Дидактикалық
ойындар
Балалардың танымдылық
қабілетін дамытып, пәнге қызығушылығын арттырудың негізгі бір жолы
– дидактикалық ойындар. Ойынды тәрбиеші баланың ойлау іс әрекетін
жандандыруға арналған әдістемелік тәсіл ретінде қолданады. Жаңа
тақырыпты түсіндіру, оны пысықтау үшін өткен тақырыпты еске
түсіріп, қайталау үшін дидактикалық ойындарды пайдалану
қажет.
Зерттеу жұмысымызда балалардың
жас ерекшеліктеріне сәйкес қарапайым математикалық түсініктерді
қалыптастыру бағдарламасы бойынша дидактикалық ойындарға сипаттама
бере отырып, сараптап, талдадық. Ойнау ережелері қарапайым,
тапсырмалар балалардың өздері орындауға шамасы жететіндей етіп
сұрыпталған. Ойындардың мазмұны математикалық білімдерді ұғыну,
геометриялық пішіндерді айыра білу, қосу, санау, салыстыру,
айырмашылығын көрсету, орналастыру, тағы басқа ұғымдарын ойын
арқылы жетілдіру.
Сонымен, балабақшада осындай
дидактикалық ойындарды жиелі түрде қолдану арқылы баланың: ақыл –
ойын жүйелеу, ойлау қабілеттерін жетілдіру, дәлдікке үйрету,
шындыққа тәрбиелеу, логикалық қабілеттерін дамытуға
болады.
Ойын барысында баланың көңіл –
күйін, зейінің, әрекеттерін бақылау, белсенділігін арттыру,
тапқырлыққа бауылу, ойлануға, талдау жасауға, үйренуің, танымдылық,
шығармашалық қабілеттерін шыңдау тәрбиешіге
байланысты.
Қорыта келгенде, тәрбиеші ойын
ойнату кезінде мына кеңестерді есінде сақтағаны
жөн:
1. Ойын балаға да, үлкендерге
де қуаныш әкелуі қажет.
2. Баланы ойынмен
қызықтырыңыз, бірақ оны ойнауға мұқтаждамаңыз, ойын тапсырмаларымен
ашуға дейін қысым көрсетпеңіз. Ойын кезінде баланы ренжітіп
алмаңыз.
3. Баланың қызығулары
«толқынмен» өтеді. Сондықтан, балада ойынға қызығушылығы
басылғанда, ол ойын туралы екі айға, тіпті көпке дейін «ұмытыңыз»,
сосын оны бала «кездейсоқ» есіне
түсірсін.
4. Ойын кезінде күштеу
жағдайын болдырмау керек. Баланың белсенді қимылдарын
тоқтатпаңыз.
Дидактикалық ойын баланың қоршаған дүние
туралы түсінігін кеңейтіп және оны бекітіп нақтылай түседі.
Дидактикалық ойын адамгершілікке тәрбиелеудің құралы болып
табылады. Дидактикалық ойынмен ұйымдастырылған сабақ балаларға
көңілді жеңіл келеді. Сондықтан дидактикалық ойынды іріктеп алуға
нақтылы сабақтың мақсаты, мүмкіндіктері мен жағдайларын ескертуге
ерекше назар аударған жөн. Дидактикалық ойын – балалар үшін оқу да,
еңбек те. Ойын - айналадағы дүниені танудың тәсілі. Ол балаларға
өмірде кездескен қиыншылықтарды жеңу жолын үйретіп қана қоймай,
ұйымдастырушылық қабілетін
қалыптастырады.