БАСТАУЫШ CЫНЫП САБАҚТАРЫНДАҒЫ

АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

АБЕНОВА КАЛИЯ МАУТКАНОВНА

ШҚО АЛТАЙ АУДАНЫ, АЛТАЙ ҚАЛАСЫ

№1 ТҮЗЕУ МЕКТЕП-ИНТЕРНАТЫ

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан Халқына Жолдауында Елбасы Қазақстан халқына қоғамның барлық салаларын, оның ішінде мектептік білім беруді жаңғырту өзектілігі атап өтті. Жаңа білімнің, ақпараттық сауаттылықтың, өз бетінше білім ала білудің қажеттілігі «Ақпараттық технологиялардың» маңызды рөл атқаруға арналған инновациялық білім берудің жаңа түрінің пайда болуына ықпал етті. Ақпараттық технологиялардың көмегімен отансүйгіштікке тәрбиелеу, үш тілдің тәжірибесін нығайту, түрлі мәдениеттерді өзара байыту, жалпыұлттық идеяның контурын талқылау.

Қазақстанда білім беру жүйесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) қолдану қоғамды ақпараттандырудың мемлекеттік саясаты шеңберінде жүзеге асырылады.

Мектепте «Жаңа ақпараттық технологияларды» пайдалану деп оқушының «Тіршілік ету ортасын» кешенді қайта құруды түсіну керек. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар - ақпаратты пайдаланушылардың мүддесінде жинау, өңдеу, сақтау, тарату, көрсету және пайдалану мақсатында біріктірілген әдістердің, өндірістік процестердің және бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы.

Уақыт өте келе алға жылжып келе жатқан мұғалім бүгінгі күні психологиялық және техникалық жағынан оқытудағы ақпараттық технологияларды пайдалануға дайын. Сабақтың кез- келген кезеңін жаңа техникалық құралдарды енгізумен жандандыруға болады. Оқу үрдісіне АКТ-ны қосу мұғалімге сабақта оқу-танымдық қызметтің әртүрлі түрлерін ұйымдастыруға, оқушылардың белсенді және мақсатты өзіндік жұмысын жасауға мүмкіндік береді. АКТ-ны іздеу, жинау және көзімен, оның ішінде Интернет желісінде жұмыс істеу мүмкіндігін, сондай-ақ ақпаратты жеткізу және сақтау құралдарын қамтамасыз ететін оқу ақпаратына қол жеткізу құралы ретінде қарастыруға болады. Оқу үрдісінде АКТ қолдану оқу материалының сапасын арттыруға және білім беру әсерін күшейтуге мүмкіндік береді.

Бастауыш мектепте оқыту мен тәрбиелеу нәтижелерінің бірі оқушылардың қазіргі заманғы компьютерлік технологияларды меңгеруге дайындығы және олардың көмегімен алған ақпаратты одан әрі өз бетінше білім алу үшін өзектілендіру қабілеті болуы тиіс. Бастауыш мектепте түрлі сабақтарда АКТ қолдану:

- оқушылардың қоршаған ортаның ақпараттық ағымында бағдарлай білуін дамыту;

- ақпаратпен жұмыс істеудің практикалық тәсілдерін меңгеру;

- заманауи техникалық құралдардың көмегімен ақпарат алмасуға мүмкіндік беретін іскерлікті дамыту;

- оқушылардың танымдық қызметін жандандыру;

- сабақты жоғары эстетикалық деңгейде өткізу;

- оқушыға жеке көзқарасты жүзеге асыру.

Акт мұғалімге әр түрлі ақпарат түрлерін көрсету қажеттілігін едәуір кеңейтуге мүмкіндік береді. Оқу процесінде АКТ-ның ең жиі қолданылатын элементтеріне мыналар жатады: интерактивті тақталар, электрондық энциклопедиялар мен анықтамалықтар, Интернеттің білім беру ресурстары, суреттер, иллюстрациялар, мультфильмдер, бейне және аудиотехника, интерактивті карталар мен атластар, ғылыми-зерттеу жұмыстары мен жобалар.

Мұғалімге сабақта қолайлы жағдай жасауға және материалды меңгерудің жоғары деңгейіне жетуге көмектесетін АКТ-ны пайдаланудың негізгі мүмкіндіктері:

* Дидактикалық материалдарды жасау және дайындау (тапсырмалар нұсқалары, кестелер, жаднамалар, сызбалар, демонстрациялық кестелер және т. б.)

