Күні: 20.10.17

Сыныбы: 9Пәні:физика

Сабақтың аты

§15. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы.

Жалпы мақсаты

Бүкіл әлемдік тартылыс заңы жайлы мағлұмат алады

Бүкіл әлемдік тартылыс заңын күнделікті тұрмыста және формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге дағдыланады

Күтілетін нәтиже

Бүкіл әлемдік тартылыс заңы жайлы мағлұмат алады

Бүкіл әлемдік тартылыс заңын күнделікті тұрмыста және формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді

Негізгі идеялар

-Жер радиусы

-Жерден Айға дейін қашықтық.

тәулік

; , осыдан ; R мен Т-ның мәндерін қойсақ, онда

; ал ,

осыдан немесе , демек центрге тартқыш үдеу Жердің центріне дейінгі қашықтықтың квадратына кері пропорционал кемиді. Сонымен қатар F~Mm

~

немесе

G-гравитациялық тұрақты. G=6,673ּ10^-11Нּм²/кг²

Бүкіл әлемдік тартылыс заңы: екі нүктелік денелер арасындағы өзара әрекеттесу күші олардың массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал, ал ара қашықтығының

квадратына кері пропорционал.

G-гравитациялық тұрақты.

G=6,673ּ10^{-1 1}Нּм²/кг²

Сабақтың басы 5 мин

І.Ұйымдастыру (2 минут)

1. Сәлемдесу

2. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу

Талқылау үшін сұрақтар беріледі (3 минут)

1. Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдаңдар.

2. Бүкіләлемдік тартылыс заңын ашу барысында Ньютон қандай болжам ұсынды?

3. Неліктен Айдың Жерді айналу үдеуі жерге жақын аралықтағы дененің еркін түсу үдеуінен аз болады?

Ортасы

Формуланы қолданып есептер шығару

Оқулықпен жұмыс жасау

1

Білу

Бүкіл әлемдік тартылыс заңы дегеніміз не?

2

Түсіну

Бүкіл әлемдік тартылыс заңының формуласын жаз?

3

Қолдану

Массалары 2 т денелердің бір-біріне тартылыс күшін есепте? Олардың арақашықтығы 1 км.

4

Талдау

Жер бетіндегі мен жерден бірнене километр биіктіктегі еркін түсу үдеуін салыстыр?

5

Жинақтау

Суретті түсіндір

6

Бағалау

Планеталардың қозғалысында бүкіләлемдік тартылыс заңының маңызы қаншама?

Үйге

§15. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы