Тотығу дәрежесінің өзгеруі	Тотығу дәрежесінің өзгеру формулалары
A. Тотығу дәрежесі жоғары атомдар	2N⁻³ – 6e → NO₂ N⁻³ – 5e → N⁺²
B. Тотығу дәрежесі төмен атомдар	2N⁵⁺ + 10e → NO₂ N⁵⁺ + 2e → N⁺³
C. Тотығу дәрежесі аралық атомдар	NO₂ – 6e → 2N⁺³ NO₂ – 10e → 2N⁺⁵ NO₂ + 6e → 2N⁻³

Тотығу дәрежесінің өзгеруі	Тотығу дәрежесінің өзгеру формулалары
A. Тотығу дәрежесі жоғары атомдар	1. NO₂ – 6e → 2N⁺³ NO₂ – 10e → 2N⁺⁵ NO₂ + 6e → 2N⁻³
B. Тотығу дәрежесі төмен атомдар	2. 2N⁵⁺ + 10e → NO₂ N⁵⁺ + 2e → N⁺³
C. Тотығу дәрежесі аралық атомдар	3. 2N⁻³ – 6e → NO₂ N⁻³ – 5e → N⁺²

Ано́д (-) (тотығу)	Электролит ерітіндісі	Катод (+) (тотықсыздану)
Fe → Fe²⁺ + 2e⁻	Cu²⁺ ерітіндісі	Cu²⁺ + 2e⁻ → Cu

бжб 10 сынып

Тақырып бойынша 31 материал табылды

бжб 10 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік

бжб

Материалдың қысқаша нұсқасы

10.3AТотығу-тотықсыздану реакциялары


Оқу мақсаты	10.2.3.1 электронды баланс әдісімен тотығу‑ тотықсыздану реакциясы теңдеулерін құрастыру; 10.2.3.2 жартылай иондық реакция әдісімен тотығу – тотықсыздану реакция теңдеулерін құрастыру; 10.2.3.4 сулы ерітіндідегі химиялық реакциялардың жүру мүмкіндігін болжау үшін стандартты электродтық потенциалдар кестесін қолдану;
Бағалау критерийі	Білім алушы:
	- электронды баланс әдісімен тотығу‑ тотықсыздану реакциясы теңдеулерін құрастырады; - жартылай иондық реакция әдісімен тотығу – тотықсыздану реакция теңдеулерін құрастырады; - электродты потенциал қатарын (металдардың электрохимиялық кернеу қатары) қолдана отырып, сулы ерітіндідегі химиялық реакциялардың жүру мүмкіндігін болжайды;
Ойлау дағдыларының деңгейлері	Білу және түсіну, қолдану
Орындау уақыты	20 минут

Тапсырма

(а) Тотығу дәрежесі ауыспалы элемент атомдарының сипаттамасын формулалармен сәйкестендіріңіз: [3]

Тотығу дәрежесінің өзгеруі	Тотығу дәрежесінің өзгеру формулалары
A. Тотығу дәрежесі жоғары атомдар	2N⁻³ – 6e → NO₂ N⁻³ – 5e → N⁺²
B. Тотығу дәрежесі төмен атомдар	2N⁵⁺ + 10e → NO₂ N⁵⁺ + 2e → N⁺³
C. Тотығу дәрежесі аралық атомдар	NO₂ – 6e → 2N⁺³ NO₂ – 10e → 2N⁺⁵ NO₂ + 6e → 2N⁻³

(b) Берілген реакцияларды электрондық баланс әдісімен теңестіріңіз: [2]
KMnO₄ + HCl → KCl + MnCl₂ + Cl₂ + H₂O

(а) Электрондық – иондық баланс әдісінің электрондық баланс әдісінен айырмашылығы: [1]

(b) Берілген реакцияларды электрондық – иондық баланс әдісімен теңестіріңіз: [2]
KMnO₄ + H₂SO₄ + Na₂SO₃ → MnSO₄ + K₂SO₄ + Na₂SO₄ + H₂O

