Баяндама Тақырыбы:Тифлопедагог - көз мүгедектерімен жұмыс істеудің ерекшеліктері

Маңғыстау облысы

Ақтау қаласы

Облыстық арнайы мектеп-интернаты КММ

Саламатова Аида Саламатовна

Баяндама Тақырыбы:Тефлопедагог - көз мүгедектерімен жұмыс істеудің ерекшеліктері

Кіріспе

Қазіргі уақытта инклюзивті білім беру жүйесінің маңызы артып келеді. Білім беру саласында әртүрлі мүмкіндіктері бар балаларды теңдей біліммен қамту өте маңызды. Тефлопедагог – бұл арнайы дайындықты талап ететін маман, ол көз мүгедектеріне білім беру үдерісінде қолдау көрсетеді. Тефлопедагогтың жұмысы тек білім беру емес, сонымен қатар әлеуметтік бейімдеу, дербес өмір сүруге қажетті дағдыларды дамыту болып табылады.

Тефлопедагогтың міндеттері

Тефлопедагогтың негізгі міндеті – көру қабілеті бұзылған балаларға оқу бағдарламасын меңгеруге көмек көрсету, оларды оқытудың тиімді әдістерін таңдау және осы балалардың дербес өмір сүруіне қажетті дағдыларды дамыту. Тефлопедагогтың жұмысында негі…

3. Психологиялық көмек көрсету: Тефлопедагог оқушының психоэмоционалдық жағдайын назарға ала отырып, оның әлеуметтенуіне және өзіне деген сенімділігін арттыруға көмектеседі.

4. Дербес дағдыларды дамыту: Тефлопедагог балаларға өздігінен оқуға, өмір сүруге қажетті дағдыларды үйретеді, соның ішінде бағдарлау, қозғалу, жеке гигиена сақтау, қарапайым тұрмыстық жұмыстарды орындау.

Тефлопедагогтың әдіс-тәсілдері

Тефлопедагог балаларды оқытуда әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолданады. Бұл әдістер олардың көру қабілетінің шектеулі болуына байланысты ерекшеленеді:

1. Тактильді әдіс: Бұл әдіс бойынша балаларға ақпаратты тактильді түрде ұсынады. Мысалы, тактильді суреттер, геометриялық фигуралар және басқа да құрылымдық элементтер арқылы білім беріледі.

2. Аудиоматериалдар мен дыбыстық құралдар: Көз мүгедектері үшін арнайы жазылған аудиокітаптар мен дыбыстық бағдарламалар оқушыларға мәтіндерді тыңдау арқылы меңгеруге көмектеседі.

3. Электрондық құралдар: Көз мүгедектеріне арналған арнайы компьютерлік бағдарламалар мен техникалық құралдар оқушыларға білім алу процесін жеңілдетеді. Сонымен қатар, оларға арнайы дыбыстық немесе тактильді кері байланыс береді.

4. Кейстік әдіс: Бұл әдіс оқушыларға белгілі бір жағдайды талдауға көмектеседі. Әр түрлі өмірлік жағдайлар арқылы оқушылардың ойлау қабілеттері мен шығармашылық дағдыларын дамытуға болады.

Тефлопедагогтың рөлі

Тефлопедагогтың рөлі білім беру жүйесінде өте маңызды. Оның міндеті тек білім беру ғана емес, сонымен қатар балалардың әлеуметтенуіне ықпал ету, олардың қоғаммен байланыс орнатуына көмек көрсету болып табылады. Тефлопедагог көз мүгедектерімен жұмыс істеуде олардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, дұрыс әдіс-тәсілдермен жұмыс істеу керек.

1. Әлеуметтік бейімделу: Көз мүгедектерімен жұмыс істегенде олардың қоғамда өз орнын табуына көмек көрсету маңызды. Тефлопедагог олардың қоғамдағы қатысуын кеңейтіп, әлеуметтік іс-шараларға белсенді қатысуына мүмкіндік береді.

2. Дербес өмір сүруге үйрету: Тефлопедагог балаларға күнделікті өмірде өз бетінше әрекет етуге, өз қажеттіліктерін қанағаттандыруға дағдыландырады. Бұл қабілеттер дербес өмір сүру үшін өте маңызды.

3. Қарым-қатынас дағдыларын дамыту: Тефлопедагог балаларды басқа адамдармен қарым-қатынас орнатуға, өз ойларын жеткізуге үйретеді. Бұл олардың психологиялық дамуына өте пайдалы.

Қорытынды

Тефлопедагог – өте маңызды мамандық, себебі ол көз мүгедектерімен жұмыс істей отырып, олардың білім алу мүмкіндіктерін кеңейтіп, қоғамда өз орындарын табуға көмектеседі. Тефлопедагогтың жұмысы күрделі әрі жауапты, өйткені ол тек білім беру ғана емес, сонымен қатар балалардың психоэмоционалдық және әлеуметтік дамуына әсер етеді. Көз мүгедектерінің әлеуметтенуі мен дербес өмір сүруге қажетті дағдыларын дамытуда тефлопедагогтардың рөлі зор. Инклюзивті білім беру саласында тефлопедагогтардың қызметі ерекше маңызға ие болып отыр, бұл олардың мамандыққа деген жауапкершілігін арттырады.

Пайдаланған әдебиет:

1. Смағұлова, А. Б. (2019). Тефлопедагогтың жұмыс әдістері мен ерекшеліктері. Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім академиясы.

2. Байтұрсынова, Н. М. (2020). Көздері нашар көретін балаларды оқыту: әдістемелік нұсқаулық. Нұр-Сұлтан: Қазақ университеті.

3. Дәулетова, К. С. (2018). Тефлопедагогтың әлеуметтік бейімделу процесіндегі рөлі. Алматы: Ғылым баспасы.

4. Әбдіразақова, М. А. (2021). Көздері нашар көретін балалармен жұмыс жасау әдістемесі. Шымкент: Шымкент университеті