Биологиялық есептер
шығару әдістемесі
1-есеп
Салмағы 60кг адамның 8% қанның
үлесіне тиеді.
Қанның
тығыздығы р=1,050г/см3.
Әрбір 100мл қанда 14г
гемоглобин бар. Орташа есеппен алғанда 1г гемоглобин 1,34 млн
оттегін өзіне қосып байланысады. Қан адам денесін бір рет
айналғанда қанша оттегін тасымалдайды?
Берілгені:
m(дене)=60
кг
қанның салмағы-
8%
C (Hb)=14 г әрбір 100 мл
қанда
p-қан
тығыздығы=1,050г/см3
С(О2)=
1,34мг әрбір 1 г
гемоглобинде
m(O2)=?
Шешуі: 1
мл=1см3
-
m (қан) 60кг х 0,08=4,8кг=4800
г
-
V(қан)=4800 г : 1.050г/см3=4571см3=4571мл
-
100 мл------14
г
4571 мл ------х
г
4571мл х
14г
Х= =
639,9л
100
мл
-
m(O2)=639,94(г) х 1,34 (мг/г)= 857,5 мг= 0,857
г
Жауабы: Қан адам денесін 1 рет
айналғанда 0,857 г О2 тасымалдайды
2-есеп
Адам бір рет тыныс алғанда
3500 см2 ауаны жұта алады. Егер де адам
минутына 17-20 рет тыныс алатын болса 1 сағат өкпе арқылы қанша
оттегіні жұтып, көмірқышқыл газын
шығарады?
Б
ерілгені:
V=3500
см 2
T=1
сағат
F=16
мин
C(O2)=21%
C(CO2)=0,03%
Авагадро
саны=22,4л/моль
Моль масса
О2 =32л/
моль
Моль масса
СО2=
44л/моль
V(CO2)=?
m=(CO2)=?
V(O2)=?
m=(O2)=?
Шешуі: V=3500см2 х 16
мин-1 х 60
мин = 3360000 см3 = 3360 л
V (О2) =
3360 л х 0,21 = 705,6 л
m(О2) =
705,6 л х 32г/моль : 22,4л/моль=
1009 г
V (CO2)=
3360 x 0,003= 1,008 л
m (CO2)=1008 л х 44г/моль : 22,4
л/моль = 1,98 г немесе 2 г
Жауабы: 1 сағатта 705,6 литр
немесе 1009 грамм оттегімен демалып, 1008 литр немесе 2 грамм
СО2 сыртқа
шығарып отырады.
3-есеп
Адам денесінің салмағының 17%
ақуыз құрайды. Ақуыз құрамындағы заттың көлемі 16%. 70 кг
салмақтағы адам ағасындағы ақуыз. Құрамындағы азоттың үлесі
қанша?
Берілгені:
m(дене)= 70
кг
ақуыздың саны
=17%
ақуыздың
құрамындағы
азоттың
салмағы=16%
m(N)=?
Шешуі: 1) Адам ағзасында қанша
мөлшерде ақуыз болады?
m=70
кг х 0,17= 11,9 кг
2) m (N2)= 11,9кг х
0,16 = 1,90 кг
4- есеп
100 г қан плазмасында ион
түрінде 350 мл хлор болады. Қан плазмасы қан салмағының 55%
құрайды. 70 кг адам қанының құрамында қанша хлор
кездеседі?
Берілгені:
m= 70
кг
қан
мөлшері=8%
плазма мөлшері
=55%
(қан
салмағының)
С(Cl) = 350 мл/100 г
плазмада
m(Cl)=
?
Шешуі:
1) m(қан)= 70 кг х
0,08 =5,6 кг
2) m(плазма)=5,6 кг х 0,55=3,08=3080
гр
3) 100 г ----- 350
мг
3080 г
---- m (Cl)
3080г х 350
мг
m(Cl)= =10780 мг= 10,78
г
100 г
Жауабы: Адам қанының
плазмасында 10,78 г хлор ионы кездеседі.