Тақырыбы:Бас бұлшықеттері мен
шандырлары: құрылысы, топографиясы және қызметі. Мойын бұлшықеттері
мен шандырлары: құрылысы, топографиясы және
қызметі.
№1нұсқа
1
тапсырма.
1. Бастың
бұлшықеттері:
В) Шайнау
бұлшықеті
D) ұрт
бұлшықеті
2. Мойынның беткей
бұлшықеттері:
А) Мойынның теріастылық
бұлшықеті
D) төс-бұғана-емізік
бұлшықеті
3. Ауыз қуысының түбін
құрайтын , тіласты сүйегінің үстінде
орналасқан мойын бұлшықетін анықтаңыз:
D) жақсүйек-тіласты
бұлшықеті
4.
Тіласты сүйегінің астында
орналасқан мойын бұлшықеті:
B) жауырын-тіласты
бұлышеқеті
D) төс-тіласты
бұлшықеті
5. Омыртқа алды бұлшықетін
жабатын мойын шандыры:
E) омыртқа алды
шандыры
6. Шайнау
бұлшықеттері:
A) самай
бұлшықеті
D) медиалді қанат тәрізді
бұлшықет
7. Тіластыүстілік
бұлшықеттер:
B) қос қарыншалы
бұлшықет
C) жақ – тіласты
бұлшықеті
8.
Төменде көрсетілген
бұлшықеттердің қайсысында аралық сіңір арқылы қос қарыншалы
болады?
D) қабырға-тіласты
бұлшықеті
9. Шүйде асты
бұлшықеттердің қайсысы атластан басталып, шүйде сүйекке
бекиді?
б) бастың артқы кіші тік
бұлшықеті
10.
Осы бұлшықеттердің
қайсысы басты артқа шалқайтады?
Г)бастың жартылай қылқан
бұлшықеттері
11. Мойынның теріасты
бұлшықеті қандай құрылымдардан
дамиды?
Г) Миотоманың дорсальды
бөлігінен
12. Тіласты сүйегінің
үстіндегі бұлшықеттерді анықтаңыз.
А)Жақ-тіласты
бұлшықеті
B қос қарыншалы
бұлшықет
D біз -тіласты
бұлшықеті
13.Қос қарыншалы бұлшықет қандай құрылымдардан дамитынын
көрсетіңіз.
Б.1-ші висцеральды
доғаның мезенхимасынан
14. Ұйқы үшбұрышының
пайда болуына қатысатын құрылымдарды
көрсетіңіз.
C. төменгі
жақсүйек
15. Төменгі жақсүйек
асты үшбұрыштың пайда болуынақатысатын құйрылымдарды
көрсетіңіз.
С.төменгі жақсүйек асты
сілекей безімен
D. қос
қарыншалыбұлшықет
16. 1-ші қабырғаға
бекитін мойынның терең бұлшықеттерін
көрсетіңіз.
А. Ортаңғы сатылы
бұлшықет
D. алдыңғы сатылы
бұлшықет
17. Сатылы бұлшықеттер
атқаратын қызметтерді көрсетіңіз.
C.омыртқа бағанасының
мойынбөлімін өз жағына иеді
D. 1-ші және 2-ші
қабырғаны көтереді
18.Мойынның теріасты бұлшықетінің атқаратын қызметтерін
көрсетіңіз.
А. Тері астылық вена
тамырларының қысылуына жол бермейді
B. төменгі
жақсүйектітүсіреді
C. ауыз бұрышын төмен
түсіреді
19. Көкірекаралықпен
байланысатын мойынның шелмайкеңістіктерін
көрсетіңіз.
Б.Висцеральды алдындағы
кеңістік
20. Маңдайда көлденең
жолақтар түзетін бұлшықеттерді көрсетіңіз, бұл бетте таң қалу
мимикасын білдіреді.
Б.Көздің дөңгелек
бұлшықеті
E. самай
бұлшықеті
2 тапсырма. Суретте 5
қадам. 1 қадам-6 балл. Максималды 30
балл
|
-
|
№1бас бұлшықетін
атаңыз
Musculus
temporalis
|
-
|
№2бас бұлшықетін
атаңыз
Venter
frontalis
|
-
|
№3 бас бұлшықетін
атаңыз
Musculus orbicularis
oculi
|
-
|
№4 бас бұлшықетін
атаңыз
Musculus
occipitofrontalis
|
-
|
№5бас бұлшықетін
атаңыз
Galea
aponeurotica
|
Жағдайлық
есептер
№
1 тапсырма
Бұлшықеттер сіңірлері
арқылытартпа түрінде немесе қысқа сіңірлі шоғырлар түрінде
сүйектерге бекиді.
