«Білекті бірді, білімді мыңды жығар»

Интеллектуалдық сайыс

Мақсаты: Оқушыларға мақалдың мағынасын ашқыза отырып, білімді мыңды жыға алатындығын дәлелдеу барысында білімдерін шыңдау. Логикалық ойлау қабілеттерін, тіл байлықтарын дамыту.

Инттелектуалдық сайыс 10-сыныптар арасында өткізіледі.

Сайысқа қатысушылар:

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Қазылар алқасы:

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Шағын пікірталас

 «Бұрыштар стратегиясы»

«Білімді мыңды жығады»  деген сөзді қолдайтындар оң жаққа шықсын,

«Білекті бірді жығады» деген сөзді  қолдайтындар сол жаққа шықсын.

Әр қатысушы өздері қолдап шыққан сөздерін, дәлелдеп айтып шығады.

Ал ендеше, білекке сенейік пе, білімге сенейік пе? (Білімге).

Олай болса, бүгінгі сайыста білімімізді ортаға салып, бірнеше кезеңдерден өтіп, «Білімді мыңды жығады» деген сөзді дәлелдейік.

Сайыс кезеңдерімен таныстыру

1 кезең: Білімді болсаң, байқап көр  (сұрақ -жауап)

2 кезең: Тапқыр болсаң, тауып көр (логикалық жауап)

3 кезең: Ойлы болсаң, озып көр (Бір сөзден, бірнеше сөз құрастыру)

4 кезең. Тіл -өнер (үш тілде жауап беру)

5 кезең: Шығармашыл болсаң, тығырықтан шығып көр

 1 -кезең: Білімді болсаң, байқап көр  (сұрақ -жауап)

Сандықтан сұрақтар алып, жауап беру. Жұлдызшалар алу.

Сұрақтар:

1. Гимннің жаңа мәтіні қай жылы қабылданды? (2006 ж)

2. Қазақстан тәуелсіздігін қай жылы алды? (1991ж, 16 желтоқсан)

3.Біз қай мемлекетте өмір сүреміз? ҚР қандай мемлекет?  (Қазақстан тәуелсіз, егеменді ел)

4. Ұлттық валютаны ата? Валютамыз қай жылы шықты? (Теңге, 1993 жылы)

5. Тудың авторын ата?            (Ш. Ниязбеков)

6. Әнұранның әні мен сөзін жазған кімдер?   (Сөзін жазғандар:  Н.Ә. Назарбаев; Ж. Нәжмиденов, әнін жазған Ш.Қалдаяқов)

Қазақ тілінен сұрақтар:
1.    Құранды етістіктің негізгі сыңары қандай сөзден басталады? (есім сөзден)
2.    Етістіктің сөйлемде атқаратын негізгі қызметі қандай? (баяндауыш)
3.    Етістік тұлғасына қарай нешеге бөлінеді (2)
4.    Қай етістік жіктелмейді? (тұйық етістік, — ғалы жұрнақты көсемше)
5.    Қай етістіктің түрі септелмейді? (көсемше)
6.    Бастауышы мүлдем болмайтын жай сөйлемнің түрі (жақсыз)
7.    Қазақ тілінде неше етістің түрі бар? (4)
8.    Жазысты сөзі қай етіс қатарына жатады? (ортақ етіс)
9.    Сөйлем мүшелері неше топқа бөлінеді?(2)
10.    Сан есім мағынасына қарай неше түрге бөлінеді? (6)
11.    Өзінің алдынан табыс септігіндегі сөзді қажет етпейтін етістік. (салт етістігі)
12.    Келер шақтың неше түрі бар? (3)

Жақсы, оқушылар. Енді жұлдыздарды санайық. Ең көп жұлдыз алған оқушы, менің қолымдағы конвертті ашады.

2- кезең: Тапқыр болсаң, тауып көр (логикалық жауап)

Әр топ қандай әріп алса, мұғалім қойған сұрақтарға сол әріптен бастап жауап беруі керек.

