Бастауыш сыныптарды оқытуда жасанды интеллектіні қолдану

Қазіргі заманда білім беру жүйесі технологиялық жаңғыру кезеңін бастан кешуде. Сол жаңашылдықтың ең озық бағыттарының бірі – жасанды интеллект (ЖИ) технологияларын оқу процесіне енгізу. Бүгінгі таңда ЖИ тек жоғары оқу орындары мен техникалық мамандықтарда ғана емес, бастауыш сыныптарда да өз орнын тауып отыр. Бұл оқушылардың ерте жастан цифрлық сауаттылығын қалыптастыруға, логикалық және сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.

Жасанды интеллект – адамның ойлау қабілетін модельдейтін, деректерді талдап, логикалық шешім қабылдай алатын технологиялар жиынтығы. Ол компьютерлік бағдарламалар, нейрондық желілер және алгоритмдер арқылы іске асады. Мектеп жағдайында ЖИ оқушылардың білім алу қарқынын бақылап, олардың жеке ерекшеліктерін ескеріп, оқу материалын бейімдеп ұсынуға мүмкіндік береді.

Бастауыш мектеп жасындағы балалар үшін бұл өте маңызды, себебі әр оқушының есте сақтау, қабылдау, түсіну деңгейі әртүрлі. ЖИ осы айырмашылықтарды ескеріп, әр балаға жеке бағытталған тапсырма бере алады. Мысалы, бір оқушыға мәтінді оқу жылдамдығын дамытуға арналған жаттығу ұсынылса, екіншісіне логикалық ойын немесе сурет арқылы ойландыру тапсырмасы берілуі мүмкін.

ЖИ қолданудың тиімді бағыттары:
1. Даралап оқыту: ЖИ негізіндегі платформалар оқушылардың үлгерімін талдап, әрқайсысына жеке оқу траекториясын құра алады. Бұл мұғалімге сыныптағы әр баланың даму деңгейін нақты көруге мүмкіндік береді.
2. Ойын арқылы оқыту: Kahoot, Quizizz, Wordwall сияқты ойын форматындағы платформалар балалардың қызығушылығын арттырып, білімді ойын арқылы бекітеді.
3. Интерактивті көмекшілер: ChatGPT, Shyraq.ai, Soul Machines сияқты виртуалды көмекшілер оқушыларға тапсырмаларды түсіндіруде, мәтін жазуда немесе есеп шығаруда көмекші бола алады.
4. Бағалау және кері байланыс: ЖИ жүйелері оқушының жауабын автоматты түрде тексеріп, нақты кері байланыс береді. Бұл мұғалімнің уақытын үнемдеп, бағалауда объективтілік орнатады.
5. Мультимедиялық оқыту: ЖИ негізіндегі бейне, дыбыс және сурет өңдеу құралдары сабақтарды көрнекі әрі әсерлі етеді. Мысалы, D-ID немесе Synthesia арқылы мұғалім өз даусымен сөйлейтін анимациялық бейнежолдаулар жасай алады.

ЖИ мұғалімді алмастырмайды, керісінше оның жұмысын жеңілдетеді. Мұғалім – оқыту процесінің жүрегі, ал жасанды интеллект – оның сенімді көмекшісі. Мұғалім ЖИ құралдарын тиімді пайдаланып, оқушылардың қызығушылығын оятса, сабақтың нәтижелілігі еселеп артады. Сонымен қатар, ЖИ мұғалімнің әдістемелік шығармашылығын дамытуға, оқу материалдарын заманауи форматта ұсынуға мүмкіндік береді.

Қорыта айтқанда, бастауыш сыныптарда жасанды интеллектіні қолдану – болашақ білім берудің маңызды бағыты. Ол оқу процесін дараландырып, оқушылардың жеке қабілеттерін ашуға жағдай жасайды. ЖИ технологиялары арқылы оқыту тек білім беруді жеңілдетіп қана қоймай, баланың өмір бойы үйрену дағдысын қалыптастырады.

Сондықтан қазіргі заман мұғалімдері «цифрлық педагог» болуға ұмтылып, ЖИ құралдарын өз тәжірибесіне енгізуі қажет. Бұл бастауыш білімнің сапасын арттырып қана қоймай, еліміздің интеллектуалды әлеуетін нығайтады.