Жүргізуші:Саламатсыңдар ма, балалар! Бүгін біз ерекше мейрамды атап өтеміз – табиғат қорғаушылары мерекесі.Күтпеген жерден Дымбілмес жүгіріп кіреді.Дымбілмес: Бәріне сәлем!Жүргізуші: Саламатсың ба, қымбаттым! Ал, сіз кімсіз?Дымбілмес: Қалайша? Мені танымай қалдыңыз ба? Мен – Дымбілмес, балалардың ең жақсы досымын. Сіздерде бүгін мереке болады деп естігенмін, ал мен мейрамды өте жақсы көремін.Жүргізуші: иә, Дымбілмес, бізде бүгін экологиялық мейрам – табиғат қорғаушылары мерекесі.Дымбілмес: Керемет! Сонда біз бүгін тәтті торт, тосаптың түр – түрін жейміз бе?Жүргізуші: Жоқ, қымбатты Дымбілмес, бізді бүгін туған өлкемізге саяхат күтіп тұр. Балалармен табиғат туралы сөйлесеміз: ағаштар, құстар, аңдар және құрт – құмырсқа туралы.Дымбілмес: Мен сізге айтуға үлгермей қалдым. Мен табиғаттың үздік сарапшысымын, әсіресе жануарларды үздік білемін.Жүргізуші: Солайма? Сонда сен не білесің?Дымбілмес: Мысалға, мен пілдің қанша тонна екенін білемін.Жүргізуші: Иә, ал айта қойшы бізге?Дымбілмес: Үнді пілі – 20 тонна, Африкалық пілі - 10 тонна, ал сенбесең өзің ұстап ал да, өлшеп көр.Жүргізуші: Сен өте көңілді екенсің, Дымбілмес, тағы да не білесің?Дымбілмес: Мысалы, мен жазда ағаштардың жапырақтары неге жасыл болатынын білемін.Жүргізуші: Ал, айта қойшы бізге, өтініш, бізде білгіміз келеді?Дымбілмес: Жазда оңтүстік жақтан мыңдаған кішкентай жасыл адамдар ұшып келеді, ағаштарды жасыл түске бояйды.Жүргізуші: Неше адам ұшып келеді дейсің?Дымбілмес: Мыңдаған немесе миллион.Жүргізуші: Барлық жапырақтарды бояйды ма?Дымбілмес: Иә, барлығын.Жүргізуші: Шөптерді де бояйды ма?Дымбілмес: Иә, барлығын.Жүргізуші: Балалар, қалай ойлайсыңдар, Дымбілмес шынын айтып отыр ма?Балалар: Жоооқ.Жүргізуші: Ооой,Дымбілмес, сен ештеңе білмейсің, мақтаншақсың.Дымбілмес: Олай емес. Мен туралы олай ойламаңдар, мені тағы бір рет тексеріп көріңіз.Жүргізуші: Жақсы, Дымбілмес (аюдың суретін көрсетіп), бұл не?
Дымбілмес: Білемін, білемін, бұл – сиыр!
Жүргізуші: Бұл сиыр ма? Балалар бұл не? (Аю). Дұрыс, жарайсыңдар! Дымбілмес – бұл аю! Ал бұл не? (көбелек)Дымбілмес: Бұл – шыбын.Жүргізуші: Дымбілмес, бұл шыбын емес. Балалар бұл не? Дұрыс, бұл көбелек. Бұл көбелекті шыбыннан қалай айыра алмай тұр?Дымбілмес: Неге? Оның да қанаттары бар ғой.Жүргізуші: Сенімен не істеймін, білмеймін. Балалар, оған қалай көмектесеміз. Дымбілместі көбелекті шыбыннан айыруға көмектесейік және оған өзіміздің туған өлкеміз туралы айтып берейік. Ал, Дымбілмес, балалар көмектескенін калайсың ба?Дымбілмес: иә, иә, арине қалаймын.Жүргізуші: Ал, онда біз қазір біздің өлкеміздегі әсерлі саяхатқа шығамыз. Вагоннан орын алыңдар, біздің пойыз қозғалады.Әуен ойналады, балалар бір – бірінің иықтарынан ұстап, шеңбер бойымен жүреді.1-ші аялдама «Жұмбақ» деп аталады. Мұнда біздер ағаштар, аңдар, құстар, құрт – құмырсқалар туралы жұмбақтар шешеміз.Жүргізуші: Ал, қазір балалар, біз өлкемізде қандай ағаштар, аңдар, құстар және құрт – құмырсқалардың барын білеміз. Жұмбақ шешу білесіңдер ме? Ал, тексеріп көрейік.Иісшіл – ит емес,Ұшады – құс емес. (шыбын)Жеміс – жидек жегенімБалды жақсы көремін. (аю)Өзі ширақ, өзі қу,Жүрген жері айқай шу. (түлкі)Екі айыр құйрығы,Қияқ мұрт қанаты,Ұшқырлардың жүйрігі. (қарлығаш)Ағашта болса егер мең,Хабар беріп морземенТұмсығымен емдейді,Сосын көңіл демдейді. (тоқылдақ)Түнде жортады,Жарықта қорқады. (жарқанат)Бұл ағаш өссе далада,Жаңбырда болар сая да. (емен)Дымбілмес: Жарайсыңдар, балалар! Жұмбақтарды жақсы шешеді екенсіңдер! Ары қарай жүрейік, пойыз қозғалады.2- ші аялдама «Кім қалай айқайлайды?»
