Ауған соғысының ардагерлері

Сабақтың барысы:

Ауған соғысының шындығы

Ауған соғысы (1979-1989) – Кеңес Одағының тарихындағы ең қайшылықты және ауыр әскери қақтығыстардың бірі. Бұл соғыс КСРО-ның Ауғанстанға әскер енгізуінен басталды және 10 жылға созылды. Ресми түрде Кеңес үкіметі Ауғанстан үкіметіне көмек көрсету үшін әскер жіберді деп түсіндірді. Алайда, бұл іс жүзінде геосаяси мақсаттарға негізделген әскери интервенция болды.

Соғыстың негізгі шындықтары:

1. КСРО үшін ауыр шығындар

• Соғыс кезінде 15 051 кеңес жауынгері қаза тапты, оның ішінде 761-і Қазақстаннан болды.

• 50 000-нан астам адам жараланды, көпшілігі мүгедек болып оралды.

• Мыңдаған жауынгерлер соғыстан кейін психологиялық жарақатпен өмір сүрді.

2. Саяси және идеологиялық қателіктер

• Кеңес үкіметі бұл соғысты «интернационалдық борыш» деп атағанымен, шын мәнінде бұл АҚШ-пен қырғи-қабақ соғыстың бір бөлігі болды.

• КСРО Ауғанстандағы халықтың қарсылығын ескермеді, сондықтан жергілікті моджахедтер кеңестік әскерге қарсы партизандық соғыс жүргізді.

3. Жергілікті халықтың зардап шегуі

• 1 миллионға жуық ауғандық қаза тапты.

• Миллиондаған бейбіт тұрғындар босқынға айналды.

• Кеңес авиациясы мен артиллериясы көптеген ауылдарды жермен-жексен етті.

4. Кеңес жауынгерлерінің тағдыры

• Көптеген солдаттар әскери қимылдардың мағынасын түсінбеді және олар үшін бұл соғыс өзге елдің жеріндегі мәнсіз шайқас болды.

• Кейбір сарбаздар тұтқынға түсіп, кейін қайта оралмады немесе сатқын деп танылды.

• Соғысқа қатысқан ардагерлердің көбісі Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін мемлекет тарапынан лайықты қолдау көрмеді.

5. Соғыстың КСРО-ға әсері

• Бұл соғыс КСРО-ның экономикалық дағдарысын күшейтіп, оның ыдырауын тездетті.

• Кеңес халқы арасында соғысты қолдамағандар көбейді, нәтижесінде 1989 жылы әскерлерді Ауғанстаннан шығаруға мәжбүр болды.

Қорытынды

Ауған соғысы Кеңес Одағы үшін ең ауыр әскери қателіктердің бірі болып саналады. Ол мыңдаған адамның өмірін жалмап, Кеңес әскерінің моральдық рухына қатты әсер етті. Қазақстандық жауынгерлер де осы соғыстың құрбандары болды, ал аман қалған ардагерлер бүгінгі күнге дейін оның зардаптарын сезінуде.

? Толығырақ