Жаңашаруа қазақ орта мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы: Пайдалы қазбалар

Өткізген: Сагинова Эльмира

Пәні: Дүниетану

Сабақтың тақырыбы:Пайдалы қазбалар

Сабақтың мақсаты: а)Оқушыларғапайдалы қазбалар туралы білім беру және олардың

маңыздылығын түсіндіру. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасымен

жұмыс жасауды үйрету.

ә) Табиғаттағы заттар мен құбылыстардың арасындағы қатынас түрлерін

бақылату арқылы оқушының жүйелі ойын жетілдіру, тіл

байлықтарының дамуына жағдай жасау.

б) Табиғатты қорғауға, табиғат байлықтарын үнемді, тиімді пайдалануға

тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, «Пайдалы қазбалар» топтамасы.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, баяндау, әңгімелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру бөлімі.

Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау.

ІІ. Үй тапсырмасы тексеру.

1. «Туған өлке табиғаты. Жер бедері» бөлімін қайталауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.

2. Тест жұмысы. «Табиғат».

1.Адамдар табиғатты қандай тәсілмен зерттеді?

а) құрту ә) оқып білу б) бақылау

2.Тарихи жерді зерттеу үшін не ұйымдастырады?

а) ғылыми экспедиция ә) ғылыми конференция б) барлау

3.Мұздықтардың 90% Жердің қай жерінде шоғырланған?

а) Арктикада ә) Антарктида б) Австралияда

4.Бағдарлау деген не?

а) көкжиек тұстары бойынша бағдарды анықтау

ә) уақытты анықтау

б) жолдың ұзындығын анықтау.

5. Құбылнаманың қай тілі оңтүстікті көрсетеді?

а) көк ә) қызыл б) жасыл

6.Көкжиекті құбылнамасыз қалай анықтауға болады?

а) Күн мен Поляр жұлдызына қарап

ә) сағатқа қарап б) ағаш пен термометрге қарап.

7.Құмырсқа илеуін тастың немесе ағаштың қай жағына орналастырады?

а) Солтүстік ә) Оңтүстік б) Шығыс

8.Көкжиектің тұстарын ненің көмегімен анықтайды?

а) сағат ә) Оңтүстіктің б) құбылнама

9.Қазақстан Республикасының аумағы қандай?

а) 2 млн.700км² ә) 10000км² б) 5 млн км²

10.Қазақстан Республикасының аумағының басым көпшілігін неалып жатыр?

а) таулар

ә) ойпаттар мен төбелі жазықтар

б) өзендер мен көлдер

11.Әлемдегі ең терең көл қайсысы?

а) Каспий теңізі ә) Арал теңізі б) Байкал

12.Қазақстан пайдалы қазбаның қай түрі бойынша алғашқы әлемнің он елінің қатарында тұр?

а) мұнай ә) таскөмір б) алтын

13.Қазақстан қай материкте орналасқан?

а) Оңтүстік Америка ә) Еуразия б) Австралия

14.Әлемде Қазақстан аумағы бойынша нешінші орын алады?

а) 1 ә) 10 б) 9

15.Қазақстанның қай аумағында тау жоталары орналасқан?

а) оңтүстік-шығыста ә) оңтүстік-батыста б) солтүстік батыста

Шешулері:

1-б 4-а 7-ә 10-ә 13-ә

2-а 5-ә 8-б 11-б 14-б

3-ә 6-а 9-а 12-ә 15-а

ІІІ.Жаңа сабақ

Оқулықпен жұмыс.

а) «Пайдалы қазбалар» мәтінін оқыту. Түсінгендерін сұрау.

ә) Тақырыпқа ассоциация жасау.

мұнай

кен орындары

тау жыныстары

өндіру

Пайдалы қазбалар

газ

темір кені

адам

кенге жатпайтын пайдалы қазба

б) Кесте құрастыру.

Негізгі сөздер

Түсіндірме сөздер

1.Пайдалы қазбалар

Табиғи байлық, жер қойнауынан шахталар қазылып немесе жер ебтінен ашық әдіспен игеріледі, шаруашылықта қолданылады.

2.Кен орны

Пайдалы қазбалар көп шоғырланған және оларды игеретін жер

3.Темір кені

Құрамында металдар мен олардың қоспалары бар тау жынысы

4.Металдар

Металлургия зауыттарында темір кенінен қорыту арқылы алынады.

1. Пайдалы қазбалардың шартты белгілерімен таныстыру.

2. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасымен жұмыс істеу.

3. Дәптерге пайдалы қазбалардың шартты белгілерінің суретін салу.

Құм-... Мұнай- Әктас-

Фосфорит- Табиғи газ- Гранит-

Таскөмір- Темір кені-

Пайдалы қазбалардың қандай түрлері болады?

Сызба құрастыру.

Пайдалы қазбалар

кенді кенге жатпайтын

Пікірталас.

-Пайдалы қазбалар дегеніміз не?

-Адамдар оларды не үшін игереді?

Пікір айт.

-Өзің тұратын өңірінде қандай пайдалы қазбалар игеріледі?

-Пайдалы қазбаларды игеру жердің беткі қабатына қалай әсер етеді?

-Табиғат осындай өзгерістерге қалай жауап береді?

ІV.Сабақты бекіту. Қорытынды.

Пайдалы қазбалар

Кен орны – пайдалы қазбалар көп шоғырланған жер.

Жанғыш

Темір кені

Құрылыс

Карьер

шахта

V.Үйге тапсырма беру. Бағалау.

Мәтінді түсініп оқу.

Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, Қоныстану селосы

Жаңашаруа қазақ орта мектебі, бастауыш сынып мұғалімі

ІІ санатты, Сагинова Эльмира Базарбаевна