Жүргізуші: Аялдаманың аты «Кім қалай айқайлайды?». Мен бір баладан шақырамын, құлағына бір жануарды айтамын. Сіздер бұл жануардың қалай айқайлайтынын айтасыңдар. Басқалары шешеді.
Дымбілмес: Ал, менен бастайықшы. (жүргізушіге) менің құлағыма бір жануарды айтынызшы.Жүргізуші: (дымбілместің құлағына) СиырДымбілмес: Му –у-уБалалар: СиырЖүргізуші: Ал, кім бірінші болады (жануарлар: ит, көкек, маса, әтеш, үйрек)Дымбілмес: Мықты, ойнадық! Ал, кеттік! Пойыз қозғалады!Әуен ойнайды, балалар бір – бірінің иықтарынан ұстап ары қарай шеңбер бойымен айналады.Жүргізуші: 3 –ші аялдама «Пантомима». Бұл аялдамада біз сөйлемейміз, жануарларды үндемей көрсетеміз. Ал кім батыл? (қоянды, құсты, бақаны) көрсетеді.Дымбілмес: Керемет, сіздер жануарларды көрсетуді білесіңдер, ал мен олай жасай алмаймын.Жүргізуші: Әрине, жасай аласың, мұнайма. Ал, кеттік пе?Әуен ойналады, балалар шеңбер бойымен айналады.4 –ші аялдама «Сурет салу»Бір топ балалар ағаш салады, екінші топ балалары гүл салады. Жеңімпаздарды қол шапалақтап таңдаймыз.5 –ші аялдама «Ұшты – ұшты»Жүргізуші мен Дымбілмес жануарларды кезекпен атайды. Егерде олар ұшса балалар қолдарын қанаттар сияқты қағады.Жануарлар: көбелек, ара, маса, аю, торғай, қарға, сиыр, қарылғаш, тарақан, инелік, түлкі, қоян.Жүргізуші: Міне, көрдің бе Дымбілмес, біздің өлкемізде қаншама жануарлар, аңдар, құстар, құрт – құмырсқалар бар. Ал жер деген планетамызда одан да көп.Дымбілмес: Қандай керемет! Ал мен біздің өлкемізде көптеген әртүрлі жануарлар тұратынын білмеппін. Енді мен олармен дос боламын.Жүргізуші: Жарайсың! Расында да жер тұрғындарымен дос болу керек. Балалар енді ситуациялық ойын ойнайықшы. Ойын «Экологиялық» деп аталады. Тыңдаймыз.1 – ші. Балалар демалуға орманға барады. Доп ойнап және суға түсіп болған соң, олар үйлеріне жинала бастайды. Балалар қоқысты бір жерге үйіп, өртеп жіберді де үйлеріне қайтты.Қалай ойлайсыңдар, олар дұрыс жасады ма?
2 – ші. Ержан папасынан: Әке, өсімдіктер неге сазда емес, жерде өседі деп сұрады. Әкесі: жерде өсімдікке пайдалы көптеген қоректік заттар бар және саздан гөрі жер суды жақсы сіңіреді деп жауап береді.Ержанның папасы дұрыс жауап берді ме?Жүргізуші: Жарайсыңдар, балалар, сіздер өте ақылды балақайсыңдар, мен сендерді мақтан тұтамын. Дымбілмес айтшы, сен балалардан не үйрендің?Дымбілмес: Енді мен өлкемізде қандай жануарлар, құстар, құрт – құмырсқалардың өмір сүретінін және Жер – анамыз сұлу болу үшін қалай қарау керектігін білдім.Жүргізуші: Жарайсың, Дымбілмес. Мен сені құттықтаймын, сен де енді біздің балалар сияқты табиғат қорғаушысы болдың.Дымбілмес: Алақай, рахмет. Маған жаңа нәрселердің бәрін білу өте ұнады. Енді мен мектепте мұғалімдерді тыңдап, күнде бестік аламын. Балалар сіздерге де рахмет, маған жақсы көмектестіңіздер. Ал, енді сіздермен қоштасатын уақыт келді. Сау болыңдар!Жүргізуші: Дымбілмес, сәттілік тілейміз! Біздерге келіп тұр. Сау бол!Қымбатты балалар, осымен біздің экологиялық саяхатымызды қорытындылай келе, мынаны айтқым кеп тұр: Жер – анамызды әрқашан қорғайық, гүл отырғызайық. Әрқашан Жер – анамызды құрметтейік. Ешқашанда жер – анамыздың жалғыз, қайталанбас екенін ұмытпайық, балалар!
№ 21 ЖОББМ
«Экологиялық ойын - сауық ертеңгілігі»
Өткізген : «Гүлдер» тобының шағын орталық тәрбиешісі Лукпанова К.Б
Орал 2017
Ассистент
13 Ақпан 2019
1685
