«Бағдарламалау негіздері: алгоритмдер мен деректер құрылымдары» авторлық бағдарлама

Алматы облысы, Қарасай ауданы

«Кемертоған орта мектебі» КММ,

информатика пәні мұғалімі

Тулембаева Мадина Мергалиевна

«Бағдарламалау негіздері: алгоритмдер мен деректер құрылымдары» авторлық бағдарламасы 10-сынып оқушыларына арналған. Бұл бағдарлама жасөспірімдердің ақпараттық технологиялар саласында терең білім алуына бағытталған және оларды заманауи әлемдегі ең қажетті дағдылармен қаруландыруды мақсат етеді. Бағдарлама компьютерлік ғылымдар мен бағдарламалаудың негізгі принциптерін, алгоритмдерді құру және деректер құрылымдарын тиімді пайдалану жолдарын үйретеді.

Бағдарлама 10-сынып оқушыларына арналған және олардың бағдарламалау, алгоритмдер мен деректер құрылымдарын меңгеруі үшін қажетті дағдыларды қалыптастыруға бағытталған. Алгоритмдер мен деректер құрылымдарын түсіну – компьютерлік ғылымның негізі болып табылады. Оқушылар бұл бағдарлама арқылы нақты есептерді шешу үшін қажетті алгоритмдерді құрастыруды, деректерді дұрыс ұйымдастыруды және олардың тиімділігін арттыруды үйренеді. Бұл білімдер мектептен кейінгі жоғары білім алуда да, болашақ мамандықтарында да үлкен маңызға ие болады.

Әлемдік тәжірибеде бағдарламаға ұқсас пәндер көп, бірақ бұл бағдарлама Қазақстанның білім беру жүйесінде мектеп оқушыларына арналған жаңашыл әрі тереңдетілген бағдарлама ретінде маңызды орын алады. Бағдарлама оқушыларға ақпараттық технологиялар саласындағы кәсіби маман болып қалыптасуға алғашқы қадамдар жасауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, бағдарлама оқушылардың логикалық ойлау қабілетін арттырады, командалық жұмыс пен жобаларды басқару дағдыларын дамытады, болашақ мамандарды теориялық біліммен бірге практикалық дағдыларға да үйретеді. Бұл өз кезегінде олардың жалпы білім беру деңгейін көтеруге және еңбек нарығындағы сұраныстарға жауап беруге мүмкіндік береді.

Бағдарламаның мақсаты:

10-сынып оқушыларына бағдарламалау негіздерін, алгоритмдер мен деректер құрылымдарының мәні мен қолданылуын түсіндіру, сондай-ақ оқушылардың аналитикалық ойлау және логикалық шешім қабылдау қабілеттерін дамыту. Бағдарлама оқушыларды бағдарламалау тілдерімен таныстыру арқылы, оларды ақпараттық технологиялар саласында қажетті дағдылармен қаруландыруды көздейді.

Бағдарламаның негізгі мақсаты мыналардан тұрады:

1. Бағдарламалау негіздерін үйрету: Оқушыларға бағдарламалау тілдерінде қарапайым алгоритмдер мен бағдарламаларды жазу дағдыларын үйрету.

2. Алгоритмдер мен деректер құрылымдарын түсіндіру: Оқушыларға алгоритмдер мен деректер құрылымдарының негізгі ұғымдарын, түрлерін және оларды тиімді қолданудың жолдарын көрсету.

3. Логикалық ойлау қабілеттерін дамыту: Оқушылардың аналитикалық ойлауын жетілдіріп, күрделі мәселелерді шешуде алгоритмдік тәсілдерді қолдануға үйрету.

4. Практикалық дағдыларды қалыптастыру: Оқушыларға нақты есептер мен жобалар арқылы бағдарламалау мен алгоритмдерді қолдану тәжірибесін беру.

5. Болашаққа бағдар беру: Оқушыларды ақпараттық технологиялар мен бағдарламалаудың болашақтағы маңыздылығына баулу, олардың кәсіптік қызығушылықтарын оятып, болашақта осы салада жұмыс істеуге ынталандыру.