1. Сен үшін ең құрметті кім?

2. Мектеп саған не береді?

3. Ұялғанда не істейсің?

4. Құлақ неге екеу?

5. Ананың көңілі балада, баланың көңілі .....

6. Кітап саған не береді?

7. Ұстаз кім?

8. Тіл не үшін керек?

9. Қандай аспапта ойнайсың?

10. Қиындықты қалай жеңесің?

11. Қол не үшін керек?

12. Қазақстан қандай?

13. Неден қорқасың?

14.  Сен кімсің?

  Бұл кезең де өз мәресіне жетті. Қошеметтеп қояйық.

3- кезең: Ойлы болсаң, озып көр (Бір сөзден, бірнеше сөз құрастыру)

Берліген сөзден, бірнеше сөз жазу. 3 минут уақыт ішінде, құмсағатты қою.

Қазақстан (қазақ, тақ,ас, ат, ақ, тас т.с.с)

Тәуелсіздік (ел, тәуелді, із, кез, тез т.с.с)

Сергіту сәті.   Күш  сынасу. Оқушылар орындарынан тұрып, өздерін еркін сезініп, өзі қалаған оқушымен күш сынаса алады.

Жарайсыңдар! Біздің мемлекеттік тіліміз қай тіл? Қазір тілге деген  заман талабы қандай? Біз қандай тілдерді білуіміз керек? Ал сендер, қазақ, орыс, ағылшын тілдерін де оқып жүрсіңдер. Ендеше,  осы сабақтар бойынша білімдеріңді тексеру мақсатында, келесі кезеңнен де өтейік.

4- кезең. Тіл -өнер (үш тілде жауап беру)

Мұғалім мақалды оқиды, оқушылар жалғастырып айтады, сол сөзді үш тілде айтып беру тапсырылады.

1. Ашу – дұшпан,

     Ақыл - ...  (дос, друг, ................)

1. ....  оттан да ыстық (Отан, Родина, .........)

2. Түн ұйқысын төрт бөлген? (ана, мама, ................)

3. Бетін адам ашады,

Білім нұрын шашады. (Кітап, книга, ...........)

1. Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға (ұстаз, учитель,..............)

6. Мектеп -  кеме,

    ............. – теңіз. (Білім, знание, ..............)

     7. Ер елінде ... жерінде (гүл- цветок-flower)

Соңғы кезеңге сәттілік!

5- кезең. «Сәтті кезең»
Көп тілесе алар,........(Күн бұлттанса жауар)
Сумен ойнама батарсың,........(Отпен ойнама жанарсың)
Ел жаусыз болмас,........ (Жер таусыз болмас)
Елу жылда -........ (Ел жаңа)
Ер салмағын ел көтереді,........ (Ел салмағын жер көтереді)
Жан қиналмай жұмыс бітпес,........ (Талап қылмай мұратқа жетпес)
Істегенің еліңе жақсы,........ (Үйренгенің өзіңе жақсы)
Ақыл – тозбайтын тон,........ (Білім – таусылмайтын кен)
Білген кісі тауып айтады,........ (Білмеген кісі қауып айтады)
Өз білмегеніңді кісіден сұра,........ (Үлкен жоқ болса, кішіден сұра)

Қорытынды:

Жеңімпаздар: __________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Құрметті қонақтар, қатысушылар, «Білекті бірді, білімді мыңды жығар» деген мақалдың мағынасын ашып, бүгін дәлелдей алдық деп ойлаймын. Жеңімпаздарды құттықтаймын! Қатысушылар, сендер бүгін бар білімдеріңді ортаға салып, көрсете алдыңдар. Жарайсыңдар! Менің сенімімді ақтадыңдар. Елдің ертеңі болар азаматсыңдар. Сендерге ризамын. Сайысқа белсенді қатысқандарың үшін рахмет! Уақыт бөліп келгендеріңізге рахмет!