Күні:24.04.2020.
§114-115. Дүниежүзі елдерінің рейтингісі
мен индекстерінің сипаттамасы. Көрсеткіштердің жиынтығы бойынша
анықталған дүниежүзі елдерінің рейтингісін графикалық түрде
көрсету
Индикаторлар –
әдетте өзгерістерді түсіндіру үшін қолдануға болмайтын бастапқы
деректерден шығарылатын көрсеткіш.
Индекс –
бірнеше басқа индикаторларға немесе деректерге негізделген
агрегацияланған немесе өлшенген
индикатор.
Индикатор неге
қажет?
-
Индикатор сандық бағалау мен оңайлату арқылы қабылданатын шешімді негіздеу
үшін пайдаланылады.
-
Индикатор өзгерістерді түсіндіруге көмектеседі.
-
Индикаторды пайдалану
табиғатты пайдаланудағы кемшіліктерді
анықтауға мүмкіндік береді.
-
Индикатор
пайдаланушылардың әртүрлі санаты үшін ақпаратқа қол жеткізуді жеңілдетуге мүмкіндік береді.
-
Индикатор ғылыми-техникалық ақпарат алмасуды
жеңілдетеді.
Индекстерді
байланыстың
себеп-салдары түсінікті болғанда пайдалану қолайлы. Әдетте
индикатор қоршаған табиғи ортаның құбылыстарын немесе жай-күйін
сипаттап, әрдайым көзден тыс жерде тұрған нәрселерді көрсетеді.
Болашаққа қатысты ақпараттың маңыздылығы жоғары. Әзірленген
индикатордың көптігі осы болашақ туралы ақпарат алуға мүмкіндік
береді.
Мысалы, болашаққа арналған іс-шараны
жоспарлау кезінде біз ауа райы болжамына жүгінеміз: барометрге
қарап, ауа қысымын білеміз, ол – болашақ ауа райы жағдайының
индикаторы.
Адам әлеуетінің даму
индексі (АӘДИ) – адамның даму деңгейін (халықтың өмір сүру
деңгейін) өлшеуге және елді (өңірлерді) жалпыға танылған
көрсеткіштердің жиынтығы бойынша салыстыруға мүмкіндік беретін
интегралдық көрсеткіш.
Тапсырма:
Дүниежүзінің бай және
кедей аймақтарының орналасуына баға
бер.