Сіңірдің сүйекке тартылуы оның
бедерінің өзгеруіне, апофиздер (өсінділер, төмпешіктер, қырқалар
және т.б.) пайда болуына әкеледі. Бұлшықеттер бекуінің бір әдісі –
апоневроз болып табылады.
Сұрақ:
1.
Апоневроз дегеніміз
не?
2. Қандай апоневроздарды
білесіз?
Жауабы
:
Апоневроз дегеніміз - жалпақ
бұлшықеттердің жалпақ сіңірі және тығыз коллаген және серпімді
талшықтардан құралған кең сіңір пластинасы болып табылады.
Негізінен апоневроздар жылтыр, ақ-күміс көрініске ие
келеді.
Жалпы , гистологиялық құрылымы
бойынша апоневроз сіңірлерге ұқсас келеді, бірақта іс жүзінде
олардың қан тамырлары мен жүйке ұштары жоқ болады. Және де
апоневроз адам мен жануарлар организмдерінде— құрсақ, тұлға,сонымен
қоса бастағы жақаралық бұлшық еттерде болады. Жалпы айтқанда адамда
сіңірлі жіпшелермен арқауланған алақан мен табанның шандырларын да
апоневроз деп атаймыз . Егер біз клиникалық тұрғыдан алып қарайтын
болсақ , алдыңғы іш қабырғасының, анустың және де алақанның
апоневрозы ең маңызды болатынын естен шығармағанымыз жөн.
Апоневроздар :
Алдыңғы іш қабырғасының
апоневрозы;
Алдыңғы іш қабырғасының бұлшық
еттерінің апоневрозы тік іш бұлшықетінің қынапшасын құрайды. Және
де қынаптың алдыңғы және артқы плиталары болады, негізінде қынаптың
артқы қабырғасы тік бұлшықеттің төменгі үштен бір бөлігінде жоқ
,яғни болмайды , ал артқы беті бар тік іш бұлшықеттері көлденең
фассиямен байланысқан болып табылады.
Артқы бел аймағының
апоневроздары;
Ол белдің бойлық бұлшықеттерін
қамтиды: бұлшықет, түзеткіш магистраль және көп бөлгіш бұлшықет
болып табылады.
Алақан
апоневрозы;
Жалпы айтқанда , бұлт
апоневрозы қолдың алақан бетінің бұлшықеттерін жауып
тұрады.
Бас сүйегінің
апоневрозы;
Бас сүйек апоневрозы немесе
оны сіңір дулығасы депте атайды -тері мен периостеумның арасында
орналасқан және бас сүйегінің доғасын жабатын апоневроз болып
келеді; сонымен қатар ол оксипитальды және фронтальды ішті
біріктіретін оксипитальды-фронтальды бұлшықеттің ажырамас бөлігі
депте айтуымызға болады.
2
тапсырма
Ауруханаға автокөлік
жарақатынан кейін науқас жеткізілді. Науқаста самай аймағында
жарақаттан кейінгі жұмсақ тінінің скалпелдік жарақаты
түзілген.
Сұрақтар:
1.Қандай бұлшықет бас күмбезін
құрайды?
2. Бас күмбезі қандай
бөліктерден тұрады?
Жауабы
:
Бас бұлшықеттеріне :Шайнау
бұлшықеттері (самай ,латералды қанаттәрізді ,медиалды қанаттәрізді
бұлшықеттер ) ;
Мимикалық бұлшықеттер ( сыртқы
құлақ бұлшықеттері,көз айналасындағы бұлшықеттер,мұрын
бұлшықеттері,ауыз айналасындағы бұлшықеттер
);
Бассүйек күмбезі
бұлшықеттері.Бассүйек күмбезі жұқа бассүйекті бұлшықетімен
,m.epicranius ,жабылған .Оның galea aponeurotica ,түрінде ауқымды
сіңірлі және бұлшықеттік бөлігі болады.Және де осындағы бұлшықетті
бөлігі мынадай бұлшықет қарыншасына бөлінеді : 1) алдыңғы немесе
маңдайлық қарыншасы
2)артқы немесе шүйделік
қарыншасы
3)бүйір қарыншасы құлақ
қалқанына бөлінеді.
Тағы да бір айта кететін жайт;
басссүйекүсті бұлшықетінің негізгі бөлігі шүйде маңдай бұлшықеті
болып табылады.
Негізінен ,Бас сүйек екі
бөліктен тұрады, олар: ми сауыты және бет бөлігі. Ми сауыты
бөлігіне : маңдай сүйек, жұп тас төбе, самай сүйектері мен шүйде
,тор сүйектері жатады.Ал бет сүйектері бөлігіне :Жоғарғы және
төменгі жақ сүйектер ,таңдай кеңсірік ,мұрын,көзжас,төменгі
кеуілжір және меншікті бет сүйектерін
жатқызамыз.