Дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымы

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.4.1.7 дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалау

Сабақтың мақсаты

Оқушылар дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалап,

дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктейді.

Бағалау критерииі

• дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктейді

• дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын бағалайды

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Оқушылармен амандасу, түгендеу

Ой шақыру:

1. Индустрия деген не?

2. Постиндустрия деген не?

3. ХХІ ғасырдың басында қандай бағдарламалар ене бастады?

Оқушылар сұрақтарға жаап береді

1-10балдық жүйе

1балл

http://bestreferat.kz/extra_rkd/show/59

Ортасы

Жаңа сабақ:

Мәтінрді оқу тапсырылады

«Кластер» әдісі арқылы дүниежүзілік шаруашылықта елдің қатысу деңгейі сыртқы сауда көрсеткіші мен өндірістік түрткіжайт қзғалыстарын анықтау.

Қосымша мәлімет

Мұғалім іс-әрекеті:

Дүниежүзілік шаруашылық жүйесі — дүние жүзі елдері ұлттық шаруашылықтарының жиынтығы. Дүниежүзілік шаруашылық жүйесі сыртқы сауда, капиталды сыртқа шығару, жұмыс күшінің көші-қоны, экономикалық келісімшарттар жасау, халықаралық экономикалық ұйымдарды құру, ғылыми-техникалық ақпарат алмасу сияқты өзара экономикалық байланыстар мен өзара қарым-қатынастардан тұрады.

Дүниежүзілік шаруашылық жүйесі, негізінен, 19 ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында ірі машиналық индустрияның, көліктің және әлемдік рыноктың дамуы нәтижесінде қалыптасты.

Әлем шаруашылығы құрылымында келесідей салаларды көруге болады:

* Өнеркәсіп

* Ауыл шаруашылығы

* Құрылыс

* Көлік

* Қызмет көрсету

Әрбір сала өзінің ішінде салаларға бөлінеді. Елдегі қай саланың басым болуы (дамуы) елдің даму деңгейін көрсетеді. Бұл жерде ауыл шаруашылығы экономиканың біріншілік секторына, өнеркәсіп, құрылыс пен көлік екіншілік секторға, қызмет көрсету үшіншілік секторға жатқызылады. Сонымен қатар, қазіргі кезде ғалымдар төртіншілік секторды айқындайды. Оған БАҚ қызметін жатқызады.

Өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс пен көлікті материалдық өндіріс салаларына жатқызады.

Салалар арысындағы қатынасты экономикалық белсенді халықтың құрылымы мен ЖІӨ-дегі салалар үлесі бойынша анықтайды. Егер құрылымда біріншілік сектор басымдылығы көрінсе, ол аграрлы мемлекет болады. Аграрлы құрылым индустрияға дейінгі кезеңде басымдылыққа ие болды.

18-19 ғасырдағы өндірістік төңкерістерден кейін Еуропада екіншілік сектор басымдылығы бар индустриалды құрылым қалыптасты.

Қазіргі кезде әлем шаруашылығы өндірістік емес салалардың басымдылығы (әлем ЖІӨ-ң 40-45 %) бар постиндустриалды құрылымға ие. Ауыл шаруашылығы ЖІӨ-ң 4 %, құрылыс 6 %, көлік 10 % береді.

Постиндустриалды құрылымның келесідей белгілілері болады:

1. Экономика саласында – тауар өндіруден қызмет өндіруге көшу

2. Жұмыспен қамту саласында – интеллектуалды жұмыстың басым болуы

3. Ғылым саласында – жоғары технологиялы өндірістің дамуы

4. Басқару саласында – соңғы ақпараттық технологиялар негізінде шешім қабылдау

5. Экология саласында – қоршаған ортаға адамның араласуын сенімді бақылауды қамтамасыз ету

6. Өндірістік емес салада – тұтынушылық және бизнес қызметтерінің өсуі
   
   

7. 2 тапсырма:

сызбанұсқаны талдауды

шаруашылықтың секторларын бөліп береді, оқушыларға осы шаруашылық секторларының даму кезеңі және дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын осы секторларға сәйкес орнын көрсетіп, дамуын бағалауды ұсынады.

шылар топтық жұмыста шаруашылықтың секторларының даму кезеңі туралы презентация дайындайды және дүниежүзі елдерінің шаруашылық құрылымын осы секторларға сәйкес орнын анықтап, олардың дамуын бағалайды.

3-тапсырма

Дүниежүзінің өнеркәсіп картасын пайдаланып,басты экспорттаушы елдерді анықтап, кестеге толтырыңдар өндірудің өзіндік ерекшеліктерін сипаттаңыздар.

4-тапсырма. Дүниежүзінің шаруашылық салалары құрылымы мен орналасуына әсер ететін факторларды анықтайды

Оқушылыр тақырып бойынша мәтінмен танысады. Әр топқа мәтін ішіндегі тақырыпшалар орындау үшін беріледі.

5-тапсырма. Кім жылдам» әдісі жеке тапсырма ретінде мәтінмен танысу арқылы кестені толтырады. Мәтін арқылы дүниежүзілік ауыл шаруашылығының салалық және аумақтық құрылымын кесте түрінде көрсетеді

Мәтінді оқып түсінеді, пікір алмасады

Дәптерге орындайды

Оқушылар қосымша мәліметпен танысады, өз ойларын айтады

Сызбанұсқаны талдайды

2 балл

2 балл

2 балл

2 балл

Сабақтың соңы

Қорытынды:

1.Географиялық білім көздеріне нелер жатады?

2.Жергілікті жерді танып білу үшін қандай құралдарды қолданамыз?

3.Жергілікті жердің табиғатын білу қаншалықты маңызды деп ойлайсың?

Кері байланыс:

Қаншалықты түсінгенін, түсінбеген жерін, жіберген қателіктерін күнделікке толтыру. (5мин)

Үйге тапсырма:

Жаңа сөздерді жаттау

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

1 балл