Биологиялық есептер шығару әдістемесі

1-есеп

Салмағы 60кг адамның 8% қанның үлесіне тиеді.

Қанның тығыздығы р=1,050г/см^3.

Әрбір 100мл қанда 14г гемоглобин бар. Орташа есеппен алғанда 1г гемоглобин 1,34 млн оттегін өзіне қосып байланысады. Қан адам денесін бір рет айналғанда қанша оттегін тасымалдайды?

Берілгені:

m(дене)=60 кг

қанның салмағы- 8%

C (Hb)=14 г әрбір 100 мл қанда

p-қан тығыздығы=1,050г/см³

С(О₂)= 1,34мг әрбір 1 г гемоглобинде

m(O₂)=?

Шешуі: 1 мл=1см³

1. m (қан) 60кг х 0,08=4,8кг=4800 г

2. V(қан)=4800 г : 1.050г/см³=4571см³=4571мл

3. 100 мл------14 г

4571 мл ------х г

4571мл х 14г

Х= = 639,9л

100 мл

4. m(O²)=639,94(г) х 1,34 (мг/г)= 857,5 мг= 0,857 г

Жауабы: Қан адам денесін 1 рет айналғанда 0,857 г О₂ тасымалдайды

2-есеп

Адам бір рет тыныс алғанда 3500 см² ауаны жұта алады. Егер де адам минутына 17-20 рет тыныс алатын болса 1 сағат өкпе арқылы қанша оттегіні жұтып, көмірқышқыл газын шығарады?

Б  ерілгені:

V=3500 см ²

T=1 сағат

F=16 мин

C(O₂)=21%

C(CO₂)=0,03%

Авагадро саны=22,4л/моль

Моль масса О₂ =32л/ моль

Моль масса СО₂= 44л/моль

V(CO₂)=? m=(CO₂)=?

V(O₂)=? m=(O₂)=?

Шешуі: V=3500см² х 16 мин^-1 х 60 мин = 3360000 см³ = 3360 л

V (О₂) = 3360 л х 0,21 = 705,6 л

m(О₂) = 705,6 л х 32г/моль : 22,4л/моль= 1009 г

V (CO₂)= 3360 x 0,003= 1,008 л

m (CO₂)=1008 л х 44г/моль : 22,4 л/моль = 1,98 г немесе 2 г

Жауабы: 1 сағатта 705,6 литр немесе 1009 грамм оттегімен демалып, 1008 литр немесе 2 грамм СО₂ сыртқа шығарып отырады.

3-есеп

Адам денесінің салмағының 17% ақуыз құрайды. Ақуыз құрамындағы заттың көлемі 16%. 70 кг салмақтағы адам ағасындағы ақуыз. Құрамындағы азоттың үлесі қанша?

Берілгені:

m(дене)= 70 кг

ақуыздың саны =17%

ақуыздың құрамындағы

азоттың салмағы=16%

m(N)=?

Шешуі: 1) Адам ағзасында қанша мөлшерде ақуыз болады?

m=70 кг х 0,17= 11,9 кг

2) m (N₂)= 11,9кг х 0,16 = 1,90 кг

4- есеп

100 г қан плазмасында ион түрінде 350 мл хлор болады. Қан плазмасы қан салмағының 55% құрайды. 70 кг адам қанының құрамында қанша хлор кездеседі?

Берілгені:

m= 70 кг

қан мөлшері=8%

плазма мөлшері =55%

(қан салмағының)

С(Cl) = 350 мл/100 г плазмада

m(Cl)= ?

Шешуі: 1) m(қан)= 70 кг х 0,08 =5,6 кг

2) m(плазма)=5,6 кг х 0,55=3,08=3080 гр

3) 100 г ----- 350 мг

3080 г ---- m (Cl)

3080г х 350 мг

m(Cl)= =10780 мг= 10,78 г

100 г

Жауабы: Адам қанының плазмасында 10,78 г хлор ионы кездеседі.