Тәрбиеші Оралбаева Гүлмара Құрманбайқызы

«Шұғыла» бөбекжай-бақшасы»

Ақтөбе облысы,Шалқар ауданы,Байқадам ауылы

Балаға ертегі қандай әсер береді?

Ертегі - балалар үшін асыл қаныза ғой шіркін!!!

Қай ертегі болмасын «Ерте-ерте,ертеде» деп басталары анық. Қай ертегіде болмасын жақсы және жаман немесе батырлық,ерлік,даналыққа толы болады.Әсіресе,балаларға арналған ертегі-мейірімділікке,батылдыққа, бойларына жақсы қасиетті сіңіре білуіне баулиды.Қай ертегі болмасын баланың бойндағы қиялын,шыншылдығын,ерлігін танытар қасиеттер бойларында болары нақ.Ертегіні сүйсініп тыңдамайтын бала болмас.Бала Абайда әжесі Зеренің ертегілерін тыңдап,сусындап өсті емес пе? Балалар ертегіге құмар,әрі сол ертегінің кейіпкерлеріне жанашырлық танытып отырады.

К.Д.Ушинскийдің сөзімен айтқанда,ертегі баланы халық қазынасына ендіреді,халық рухымен араластырады»деген.Балаға кішкентай кезінен бастап ертегіні тыңдатып ,сол ертегі кейіпкерлердің рөліне кіріп, дауыс ырғағын түрлендіре отырып,балаға ертегіні тыңдата алуға болады.Бала ертегіні мән бере отырып тыңдайды.Кейде балаларды сырттай бақылай отырып олардың ертегіні ойдан түрлендіре айтқанына ерекше назар аударамыз.Балалар өз қиялынан ертегі құрастырады.Балалардың ойы ұшқыр,қиялы жүйрік болады емес пе?

Ш.Амонашвали айтқандай «.....Мейірімді адамның өзінің жанының жомарттылығын көрсете алмауы,басқа адамдарды сыйламауы,қамқоршы, өжет болмауы мүмкін емес»- деген.Баланың бойына мейірімділік қасиеттерді сіңіре білуде ертегінің рөлі зор.

Ұлы ұстаз Ыбырай Алтынсарин айтқандай «Ертегі бізге ең алдымен халықты меңзейтін құрал ретінде қажет»-деген. Ата- бабамыздан бері тыңдап келе жатқан,ауыздан-ауызға ауызша айтылып,ел есінде сақталып, ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып келе жатқан асыл мұрамыз десек артық етпес?

Қазақтың ұлттық ертегілерінің тілі көркем,тілге жеңіл,қарапайым,түсінікті келеді.Мысалға алсақ: «Құйыршық»ертегісі, «Алтын сақа»ертегісі, «Қаңбақ шал»ертегісі, «Кім күшті» ертегісі.Осы аталған ертегілерде-мейірімділікке, зұлымдықты жеңе білуге,еңбекқорлыққа,достыққа,батылдыққа тәрбиелейді.

Осы ертегілер қазақ халқының жүрегінен орын алған болар.Бұл ертегілер балалардың жүрегіненде өз орынын таба,балаларға үлгілі ертегі болары анық.