Дұрыс тамақтану - салауатты өмір салтын ұстану кепілі

Батыс Қазақстан облысы

Теректі ауданы

Подстепный ауылы

Подстепный қазақ жалпы орта білім беретін мектебі

ІІІ деңгей бойынша сертификатталған

бастауыш сынып мұғалімі:

Бейбитова Тулпан Мараткызы

Тәрбие сағаты:

Дұрыс тамақтану – салауатты өмір салтын

ұстану кепілі

( 1 «а» сыныбы)

Тексерілді:

Уақыты:

Тәрбие сағатының тақырыбы: Дұрыс тамақтану – салауатты өмір салтын ұстану кепілі

Мақсаты: Дұрыс тамақтанудың маңыздылығын біледі.

Пайдалы және зиянды тағамдарды салыстырады, маңыздылығын әңгімелейді.

Қазақстанда жасалған тағам түрлерін пайдалану қажеттілігін біледі.

Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд, сурет

Барысы: І Ұйымдастыру.

ІІ. Жуан-жіңішке сұрақтар

• Дұрым тамақтану дегенді қалай түсінесің?

• Тамақтану әдебі деген не?

• Тамақтану мәдениеті-?

• Дастарқан басында өзіңді қалай ұстайсың? Неліктен?

Суретпен жұмыс.

Салауатты тамақтану – адамның өсуі, қалыпты дамуы мен өміршеңдігін қамтамасыз ететін, денсаулықты жақсарту және аурулардың алдын алуды демейтін тамақтану.

Тамақтану рационына тікелей байланысты;

• Денсаулық;

• Өзіне деген сенімділік;

• Оқудағы табыстар;

• Есте сақтау қабілеті;

• Белсенділік.

Бастысы – уақтылы тамақтану! Тағам – еда – food; сусын – напиток - drink.

Барлық өнімдер 5 негізгі топқа бөлінеді:

1. Нан, жарма және макарон өнімдері;

2. Көкөністер, жеміс-жидектер;

3. Ет, құс, балық, бұршақ тұқымдастар, жұмыртқа, жаңғақтар;

4. Сүт өнімдері, ірімшіктер;

5. Майлар, тәттілер.

Үйлесімді тамақтану

Белоктардың негізгі көзі:

• ет,

• балық,

• жұмыртқа,

• сүт және ашытылған сүт өнімдері (айран, ірімшік, сырлар), жармалар.

Таңертең энергия жинау керек. Таңғы ас:

Түрлі ботқалар : қарақұмық, күріш, арпа, геркулес, бірнеше дәнді-дақылдар қоспасы. Олар тез дайындалады және құрамында дәрумендер мен жасунық көп болады.

• Бірасамдар: сырмен және сары маймен бутерброд, салаттар:

• Ыстық ас: ірімшікті, жұмыртқалы және жарма ботқалары (сұлы, қарақұмық, тары, арпа, күріш);

• Ыстық сусын: сүт, кисель, сүтті какао.

Түскі асқа сорпа ішкен өте жақсы. Күніне бір рет ыстық тамақ – алтын ереже. Күндіз сорпа ішуге мүмкіндік болмаса, оны таңертең немесе кеште ішу керек. Балық немесе етті пайдалану керек.

Түскі ас

• Бірасамдар: балғын, пісірілген көкөністерден жасалған салаттар;

• Ыстық біріншілік ас (сорпа);

• Екіншілік ас: жармалық көкөністік гарнирі бар ет немесе балық;

• Сусын: шырын, кисель, компот.

Бесіндік ас

• Бірасамдар: тоқаш немесе ұннан жасалған кондитерлік өнімдер немесе жемістер;

• Сусын: сүт, ашытылған сүт өнімдері, кисельдер, шырындар.

Кешкі ас: Көкөніс салатын жасап немесе жемістермен тамақтанған жақсы. Кешкі тамақты ұйқыдан 2-3 сағат бұрын ішу керек. Жатардың алдында ас ішу және аса қомақты тағам асқазандағы ауырсыну сезімдері мен ұйқысыздыққа әкелуі мүмкін. Кешкі ас ұйқыдан 2-3 сағат бұрын берілуі керек.

• Ыстық тағамнан: көкөністі, аралас, жармалы-көкөністі, балық тағамдары.

• Сусыннан: шырын, кисель.

Дұрыс тамақтанбаудың нәтижесінде пайда болатын аурулар:

• Жүрек-қантамырлар патологиясы;

• 2-лік типті диабет;

• Асқорыту мүшелерінің аурулары;

• Зат алмасудың бұзылуына байланысты болатын кеселдер;

• Жоғары қан қысымы;

• Остеопороз;

• Обырдың (рак) кейбір түрлері.

Күнделікті рационды қадағалау керек.

• - көкөністер мен жемістер (мәзірде 40%-дан аз емес), олардың құрамында көп мөлшерде дәрумендер, микроэлементтер және жасунық болады;

• - құрамында пайдалы және организмді шлактар мен қалдықтардан тазартатын заттар болатын дәнді-дақылдар;

• - ішек микрофлорасына жағымды әсер ететін сүтқышқылды өнімдер, оларды таңғы асқа пайдаланған дұрыс болады;

• - ет пен балық – физикалық белсенділік үшін аса қажет белоктың көзі. Күніне пайдаланатын ет 100г-нан аспауы керек;

• - микроэлементтерге, пайдалы тағамдық заттарға, тағамдық талшықтарға бай бұршақтар, жаңғақтар, тұқымдар;

• - газдалмаған су – күніне 2 л литрден – организмдегі су балансын ұстауға.

Шектеу керек:

• тұз;

• қою шай мен кофе;

• консервілер мен жартылай фабрикаттар;

• тез дайындалатын тағамдар мен фаст фуд;

• газдалған сусындар.

Күнделікті 1,5-2 литр таза, фильтрленген, газдалмаған су ішу ұсынылады. Суды жеткілікті мөлшерде қабылдау ағзаны жасартады. Бұл әжімдердің тегістелуімен және тері суды қабылдау арқылы ми қызметінің, әсіресе, жас ұлғайған сайын төмендейтін ақыл-ой мен есте сақтау қабілетінің жақсартады.

«7 қалпақ»

Әр оқушы пайдалы және зиянды заттарды әңгімелейді, жарнамалайды.

Қорытынды. Кері байланыс. «Басбармақ арқылы бағалау»

• Тамақтану әдебі дегенді қалай түсінесің?

• Бүгінгі сабақтан не білдің?

• Өзіңе қандай жаңалық алдың?

Тәрбие сағатынан фото-дәлел:

Мектеп дәрігерінен кеңес

«7 қалпақ»