* Оқу материалы бойынша белгілі бір тақырыпқа презентация жасау;

* Дайын бағдарламалық өнімдерді пайдалану;

* Сабақ, сыныптан тыс іс-шара, өз білімін жетілдіруде интернет-ресурстарды іздеу және пайдалану;

* Оқыту және тәрбиелеу нәтижелерін қадағалау бойынша мониторинг жасау;

* Мәтіндік жұмыстар жасау;

* Әдістемелік тәжірибені электронды түрде жинақтау.

Дидактикалық дұрыс тәсілде компьютер немесе интерактивті тақтаны пайдалану оқушылардың назарын белсендіреді, олардың уәждемесін күшейтеді, танымдық процестерді, ойлау, зейінді дамытады, қиял мен ойлау қабілетін дамытады. Мектептегі сабақтарға оқу материалдарын дайындау мен ұсынудың ең сәтті формаларының бірі - мультимедиялық презентациялар жасауды атап өтуге болады.

Презентациялар - бұл компьютерлік бағдарламалар арқылы ақпаратты ұсынудың ыңғайлы және тиімді тәсілі. Мультимедианың әдістемелік күші оқушыны қызықтыра отырып, дыбыстық және көру бейнелерін оқыту оңай, әрі оған ақпараттық қана емес, сонымен қатар эмоциялық әсер етеді. Сонымен қатар, презентация мұғалімге оқу материалын нақты сынып, тақырып, пән ерекшеліктерін ескере отырып, өз бетімен жинақтауға мүмкіндік береді. Бұл сабақты тиімді құруға және өткізуге мүмкіндік береді.

Ақпараттық технологиялар нақты жағдайды қалпына келтіруге ғана емес, шын мәнінде байқалмайтын процестерді көрсетуге де мүмкіндік береді.

Ұстаз дайын электронды ресурстарды, сабаққа қосымшаларды пайдаланады, жеке тақырыптар бойынша тест тапсырмаларын құрастырады, презентацияларды, слайдтарды ресімдеу үшін АКТ қолданады. Электрондық оқу құралдарын пайдалану оқытудың сапасын арттыруға, оны серпінді етуге, бірнеше міндеттерді шешуге мүмкіндік береді – көрнекілік, қол жетімділік, даралық, бақылау, дербестік.

Қазіргі заманғы техника мен оқытудың оңтайлы әдістерінің арқасында мұғалім әрбір оқушыға білім әлеміне саяхат жасауға мүмкіндік береді, ол ойын-сауық ойынының ойын көріністері бойынша саяхаттайды, бұл өзіндік танымдық белсенділікті дамытуға жаңа қуатты серпін береді.

Компьютерлік технологияларды пайдаланбай заманауи сабақты елестету қиын. Олар сабақтың кез -келген кезеңіне қосылуы мүмкін – жеке немесе топтық жұмыс кезінде, жаңа білімді енгізу, оларды жинақтау, бекіту, бақылау кезінде. Компьютерлік технологияларды қолдану оқушыларды белсенді жұмысқа тартуға және компьютерлік сауаттылықты меңгеруге деген ұмтылысын арттыруға мүмкіндік береді. Сонымен, оқушылардың ақпараттық құзыреттілігі барлық оқу пәндерін сапалы меңгеру үшін қажет. Компьютерлік мәдениетті меңгеру, оқушылардың ақпараттық құзыреттілігін қалыптастыру-өскелең ұрпақты әлемдік ақпараттық кеңістікке енгізудің қажетті шарты.

Мектепте АКТ-ны пайдалану дамыта оқыту идеяларын жүзеге асыруға, оқу үдерісін ұйымдастырудың формалары мен әдістерін жетілдіруге, оқушылардың ақпаратпен жұмыс істеу дағдылары мен білімін меңгеруге ықпал ететіні сөзсіз.

Оқытудың дәстүрлі әдістерімен үйлесімде оқу процесінде ақпараттық технологияларды жүйелі түрде қолдану жағдайында оқытудың тиімділігі едәуір артады.

Қолданылатын әдебиет:

1. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан Халқына Жолдауы 31 қаңтар 2017 г.akorda.kz ескерту.

2. Заманауи педагогикалық технологиялар. 2004 жыл

3. Орта мектептің білім беру бағдарламалары - М.Академия 2013 ж.