Қазіргі таңда әлемнің улкенде,
кішіде мемлекеттері адамдардың құқықтарының теңдігін, әйел
құқықтарын, отбасының, бала тәрбиесінің, ата ана қарауындағы
балалардың құқықтарын қорғауды басты назарға алып, теңдік үшін
жұмыс істеуде. Адамның теңдігі білім алу процесіндеде
ескерілген.
«Инклюзивті білім алу немесе
барлық оқушыларға бірдей білім беру жүйесі». Инклюзивті білім алу
дегеніміз: мүмкіндігі шектеулі балаларды, олардың денсаулық
жағдайына, психологиялық жағдайына қарай біртіндеп жалпыға арналған
білім беру жүйесіндегі білім беру ошақтарына, қала берді білім
алушылардың қатарына қосу. Инклюзивті білім алуда әрбір мүмкіндігі
шектеулі баланың жеке сұраныстарына, индивидуалды ерекшеліктеріне
назар аударылады. Білім алушы балалар жүйеге ыңғайланбайды,
керісінше жүйе әрбір балаға ыңғайлас тыра жасалады. Жүйеде
балалардың денсаулығына ғана емес, олардың этникалық топтарына,
жасы мен жынысынада мән беріледі.
Инклюзивті білім алудың
мақсаты: балалардың барлық дискриминациясын жойып, балалардың
қатынастарын, құқықтарын тең дәрежеде ұстау. Мүмкіндігі шектеулі
жандарды қоғамнан қалыс қалдырмай, керісінше қоғамға
қосу.
Инклюзивті білім алу: жалпыға
ортақ білім беру жүйесінің дамуы. Және оны әр балаға қол жетімді
ету. Инклюзивті білім алудың қоғамдағы атқаратын рөлі мен бағасын
білім саласындағы қызметкерлердің білмеуіне болмайды. Мұғалімнің
сынып арасындағы балардың мүмкіндігі мен бір бірінен ерекшеліктерін
айыра алуы өте маңызды. Инклюзивті білім беру жүйесінде кез келген
мектеп жүйеге қосылады, яғни мүмкіндігі шектеулі балалар кез келген
мектепте оқи алады. Бұл тұстағы басты назарға алынатын нәрсе:
физикалық және білім берудегі қолжетімділік. Физикалық
қолжетімділік баланың мектепке келіп кетуіндегі мәселерді шешуі
керек. Ал білім берудегі қолжетімділік мектептің баланың оқу
деңгеіне және қажеттілігіне сай жүйеге еніп жұмыс жасауына
ыңғайлануы керек.
Мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алу
құқықтары
-
«Қазақстан
Республикасында кемтарларды әлеуметтік қорғау
туралы»,
-
«Арнайы
әлеуметтік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңдарында,
Қазақстан Республикасының Конституциясында
бекітілген.
Қазіргі таңда бүкіл әлемдегі
мүмкіндігі шектеулі жандардың көбеюіне байланысты барлық салаларда
өзгерістер енгізіліп отыр. Барлық саладағы қызметтер барлық адамдар
үшін қолжетімді болу үшін жұмыс жасалуда. Барлық адамдардың
құқықтары тең және қорғалады.