|
Сабақтың
басы
|
Ұйымдастыру
кезеңі:
- оқушылардың назарын
шоғырландыру;
- оқушылармен бірге оқу
мақсатын анықтау
- оқушылардың «жақын арадағы
дамуын» анықтау.
Үй тапсырмасын
тексеру.
|
Геометриялық
денелердің модельдерімен жұмыс
жасау.
Денелердің жиынтығына
тетраэдрдің, октаэдрдің, кубтың, икосаэдрдің, додекаэдрдің,
цилиндрдің, конустың, төртбұрышты пирамиданың, қиық пирамиданың,
алтыбұрышты призманың, көлбеу параллелепипедтің және дөңес емес
көпжақтардың модельдері кіреді.
Тапсырма.
Сіздердің алдарыңызда
геометриялық денелердің модельдері жатыр. Көпжаққа жатпайтын
модельдерді бөлек қойыңыздар. Көпжақтар дегеніміз
не?
Дөңес емес көпжақтардың
модельдерін алып тастаңыздар.
Қандай көпжақтар дөңес
деп аталады?
Қалған көпжақтарды қалай
классификациялауға болады?
(призмалар мен
пирамидалар)
Призмалар мен
пирамидалардың ішінен дұрыс призма мен дұрыс пирамидаларды таңдап
алыңыздар. Қандай призма дұрыс призма деп
аталады?
Қандай пирамида дұрыс пирамида
деп аталады?
|
«Мадақтау сөз»
әдісі арқылы бағалау:
«Жарайсың! Жақсы! Өте жақсы!
Талпын!»
|
|
|
Сабақтың
ортасы
|
Жаңа материалды
меңгеру.
Анықтама. Егер дөңес көпжақтың
жақтары қабырғаларының саны бірдей дұрыс көпбұрыштар болса және
көпжақтың әрбір төбесінен шығатын қырларының саны бірдей болса,
онда оны дұрыс
көпжақ деп
атайды.
–Сіздер қандай
көпжақтылармен таңыссыздар? (тетраэдр,
куб)
Дұрыс көпжақтардың 5 түрі бар:
дұрыс тетраэдр, гексаэдр, октаэдр, додекаэдр,
икосаэдр.
Дұрыс тетраэдр – дұрыс
үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде үш қыры
тоғысады.
Куб – алты квадраттан
құралған: әрбір төбесінде үш қыры тоғысады. Куб – жақтары тең
тікбқрышты параллелепипед.
Октаэдр – сегіз дұрыс
үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде төрт қыры
тоғысады.
Додекаэдр – дұрыс бесбұрыштан
құралған: әрбір төбесінде үш қыры
тоғысады.
Икосаэдр – жиырма дұрыс
үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде бес қабырғадан
тоғысады.
Историялық
материалы.
Дұрыс көпжақтардың қасиеттері
туралы ең алғаш рет грек ғалымы Платон тапты. Сондықтан дұрыс
көпжақтар «Платон денелері» деп
аталады.
ІІІ. Кесте
толтыру.
Тапсырма
1.Оқушылар кестені толтырады
және жауаптарымен тексереді.
Дұрыс көпжақтардың негізгі
элементтері.
|
Көпжақтардың
түрлері
|
Саны
|
|
Геометрия
жақтары
|
төбелері
|
жақтары
|
қабырғалары
|
|
Тетраэдр
|
|
|
|
|
|
Куб
(гексаэдр)
|
|
|
|
|
|
Октаэдр
|
|
|
|
|
|
Додекаэдр
|
|
|
|
|
|
Икосаэдр
|
|
|
|
|
Кестені толтырып, оны Эйлер
теоремасымен (формуласымен)
тексереді.
Т + Ж = Қ + 2, мұндағы Қ –
қырлар саны, Т – төбелер, Ж–жақтар.
|
Тапсырма
2.
Оқушылар кестені үлгі бойынша
толтырады және жауаптарымен
тексереді.
|
Жақтары
|
Дұрыс n –бұрыштың ішкі
бұрышы
|
Көпжақ бұрышының бар болу
шарты
·n <
360º
|
Қорытынды
|
|
n=3
|
n=4
|
n=5
|
n=6
|
|
Дұрыс
үшбұрыш
|
=
60º
|
60°·3 =
180°
180° <
360°
+
|
|
|
|
|
|
Квадрат
|
=
90º
|
|
|
|
|
|
|
Дұрыс
бесбұрыш
|
=
108º
|
|
|
|
|
|
|
Дұрыс алты
бұрыш
|
=120º
|
|
|
|
|
|
IV. Жұптық
жұмыс.Оқушылар жазбаны қолданып,
көпжақтың моделін құрастырады және оның түрін
анықтайды.
 
 
1-ші оқушыға
кесте
|
Көпжақтыңатауы
|
Қабырға
ұзындығы
|
Толық бетінің
ауданы
|
|
Дұрыс
тетраэдр
|
а
= 5
см
|
 см2
|
|
Дұрыс
октаэдр
|
а
=
см
|
 см2
|
|
Дұрыс
икосаэдр
|
а
= 7
см
|
см2
|
|
Дұрыс
гексаэдр
(куб)
|
а
=
см
|
 см2
|
|
Дұрыс
додекаэдр
|
а
= 2
см
|
см2
|
2-ші оқушыға
кесте
|
Көпжақтың атауы
|
Қабырға
ұзындығы
|
Толық бетінің
ауданы
|
|
Дұрыс
тетраэдр
|
а = см
|
 см2
|
|
Дұрыс
октаэдр
|
а = 4 см
|
см2
|
|
Дұрыс
икосаэдр
|
а = см
|
 см2
|
|
Дұрыс
гексаэдр
(куб)
|
а = 2 см
|
см2
|
|
Дұрыс
додекаэдр
|
а = см
|
 см2
|
|
Дескриптор:
-1-ші сұраққа жауап
береді.
1-балл
-2-ші сұраққа жауап
береді.
1-балл
-3-ші сұраққа жауап
береді.
1-балл
Әрбір дұрыс жауапка 1 балл
қойылады
|
Сұрақтар
топтамасы.
Оқулық
11-сынып.
|
|
Сабақтың
соңы
|
Үй
тапсырмасы.
1.Дұрыс төртбұрышты пирамиданың
биіктігі 7 см тең, ал табан қабырғасы 8 см. Бүйір қырын
табыңыздар.
2.
Тік призманың табандары
катеттері 6см және 8см болатын тікбұрышты үшбұрыш. Гипотенузасы
орналасқан жағының диагоналі 26 см. Призманың биіктігін
табыңыздар.
Кері байланыс беру және
бағалау.
|
|
Бағалау. Оқушылар бір-бірін
ауызша критерий бойынша бағалайды.
|
|
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
