МДҰ-да балаларды
бейімдеу.
Баланың мектепке дейінігі
ұйымға келіп түсуі-олардың өміріндегі маңызды кезең, ол үйреншікіті
жағдайдың, күн режимінің өзгеруімен сипатталады. Сондықтан ол жаңа
іс-әрекетер жағдайларына икемделуге және бейімделуге
тиіс.
Бейімделу-ағзаның
түрлі:физиологиялық, әлеуметтік, психологиялық деңгейлерде орын
алатын жаңа жағдайға икемделу үдерісі.
Ағзаның әлеуметтік өмір
сүрудің жаңа жағдайларына көндігуі, бала мінез-құлқының өзгеруімен,
ұйқысының, тәбетінің бұзылуымен қоса жүреді. Неғұрлым күрделі қайта
құрылу бейімделудің бастапқы кезеңінде орын алады. Бейімделу
созылып кетуі және бейімделуге ауысуы, сондай-ақ бұл бала
денсаулығының, мінез-құлқы мен психикасының бұзылуына әкелуі
мүмкін. Баланың МДҰ-да бейімделу үдерісі жүреді және ағзаның
физиологиялық бұзылуын қоздыруы мүмкін.
Дәрігерлер мен психологтар
бейімделу кезеңінің 3 сатысын бөліп қарайды: --
-Жеңіл бейімделу кезеңінде баланың
мінез-құлқы шамамен бір айдың ішінде қалыпқа түседі. Тәбеті бірінші
аптаның соңына қарай қалпына келеді. Ұйқысы-1-2 аптада. Күрделі
сырқатқа ұшырамайды. Баланың көңіл-күйі қуанышты, ол басқа
балалармен, жанындағылармен және ересектермен белсенді араласады,
жаңа орынға тез көндігеді.
-Орташа бейімделу кезінде ұйқысы мен
тәбеті-20-40 күннен кейін қалпына келеді, баланың мінез-құлқы бір
ай ішінде өзгереді. Көңіл-күйі тұрақты емес, жаңа тітіркендіргіштер
кері әсер етеді. Алайда ересектердің қолдауымен бала танымдық және
мінез-құлықтық белсенділік танытады, жаңа жағдайға тез
үйренеді.
-Ауыр бейімделу ұзаққа созылады.
Жағдайы нашарлап кетуі және ауруға ұшырауы мүмкін (бала ширақ,
қарсылық көрсетеді, агрессия, эмоциялық ахуалы белсенді (жылайды,
айқайлайды) немесе іс-әрекетке жоқ (тыныш қыңқылдау, жабырқау,
қобалжу, шаршау) байқалады.
Бейімделу кезеңі байланысты
болатын факторлар:
-жасы;
-денсаулық
жағдайы;
-даму
деңгеці;
-қарым-қатынасқа түсу
икемі;
-пәндік және ойындық қызметтің
қалыптасуы;
-үй режимінің МДҰ режиміне
жақын болуы;
Ауыр бейімделудің
себептері:
-отбасында режимнің
болмауы;
-бала бойында ерекше
әдеттердің болуы;
-өз бетінше ойнай
алмау;
-қарапайым мәдени-гигиеналық
машықтардың қалыптаспауы;
-бөтен адамдармен
қарым-қатынаста тәжербиесінің жоқтығы;
Балаларды ерте бастан
әлеуметтендіру және бейімдеу мақсатында қысқа уақыт болу тобын
құруға болады. Онда балалар ата-аналармен бірге балабақшаға
аптасына 1-2 рет, 1,5-2 сағатқа келеді.
Сабақтар бірге
өткізіледі:
-балалар+ата-аналар+тәрбиешілер;
-балалар+тәрбиешілер;
-ата-аналар+тәрбиешілер.
Бұндай топтарға бару кезінде
балалар жеңіл бейімделеді. Ата-аналармен айналыса отырып, үйдегі
және «ұйымдастырылған» тәрбиенің арасындағы айырмашылықты байқауға,
түзетуді МДҰ-ға келгенге дейін жүргізуге
болады.
«Жаңа келгендерді» МДҰ-да күн
ұзаққа қалдыруға болмайды. Алғашқы 7-10 күнде бала 3 сағатқа
қалады, содан соң қалу уақыты біртіндеп ұзартыла бастайды.
Ата-аналардың тәрбиешісімен байланысы үлкен мәнге ин. Ата-аналар
тәрбиешіге бала дамуының ерекшеліктері, зиянды әдеттері, ұйқысы,
тәбеті, сүйікті тағамы, ойыншығы т.б. туралы айтулары
тиіс.
Тәрбиеші балаға дос,
ата-аналарға кеңесші болғаны жөн. Өйткені дәл сол бейімделу кезінде
балалар жылылыққа және жанашырлыққа зәру
болады.
Келісілді:
Бекітемін:
Балабақша әдіскері «Өрел
ауылындағы «Балдырған»
А.С.Чакиртова бөбекжай-бақшасы
коммуналдық
мемлекеттік
қазыналық
кәсіпорнының
меңгерушісі
Г.М.Игибаева
Баланы мектепке дейінгі
ұйымға бейімдеу жоспары
№
|
Мазмұны
|
Мерзімі
|
Тобы
|
Жауаптылар
|
1
|
Жаңа келген балалар туралы
ақпарат жинау
|
Тамыз
|
Барлық
топ
|
Меңгеруші
Г.М.Игибаева
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Медбике
Н.К.Бакижанова
Тәрбиешілер
|
2
|
Балалардың мектепке дейінгі
ұйымға келіп түскен кездегі дағдыларын
айқындау
|
Тамыз
Қыркүйек
|
Барлық
топ
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
|
3
|
Балалардың бейімделу кезеңіне
әсер ететін факторлар
|
Қыркүйек
Қазан
|
Бөбекжай тобы, І-сәбилер
тобы
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
|
4
|
Балалардың мектепке дейінгі
ұйымға қойылатын талаптарға (ережелерге, күн режиміне )
бейімделуі
|
Қыркүйек
Қазан
|
Бөбекжай
тобы
, І-сәбилер
тобы
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
Медбике
|
5
|
Бейімделу кезеңінде
ата-аналармен сауалнама,
әңгімелесу
|
Қазан
|
Бөбекжай
топ
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
Медбике
|
6
|
Балалардың бейімделу үрдісіне
психологиялық қолдау көрсету
|
Қазан
|
Барлық
топ
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
|
7
|
«Менің балам бөбекжайға
барады», «Үш жас дағдарысы» тақырыптарына топтық ата-аналар
жиналысын өткізу
|
Қазан
Қараша
|
Барлық
топ
|
Әдіскер
А.С.Чакиртова
Тәрбиешілер
|