Деректер базасы мен веб беттер арасындағы
байланыс
Деректер базасы мен веб беттер
арасындағы байланыс веб-дамытуда маңызды тақырып болып
табылады. Деректер базасы - бұл құрылымдалған деректерді
сақтауға арналған жүйе, ал веб беттер - бұл интернетте
визуализацияланатын ақпарат. Олардың арасындағы
байланыс оқушылар
үшін келесідей түсіндірілуі
мүмкін:
1. Деректер базасының
анықтамасы
Деректер базасы - бұл мәліметтерді жүйелі түрде
сақтауға, жаңартуға және басқаруға арналған бағдарламалық
қамтамасыз ету (мысалы, MySQL, PostgreSQL, MongoDB). Деректер
базасында мәліметтер таблицаларда сақталады, және оларды SQL
(Structured Query Language) немесе басқа сұраныс тілдері арқылы
басқаруға болады.
2. Веб беттердің
анықтамасы
Веб бет - бұл интернетте ұсынылатын
ақпараттың визуалды парағы. Веб беттер HTML (HyperText Markup
Language), CSS (Cascading Style Sheets), және JavaScript сияқты
технологияларды қолдана отырып құрылып, веб-сервер арқылы
пайдаланушыларға жеткізіледі.
3. Деректер базасы мен веб
беттер арасындағы байланыс
- **Деректерді алу:** Веб бет
қолданушыдан деректерді (мысалы, формалар арқылы) жинап, оларды
деректер базасына сақтай алады.
- **Деректерді көрсету:** Веб
беттер деректер базасынан алынған мәліметтерді көрсетеді. Бұл
процесс серверлік бағдарламалау тілдері
(мысалы, PHP,
Python,
Java) арқылы жүзеге асырылады.
Серверлік скрипт деректер базасынан қажетті мәліметтерді алады және
оларды HTML форматында веб бетке
жеткізеді.
- **Деректерді жаңарту:**
Пайдаланушы интерфейсі арқылы деректер базасындағы деректерді
жаңарту мүмкіндігі бар. Мысалы, жаңарту формасы арқылы пайдаланушы
мәліметтерді өзгерте алады, және бұл өзгерістер автоматты түрде
деректер базасына енгізіледі.
4.
Мысал
Егер сізде өнімдерді сатумен
айналысатын веб-сайт болса:
- Сіз өнімдер туралы ақпаратты
(атауы, бағасы, суреті және т.б.) деректер базасында
сақтайсыз.
- Веб беттеріңізде өнімдерді
көрсетесіз, бұл ақпаратты деректер базасынан сұрау арқылы
аласыз.
- Пайдаланушылар өнімдерді
сатып алу формасын толтырғанда, өнімдер туралы деректер деректер
базасына енгізіледі.
5. Құралдар мен
технологиялар
- **Деректер базаларын басқару
жүйелері:** MySQL,
PostgreSQL,
MongoDB.
- **Серверлік бағдарламалау
тілдері:** PHP,
Python (Flask,
Django),
Ruby on Rails.
- **Фронтэнд
технологиялары:** HTML,
CSS,
JavaScript.
1. Деректер базасы мен
веб-беттің архитектурасымен жұмыс
жасағанда
-
**Деректер базасы**: SQL, NoSQL жүйелерінде (мысалы, MySQL,
PostgreSQL, MongoDB) мәліметтерді сақтау және
басқару.
-
**Веб сервер**: PHP, Node.js, Python (Flask, Django), Ruby (Rails)
сияқты тілдер мен фреймворктер арқылы серверлі логиканы
реттеу.
2.
Деректермен алыну
-
**Деректерді алу**: SQL сұрауларын (немесе NoSQL мәліметтерін) жазу
арқылы қажетті деректердідеректер базасынан алу.
Мысалы:
```sql
SELECT * FROM users WHERE id =
1;
```
3.
Деректерді веб-бетте көрсету
-
**Деректерді көрсету**: Алынған деректерді веб-бет көшірмесіне
енгізу (HTML-те көрсету).
-
**HTML, CSS, JavaScript**: Деректерді стильдеу, динамикалық
элементтерді енгізу.
4.
Веб-беттегі деректермен интерактивтілік
-
**Формалар мен AJAX**: Деректерді редактирлеу және жаңарту үшін
форма элементтерін пайдалану. AJAX-ты қолданып, парақ жаңартылмай
деректерді серверге жүктеу.
-
**API интерфейстері**: Деректер ауысу үшін RESTful API немесе
GraphQL қолдану.
5.
Деректерді жаңарту
-
**INSERT, UPDATE, DELETE SQL сұрауларын** пайдалану арқылы деректер
базасындағы мәліметтерді жаңарту. Мысалы:
```sql
UPDATE users SET username = 'NewName' WHERE id =
1;
```
6.
Қауіпсіздік
-
**Деректер қауіпсіздігі**: SQL инъекцияларын болдырмау үшін
параметрленген сұрауларды пайдаланыңыз.
-
**Аутентификация және ауторизация**: Пайдаланушылардың деректерге
қол жеткізуін шектеу.
7.
Деректерді талдау
-
**Деректерді визуализациялау**: JavaScript кітапханалары (мысалы,
Chart.js, D3.js) арқылы графика мен диаграммаларды
жасау.
8.
Пайдаланушы интерфейсінің жақсаруы
-
**UI/UX**: Пайдаланушылар үшін ыңғайлы интерфейсті дамыту,
Bootstrap немесе Tailwind CSS сынды фреймворктерді
пайдалану.
Веб беттер дерекқорларымен жұмыс істеу көп
қадамды процесс, ол деректерді алу, өңдеу, көрсету және қауіпсіздік
мәселелерін қамтиды. Бұл процестерді тиімді орындау үшін дұрыс
технологиялар мен құралдардың үйлесімін таңдау
маңызды.
Егер сізге нақты бір функция немесе код үлгісі
керек болса, сұрауыңызды нақтылауыңызға болады!
6.
Қорытынды
Деректер базасы мен веб беттер арасындағы
байланыс веб-дамытуда маңызды рөл атқарады және студенттерге
веб-жобаларды жасауда тиімді жұмыс істеуге
көмектеседі. Оқушыларға ұсыныс: практикалық жобалар жасау арқылы осы
байланыс туралы түсініктерін тереңдету.
Веб
беттер деректер базасынан алынған мәліметтермен жұмыс істеу – бұл
веб-әзірлеу және деректерді өңдеу үшін маңызды процесс. Төменде
сізге веб беттер деректер базасынан мәліметтерді қалай алу, көрсету
және жұмыс істеу қажеттігі туралы жалпы нұсқаулар
берілген: