Сабақ №45
Күні:
Сыныбы: 10
Пәні:физика
|
Сабақтың аты |
§6.1 Булану және қайнау |
|
Сілтеме |
Жоспар |
|
Жалпы мақсаты |
|
|
Күтілетін нәтиже |
|
|
Негізгі идеялар |
|
|
Тапсырмалар |
Топтық жұмыс |
|
Топтық жұмыс |
|
|
Жеке жұмыс «Блум таксономиясы» |
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
І.Ұйымдастыру (2 минут)
-
Сәлемдесу
-
Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
-
Түгелдеу
1.2. Топқа бөлу (1,2 сандары арқылы 2 топқа бөлінеді)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут)
-
Термодинамика дегенді қалай түсінесің?
-
Термодинамика ІІ заңы жайлы не білесің?
ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі (4 минут)
-
Булану және кебу құбылысы жайында не білеміз?
-
Конденсация құбылысы жайлы не білеміз?
ІҮ. Топтық жұмыс (10 минут)
Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:
Берілген мәтінді топпен бірлесе отырып оқып, талқылайды және әр топтың бақылаушысы жасаған жұмыстарға сәйкес бақылау парағын жүргізеді
Бақылаушының бағалау парағы
|
№ |
Бағалау өлшемдері |
Көш басшы |
Хатшы |
Баяндамашы |
Уақыт сақшысы |
|
1 |
Есептің шешуіне үлес қосу |
|
|
|
|
|
2 |
Міндетін атқару |
|
|
|
|
|
3 |
Топтық жұмысқа атсалысуы |
|
|
|
|
Ү. Топтық жұмыс (5 минут)
13-жаттығу. №1
-
10°Cтемпературадағы 10 л суды 100°C-қа дейін қыздырып,оны буға айналдыру үшін өанша жылу керек?
Берілгені:
,
,
,
.
-?
Шешуі:Жылу
мөлшерінің:
,
.Шамаларын
бөлек есептеп соңында жалпы
жылу мөлшерін есептеуге болады немесе
.

-
Заттың сұйық күйден газ күйіне өтуі буланы, ал заттың сұйық күйге өтуі конденсация деп аталады.
-
Сұйықтың газ түріндегі ортамен немесе вакууммен шектесіп жататын еркін бетінен пайда болатын булануды кебу деп атайды.
-
Молекулалық өзара әрекеттесу күші молекулалардың тегіне тәуелді болғандықтан,кебу жылдамдығы сұйықтың түріне тәуелді болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы оның еркін бетінің ауданына тәуелді болады.
-
Сұйықтың бетіндегі будың тығыздығы неғұрлым аз болса, соғұрлым кебу жылдамдығы артық болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы температураға тәуелді болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы заттың массасына тәуелді болады.

-
Бірдей темпертаурада сұйықтың бірлік массасының ішкі энергиясы оның буының бірлік массасының ішкі энергиясынан төмен болады.
-
Сұйықтың тұрақты температурада буға айналдыруға қажетті Qб жылу мөлшері булану жылуы деп аталады.


-
Өзінің сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу кеңістікті қанықтыратын немесе қаныққан бу деп аталады.
-
Булану конденсациядан артқы болса, онда сұйықтың бетіндегі бу және сұйық жоқ кездегі бу қанықпаған деп аталады.

Меншікті булану жылуы неғұрлым аз болса, сұйық соғұрлым тезірек кебеді және оның кеңістікті қанықтыратын буының қысымы және концентрациясы жоғары болады.

