгейін,мамандыққа деген құштарлығын арттыру

Дамытушылық: Студенттің мамандығы бойынша білімін көтеріп, сауаттылығын дамыту

Тәрбиелік: Қарым–қатынас дағдыларын қалыптастыруға, істің оң-терісін анықтай білуге, дұрыс шешім қабылдауға, әр жасаған істеріне үлкен жауапкершілікпен қарауға ,өз еліне деген жауапкершілік сезімдерін қалыптастыруға тәрбиелеу.

Сабақтың технологиясы және оқыту әдісі: сыни тұрғыдан ойлау технологиясы,ҚБТ, IT- технологиялар,топпен жұмыс жасау, баяндау, сұрақ-жауап,бөлшектеп оқыту әдісі, «Бас бармақ» әдісі.

Әдебиеттер тізімі:

Негізгі:

1. П.Ж.Жүнісбеков. Автомобиль құрылымы және пайдалану 2019

2. Газет журналдар. Автопарк, Автокруиз 3. И.П.Плеханов. Автомобиль.2019

3.Жанар жағармай материалдары авторлары Ә.Әбдрахманов, Н.Асқаров, Фолиант Алматы 2019

4. Автомобильді жөндеу және техникалық қызмет 2019

Авторы: П.Жүнісбеков,М.Ундебаев,М.Жетпейсов Фолиант Алматы-2019

Қосымша:https://opt-1610981.ssl.1c-bitrix-cdn.ru/upload/iblock/4be/4be1a0c6e3ef6063817b33d47b76c074.jpeg?160375343976479

https://opt-1660981.ssl.1c-bitrix-cdn.ru/upload/iblock/86a/86a3e646f1647cd2d6bfc7269cf8bc62.png?03889313544710

І. Сабақты ұйымдастыру: 1. Құрметті ұстаздармен студенттер! Бүгінгі сабағымызға хош келдіңіздер! Бұл заман білекке емес, білімге сенетін заманға айналды. Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев жолдауында айтқандай: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазақстанды дамыған 50 елдің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін – білім».Абай Құнанбаев атамыздың да айтқанындай :

Оқу білім бұлағы,

Білім өмір шырағы.

Оқысаңыз балалар,

Шамнан шырақ жағылар,

Тілегенің алдыңнан

Іздемей ақ табылар дегендей біз сіздермен «Жас маман» бағдарламасы бойынша сабағымызды онлайн форматта өткіземіз.

ІІ. Өткен тақырыптарға шолу:

Ауызша сұрақ жауап арқылы

1.Қандай көлік түрлерін білесің? (автомобиль,теміржол,су жолы,әуе ,құбыр).

2. Автомобиль көлігінің түрлері? (жүк,жолаушы,такси).

3. Теміржол көлігінің түрлері? (паравоз,тепловоз,электровоз).

4. Су көлігінің түрлері? (кемелер,катерлер,қайықтар).

5. Әуе көліктерінің түрлері? ұшақ(самолет),тікұшақ (вертолет).

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

"Жас маман" бағдарламасы аясында студенттерге колледж базасына 1202000–« Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікте қозғалысты басқару»мамандығы бойынша, - автокөлік жарықтандыру бөлігін ретке келтіру қондырғысымен танысу.

Жарық сынаушының жалпы көрінісіфараларOPK (GARO) моделі суретте көрсетілген. Құрылғы дөңгелектердегі негізден, негізге тігінен орнатылған стендтен, оптикалық камерадан және бағдарлау құрылғысынан тұрады.

Інжір. OPK моделінің фараларын тексеруге және реттеуге арналған құрылғы: 1 - ось; 2 - мұқаба; 3 - компьютерді қосуға арналған қосқыш; 4 - зарядтағышқа арналған қосқыш; 5 - санау мүшесі; 6 - құрылғының қуатын қосу кілті; 7 - фараларды ауыстыруға арналған кілт; 8 - бақылау тақтасы; 9 - оптикалық камера; 10 - бағдарлау құрылғысы; 11 - тұрақты жаңғақ; 12 - шайбалар; 13 - тұтқа; 14 - тіреуіш кронштейні; 15 - бұрандалы ось; 16 - тоқтату бұрандасы; 17 - тұтқа; 18 - құлыптау тұтқасы; 19 - тірек; 20 - негіз

Оптикалық камера - бұл линза, көпіршік деңгейі, көру әйнегі бар корпус, 5 оқитын дискіні пайдаланып тігінен қозғалатын экран.

Жарық қарқындылығын өлшеу үшін экранда фотоэлементтер орнатылған.

Інжір. Құрылғының оптикалық камерасының жылжымалы экранында фотоэлементтерді орналастыру: 1, 4 - тұманға қарсы шамның жарық қарқындылығын, сәйкесінше, жарық сәулесінің көлеңкелі және жарық аймақтарында өлшеуге арналған фотоэлементтер; 2 - жарық сәулесінің көлеңкелі аймағында жоғары және төмен сәуленің беріктігін және барлық басқа жарық құрылғыларының жарық қарқындылығын өлшеуге арналған фотоэлемент; 3 - жарық сәулесінің жарық аймағында батырылған сәуленің қарқындылығын өлшеуге арналған фотоэлемент

Бақылау тақтасы камераның қақпағында орналасқан. Оған сұйық кристалды индикатор орнатылған, онда өлшеу нәтижелері мен мәтіндік хабарламалар көрсетіледі. Таңдалған өлшеу режиміне арналған белгілер көрсетілген (суреттегі белгілер реті бойынша - жарық сәулесі, алыс сәуле, бас тұманға қарсы шам, бағыт көрсеткіші); фараларды реттеуге арналған мәліметтер бар кестелер, құрылғының басқару кілттері бар.

Камераның артқы қабырғасында:

• құрылғының қуатын қосу немесе батареяны зарядтауды қосу үшін перне

• компьютер қосқышы

• зарядтағыш қосқышы

• анықтама теру

артында батарея орналасқан қақпақ

Шағылыстырғыш жарық шогын бағыттайды, жарықты шағылыстырады. Шағылыстырғыштың ішкі беті жалтыратып өңделген. Жарықты шашыратқыш шыны жарық шоғының шағылыстыру әсерін азайту үшін қажет, сондықтан оның сыртқы формасы әр түрлы болып келеді, ал ішкі жағында – жарықты сындыратын шығыңқы қыртыстары болады.

Фара шамдары бір контактілі және екі контактілі болуы мүмкін. Бір контактілі шамның шыны баллоны ішіне қыздыру жібі орналасқан, оның бір шеті цокольге («массаға») дәнекерленген, ал екінші шеті цоколъдің ұшындағы изоляцияланған контактіге шығарылған. Екі контактілі шамның екі жібі болады, оның бір шеті цокольдің ұшындағы екі изоляцияланған контактіге шығарылған, екіншісі — цокольге дәнекерленген. Сондай-ақ экраны бар екі контактілі шамды да қолданады, ол жарық шашырататын шынымен біріге оты-рып, жарық шоғының оңға және төмен ауысуын қамтамасыз етеді, мұның өзі қарсы келе жатқан машиналар жарығының жүргізушілер көзіне шағылысуын азайтады. Баллонның толтырылуына қарай бос және газбен толтырылған шамдар болып бөлінеді. Жарық күші 3 Вт және одан жоғары шамдар тек газбен толтырылып шығарылады. Толтырғыштар ретінде инертті газдарды немесе олардың қоспаларын қолданады. Фаралар үшін көбіне алыс және жақын жерге жарық түсіру үшін екі жіпті (екі контактілі) шамдар орнатылады. Габаритті фонарьлар машиналардың көлемін жарық түсіріп көрсетуге және бұрылыстар кезінде жарық дабылын түсіруге қызмет етеді. Бұрылу белгісі автомобильдің алдағы болатын маневрін ескертуге арналған. Оған дабыл беретін шамдар, ауыстырып қосқыш және үзгіш (реле) жатады. Мұнда токтың электр магнитті үзгіші кеңірек тараған. Бұрыш белгісі қосулы тұрғанда, контактілер тұйықталады және ажырайды. Олай болса, шамдар минутына 70-100 рет жыпылықтайды. Дыбыс дабылы электр-магнитті діріл типті. Дабыл кнопкасын баса отырып, тізбекті тұйықтайды. Электр тогы орам бойымен жүргенде, өзектемірді магниттейді, ол якорьды тартады. Якорьдың орын ауыстыруы үзгіш контактілердің ажыратылуын туғызады. Температура көрсеткішінің сезгісі металл корпусқа орнатылған терморезистор, яғни жартылай өткізгішті шайба болып табылады. Шайбаның кедергісі оның температурасының өзгеруіне байланысты өзгереді. Салқындатқыш сұйықтық температурасының өзгеруі сезгі кедергісінің күрт өзгеруін турызады, мұның өзі көрсеткіш катушкаларындағы токтың өзгеруіне әкеледі және нөтижелі магнит өрісі стрелкасын салңындатылған сұйықтықтың температурасына сәйкес келетін шкала бөлігіне бұрады. Авариялық дабылдағыштар жүргізушілерді салқындату жүйесіндегі сұйықтықтың температурасын шамадан тыс көтеруден және қозғалтқыштың майлау жүйесіндегі май қысымының төмендеуінен сақтандырады. Оған сезгі мен аспаптардың дабыл лампасы жатады. Отын деңгейі сезгісінің құрылысы май қысымы мен салқындатылатын сүйықтың температурасы көрсеткіштерінің құрылысына ұқсас. Амперметр аккумулятор батареясының заряды мен генератор жүмысын бақылау қызметін атқарады. Амперметрді электрге тізбекті түрде қосады. Егер стрелка «+» белгісіне қарай бұрылса, онда батарея зарядтанады, ал « — » белгісіне бүрылса, разрядтанады. Бақылап-өлшеу аспаптарының ақаулары. Басты ақаулары: аспап дұрыс көрсетпейді, көрсеткіш стрелкасы нөлдік қалыпта тұрмайды және оң жақ шегіне жеткенше ауытқиды. Ток жеткізу сымының үзілуінен немесе басқа бір бөлшектердің ақаулығынан аспап қосылмауы мүмкін. Егер стрелка оң жақ шегіне дейін ауытқып, нөлдік калыпқа қайтып келмесе, онда сымның тұйықталғаны немесе циферблат стрелкасының тіреліп қалғаны. Көрсеткіш дұрыстығына күдіктенген жағдайда, оларды жаңа аспаптың көрсеткіштерімен салыстырады. Аспаптарды әдеттегі шеберханаларда жөндеуге жол берілмейді. Ақауы бар аспаптар ауыстырылады.

Электр жабдықтары тізбектеріндегі ақаулар. Электр жабдьщтары тізбектерінде төмендегідей ақаулар байқалады: сымдардың үзілуі және қысқа тұйықталуы, қысқыштарға баратын сымдардың бекітілуінің босауы, сымдар мен қысқыштар ұштығының майлануы және тотыгуы, ЭББ және аспаптардың өзіндегі ақаулар. ЭББ бар автомобильдерде ақауларды код арқылы анықтайды. Камераны тіреу бойымен жылжыту босатылған тоқтатқыш бұрандамен жүзеге асырылады (ол тоқтағанша сағат тіліне қарсы) және босату тұтқасын басады. Бұл жағдайда камераны қарама-қарсы жағында орналасқан тұтқасы қолдайды. Тетікті 18 босатып, тоқтату бұрандасын сағат тілімен тоқтағанша бұрап, камера қажетті биіктікте бекітіледі. Бақыланатын фараның орнатылу биіктігі полюске қолданылатын шкалада (миллиметрмен) сәйкес анықталады