(а) Суреттегі берілген процестерді пайдаланып, Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu тоқтүзуші реакцияның теңдеуі бойынша гальваникалық элементтің сызбанұсқасын құрастырыңыз: [1]

(b) Берілген реакцияның стандартты ЭҚК-сын есептеңіз: [2]
Fe ↔ Fe²⁺ + 2e⁻ (–0,44 V)
Cu²⁺ + 2e⁻ ↔ Cu (+0,34 V)

Балл қою кестесі

Бағалау критерийі	Тапсырма №	Дескриптор	Балл	Ескерту
Бағалау критерийі	Тапсырма №	Білім алушы	Балл	Ескерту
электронды баланс әдісімен тотығу‑ тотықсыздану реакциясы теңдеулерін құрастырады; сипаттамасын жазады;	1 а)	тотығу дәрежесі ауыспалы элемент атомдарының сипаттамасын формулалармен сәйкестендіреді	3
	1b)	Берілген реакцияларды электрондық баланс әдісімен теңестіреді	2
жартылай иондық реакция әдісімен тотығу – тотықсыздану реакция теңдеулерін құрастырады;	2 а)	Электрондық – иондық баланс әдісінің электрондық баланс әдісінен айырмашылығын сипаттайды	1
	2 b)	Берілген реакцияларды электрондық – иондық баланс әдісімен теңестіреді	2
электродты потенциал қатарын (металдардың электрохимиялық кернеу қатары) қолдана отырып, сулы ерітіндідегі химиялық реакциялардың жүру мүмкіндігін болжайды;	3 а)	гальваникалық элементтің сызбанұсқасын құрастырады	1
	3 b)	берілген реакцияның стандартты ЭҚК сын есептейді	2
Барлығы			11

ЖАУАПТАРЫ

1. (а) Тотығу дәрежесінің өзгеруін сәйкестендіру:

Тотығу дәрежесінің өзгеруі	Тотығу дәрежесінің өзгеру формулалары
A. Тотығу дәрежесі жоғары атомдар	1. NO₂ – 6e → 2N⁺³ NO₂ – 10e → 2N⁺⁵ NO₂ + 6e → 2N⁻³
B. Тотығу дәрежесі төмен атомдар	2. 2N⁵⁺ + 10e → NO₂ N⁵⁺ + 2e → N⁺³
C. Тотығу дәрежесі аралық атомдар	3. 2N⁻³ – 6e → NO₂ N⁻³ – 5e → N⁺²

1. (b) Электрондық баланс әдісімен теңестіру:

2. (a) Электрондық-иондық баланс әдісінің электрондық баланс әдісінен айырмашылығы:

Электрондық баланс әдісі – реакциядағы электрондардың берілуін теңестіруге негізделген, ал электрондық-иондық баланс әдісі – барлық иондардың әсерін ескеріп, ортаның қышқылдық немесе сілтілік болуына қарай теңдеуді құруға мүмкіндік береді.

2.(b) Электрондық-иондық баланс әдісімен реакцияны теңестіру:

3. (a) Гальваникалық элементтің сызбанұсқасы:

Реакция:
Fe+CuSO4→FeSO4+Cu

Электродтар:

Ано́д: Fe→Fe2++2e−
Катод: Cu2++2e−→Cu

Ано́д (-) (тотығу)	Электролит ерітіндісі	Катод (+) (тотықсыздану)
Fe → Fe²⁺ + 2e⁻	Cu²⁺ ерітіндісі	Cu²⁺ + 2e⁻ → Cu

3. (b) Гальваникалық элементтің стандартты ЭҚК-сын есептеу:

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Химия Барлық материалдар 10 сынып

27.01.2025

167

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Асилбекова Айғаным Амангелдықызы

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

бжб 10 сынып

бжб 10 сынып

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру