Ауада ұшу. Су көлігі.

Тақырыбы

Ауада ұшу. Су көлігі.

Мектебі

№1 ЖОББ

Күні

Мұғалім есімі

Жумазова А.Т.

Сынып

7а

Қатысты:

Қатыспағаны:

Сабақтың оқу мақсаты

Ауада ұшу туралы ұғым қалыптастыру

Күтілетін нәтиже

Ауа шарының құрылысын біледі

Ау шарларын ұшыру үшін не қажет екенін біледі

Шар-зондтардың мақсатын біледі

Түйінді идея

Дирижабль туралы ақпараттанады

Қолданылған құралдар

Аудио-видео материалдар,дидактикалық материалдар, электрондық оқулық

Тапсырмалар

Топтық, жеке, жұптық жұмыс

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру бөлімі, тұсаукесер, жаңа сабақ, бекіту, қорытынды

Кезеңдері, уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

I.Ұйымдастыру

бөлімі(3 мин)

-амандасады

-психологиялық ахуал орнатады

-сабақтың мақсатын жариялайды;

- түрлі-түсті дөңгелекшелерді таңдату арқылы топқа бөледі

-тақырыппен сабақ барысымен таныстырады

-амандасу,

-кезекшілік қызметтерін атқарады,

-оқу құралдарын дайындайды

-тақтаны сабаққа даярлайды

II.Тұсаукесер

(15 мин)

Алдыңғы тақырып:

1. Денелердің жүзу шарттарын тұжырымдаңдар.

2. Сұйық ішінде жүзіп жүрген денеге әрекет ететін ығыстырушы күштің шамасы неге тең?

3. Дененің тығыздығы сұйықтың тығыздығынан артық болса, дене сұйықта жүзіп жүре ме, әлде батып кете ме?

4. Дененің тығыздығы сұйықтың тығыздығынан кем болса, дене сұйықта жүзіп жүре ме, әлде батып кете ме?

5. Ареометр деген не?

6. Оның құрылысы мен жұмыс істеу принципі туралы айтып беріңдер.

7. Лактометрлер деген не?

Өз еріктерімен сұраққа жауап береді

1.Егер денеге әрекет етуші ауырлық күші мен архимед күшіне тең болса, онда дене сұйықтың кез келген жерінде тепе-теңдік қалпын сақтай алады Егер ауырлық күші архимед күшінен кем болса, онда дене сұйықтың бетіне көтеріледі.

Егер дене сұйық бетінде жүзіп жүрсе, дененің сұйыққа батқан бөлігінің көлемі сұйық пен материалы тығыздықтарының арақатысына байланысты болады

_{2. 3.жүзеді 4.батады}

_{5.сұйықтықтың тығ.анықтайтын құрал6.}

1-шыны құты 2-металл кесектері

3-жіңішке түтікше4-шкала.

7.Сүттің майлылығын анықтайтын құрал?

III.Жаңа сабақ

( 15 мин)

Мультик көрсетіледі. Балалар не көрдік? Ол туралы не білесіңдер?

Ауа шары 1-ші рет осыдан 200 жыл бұрын Францияның Аноне деген кішкене қалашығында ұшырылды. Ағайынды Монгольфьелер ойлап тапқан бұл ауа шарымен қой, әтеш, үйрек ұшырылды. Алғашқы аспан кезушілер Жерге ойдағыдай оралған.

Алғашқы ауа шарлары бізді қоршаған ауа тығыздығынан жеңілірек жылытылған ауамен толтырылатын. Кейінірек шарлар жылытылған ауамен де, сутегі, гелий сияқты ауадан жеңіл газдармен де толтырыла бастады.

Үлкен биіктіктерге ұшырылатын аэростаттарға газ аз мөлшерде толтырылады. Жоғары көтерілу кезінде сыртқы қысымның азаюы есебінен мұндай шарлардың қабығы ашылып жайыла бастайды. Қазіргі кезде көптеген зерттеу станциялары ауа шар-зондтарын ұшырады. Олар атмосфера құрамын, тығыздығын, температурасын,желдің жылдамдығы туралы ақпараттарды радиохабар арқылы жеткізіп отырады.

Ауа шарының

құрылысы:

1-қабық немесе баллон

2-аспалы жүйе

3-адам отыратын орын.

А уада қалқып жүрген шарға ығыстырылған ауаның салмағына тең архимед күші әрекет етеді. Бұл күш тік жоғары бағытталған. Шарға әрекет ететін ауырлық күші шарды төмен қарай тартады. Осы күштердің айырымынан көтеруші күш пайда болады:

1783 жылы ағайынды Монгольфьелер үлкен қағаз

шар ойлап тапты. Шардың астына жанған спирті бар ыдыс қойды.Шар жанған ауамен толып,

2000 м биіктікке көтерілді.

Ұшу аппараттарының бір түрі –дирижабльдер. Дирижабль қозғалтқыш айналдыратын пропеллердің көмегімен қозғалады. Оны басқаруға болады. Басты жетістігі –үлкен жүк көтергіштігі

1-тапсырма:мозаиканы құрастырып тапсырманы орындау керек

1 топ-Ауа шары

2 топ- дирижабль

3 топ- гелий шары

Практикалық жұмыс: баклашкаға бекітілген шар ыссы суға салып жылы ауаның жоғары көтерілетінін көрсету

Сұрақтарға жауап береді

Тақырыптың атын жазып алады

• Дәптерлеріне керек ақпараттарды түртіп алады

• Тыңдайды

• Білімдерін толықтырады

IV. Жаңа сабақты бекіту

(7 мин)

Шарларды таңдап сұраққа жауап беру

1. Неліктен ауа шарлары жылытылған ауамен, сутегімен немесе гелиймен толтырылады?

2. Ауа шарының көтерілу биіктігі қалай реттеледі?

3. Не себептен аэростаттарға газ жартылай ғана тотырылады?

4. Шар-зондтар қандай мақсатпен ұшырылады?

5. Дирижабль қандай мағынаны білдіреді?

6. Ауа шарын ойлап тапқан кімдер?

7. Алғашқы ауа шарымен ұшқандар кім?

1.себебі олардың тығыздығы жеңіл

2.жоғары көтеру үшін арнайы салынған жүктерден босатылады. Төмен түсу үшін ішіндегі ауаны кішкене босатады немесе жылыту тоқтатылады.

3. Жоғары көтерілу кезінде сыртқы қысымның азаюы есебінен мұндай шарлардың қабығыашылып жайыла бастайды.

4. Олар атмосфера құрамын, тығыздығын, температурасын,желдің жылдамдығы туралы ақпараттарды радиохабар арқылы жеткізіп отырады.

5.француз тіл –басқармалы

6,ағайынды монгольфьелер

7.әтеш,қой,үйрек

V.Қорытынды. Үйге тапсырма

(5 мин)

Рефлексия.

Үйге:

Ауада ұшу

Қай деңгейде жүргендерін көрсетеді стикермен.

Үй тапсырмасын жазып алады