Тығыздықтың шамасы аз болса, онда қанықпаған бу Бойль-Мариотт заңына бағынады. Қанықпаған буға идеал газ заңдарын тек бу қанығудан алыс болатын кездерде ғана қолданады.
Егер бу сұйықпен жанаспаса, онда оны қаныққан буға айналатын температурасынан да төмен температураға салқындатуға болады. Бұл кезде сұйық пайда болмайды. Мұндай бу аса қаныққан бу деп аталады.
Дальтон заңы: бу мен газ қоспасының қысымы егер химиялық өзара әрекеттесу болмаса, олардың әрқайсысының сол көлемде тудыратын қысмдарының қосындысына тең.
сұйықтың
VІ. Жеке жұмыс «Блум таксономиясы» (12 минут)
Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (2 минут)
|
Кейінгі тапсырмалар |
13 жаттығу №3 |
|
Кейінгі оқу |
§6.1 Булану және конденсация |
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Булану және қайнау
Булану және қайнау
Сабақ №45
Күні:
Сыныбы: 10
Пәні:физика
|
Сабақтың аты |
§6.1 Булану және қайнау |
|
Сілтеме |
Жоспар |
|
Жалпы мақсаты |
|
|
Күтілетін нәтиже |
|
|
Негізгі идеялар |
|
|
Тапсырмалар |
Топтық жұмыс |
|
Топтық жұмыс |
|
|
Жеке жұмыс «Блум таксономиясы» |
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
І.Ұйымдастыру (2 минут)
-
Сәлемдесу
-
Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
-
Түгелдеу
1.2. Топқа бөлу (1,2 сандары арқылы 2 топқа бөлінеді)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут)
-
Термодинамика дегенді қалай түсінесің?
-
Термодинамика ІІ заңы жайлы не білесің?
ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі (4 минут)
-
Булану және кебу құбылысы жайында не білеміз?
-
Конденсация құбылысы жайлы не білеміз?
ІҮ. Топтық жұмыс (10 минут)
Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:
Берілген мәтінді топпен бірлесе отырып оқып, талқылайды және әр топтың бақылаушысы жасаған жұмыстарға сәйкес бақылау парағын жүргізеді
Бақылаушының бағалау парағы
|
№ |
Бағалау өлшемдері |
Көш басшы |
Хатшы |
Баяндамашы |
Уақыт сақшысы |
|
1 |
Есептің шешуіне үлес қосу |
|
|
|
|
|
2 |
Міндетін атқару |
|
|
|
|
|
3 |
Топтық жұмысқа атсалысуы |
|
|
|
|
Ү. Топтық жұмыс (5 минут)
13-жаттығу. №1
-
10°Cтемпературадағы 10 л суды 100°C-қа дейін қыздырып,оны буға айналдыру үшін өанша жылу керек?
Берілгені:
,
,
,
.
-?
Шешуі:Жылу
мөлшерінің:
,
.Шамаларын
бөлек есептеп соңында жалпы
жылу мөлшерін есептеуге болады немесе
.

-
Заттың сұйық күйден газ күйіне өтуі буланы, ал заттың сұйық күйге өтуі конденсация деп аталады.
-
Сұйықтың газ түріндегі ортамен немесе вакууммен шектесіп жататын еркін бетінен пайда болатын булануды кебу деп атайды.
-
Молекулалық өзара әрекеттесу күші молекулалардың тегіне тәуелді болғандықтан,кебу жылдамдығы сұйықтың түріне тәуелді болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы оның еркін бетінің ауданына тәуелді болады.
-
Сұйықтың бетіндегі будың тығыздығы неғұрлым аз болса, соғұрлым кебу жылдамдығы артық болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы температураға тәуелді болады.
-
Сұйықтың кебу жылдамдығы заттың массасына тәуелді болады.

-
Бірдей темпертаурада сұйықтың бірлік массасының ішкі энергиясы оның буының бірлік массасының ішкі энергиясынан төмен болады.
-
Сұйықтың тұрақты температурада буға айналдыруға қажетті Qб жылу мөлшері булану жылуы деп аталады.


-
Өзінің сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу кеңістікті қанықтыратын немесе қаныққан бу деп аталады.
-
Булану конденсациядан артқы болса, онда сұйықтың бетіндегі бу және сұйық жоқ кездегі бу қанықпаған деп аталады.

Меншікті булану жылуы неғұрлым аз болса, сұйық соғұрлым тезірек кебеді және оның кеңістікті қанықтыратын буының қысымы және концентрациясы жоғары болады.

Тығыздықтың шамасы аз болса, онда қанықпаған бу Бойль-Мариотт заңына бағынады. Қанықпаған буға идеал газ заңдарын тек бу қанығудан алыс болатын кездерде ғана қолданады.
Егер бу сұйықпен жанаспаса, онда оны қаныққан буға айналатын температурасынан да төмен температураға салқындатуға болады. Бұл кезде сұйық пайда болмайды. Мұндай бу аса қаныққан бу деп аталады.
Дальтон заңы: бу мен газ қоспасының қысымы егер химиялық өзара әрекеттесу болмаса, олардың әрқайсысының сол көлемде тудыратын қысмдарының қосындысына тең.
сұйықтың
VІ. Жеке жұмыс «Блум таксономиясы» (12 минут)
Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (2 минут)
|
Кейінгі тапсырмалар |
13 жаттығу №3 |
|
Кейінгі оқу |
§6.1 Булану және конденсация |
шағым қалдыра аласыз