Бағдарламаның міндеттері:

1. Бағдарламалау негіздері мен алгоритмдер туралы түсінік қалыптастыру:

Оқушыларға бағдарламалаудың негізгі ұғымдарын, терминдерін және оның өмірдегі маңыздылығын түсіндіру. Алгоритмдер мен бағдарламалар арасындағы айырмашылықтарды және олардың жұмыс істеу принциптерін түсіндіру.

2. Алгоритмдердің негізгі түрлерін меңгерту:

Оқушыларға тізбектелген, шартты және циклді алгоритмдерді түсіндіру. Алгоритмдердің құрылымын, олардың тиімділігін бағалау және оңтайландыру тәсілдерін үйрету.

3. Деректер құрылымдарының түрлері мен қолданылуын түсіндіру:

Оқушыларды деректер құрылымдарымен таныстыру. Массивтер, стектер, қатарлар, ағаштар сияқты негізгі деректер құрылымдарының ерекшеліктерін түсіндіріп, оларды шешім қабылдауда қолдануға үйрету.

4. Логикалық ойлау және аналитикалық қабілеттерді дамыту:

Оқушылардың логикалық ойлауын дамытып, күрделі мәселелерді шешуде алгоритмдік тәсілдерді қолдануға үйрету. Алгоритмдер мен деректер құрылымдарын қолданып шешімдер құрастыруға дағдыландыру.

5. Программалау тілдерін үйрету:

Оқушыларды бағдарламалау тілдерінің негізгі принциптерімен таныстыру. Қарапайым бағдарламаларды жазу арқылы алгоритмдер мен деректер құрылымдарын практикалық тұрғыдан қолдануға үйрету.

6. Шығармашылық және топтық жұмыстарды ынталандыру:

Оқушыларды топтық жұмысқа ынталандырып, бағдарламалау негіздерін қолдана отырып, шығармашылық жобалар мен тапсырмаларды орындауға баулу. Бұл, олардың топ ішінде ынтымақтастықты дамытуға мүмкіндік береді.

7. Бағдарламалау саласындағы заманауи тенденциялар мен мүмкіндіктерді көрсету:

Оқушыларға бағдарламалаудың болашақтағы маңыздылығын түсіндіріп, оларды жаңа технологиялар мен даму бағыттарына қызықтыру.

8. Бағдарламалау және алгоритмдер бойынша практикалық дағдыларды қалыптастыру:

Оқушыларға түрлі тақырыптар бойынша практикалық тапсырмаларды орындау арқылы алгоритмдерді құру мен деректер құрылымдарын қолдану дағдыларын қалыптастыру.

Әдебиеттер тізімі:

1. Құдайбергенова М. Т. «Информатика оқыту әдістемесі». Алматы:

«Мектеп» баспасы, 2023. - 13 б.

2. Қожахметов С. Б. «Ақпараттық технологияларды оқыту әдістемесі». Алматы: «Қазақстан» баспасы, 2022. - 215 б.

3. Исаева Г. С. «Алгоритмдер мен деректер құрылымдарының оқытылуы». Алматы: «Қазақ университеті» баспасы, 2021. - 190 б.

4. Нұрғалиева Ә. Б. «Интернет технологиялар мен бағдарламалау негіздері». Алматы: «Сөздік» баспасы, 2022. - 145 б.

5. Әбдімәжитова Л. К. «Информатика пәні бойынша оқыту әдістемесі». Алматы: «Жанашыр» баспасы, 2023. - 160 б.

6. Мекембаева С. Т. «Қазіргі білім беру саласында ақпараттық технологиялардың қолданылуы». Алматы: «Ғылым» баспасы, 2021. - 225 б.

7. Омарова С. М. «Деректер құрылымдары және олардың оқытылуы». Алматы: «Ұлағат» баспасы, 2023. - 180 б.