Экологиялық факторлардың тірі ағзалардың тіршілік әрекеті мен таралуына әсері

Педагогтің аты-жөні

Касымкулова Дидар Сагынтаевна

Күні:

Сабақ

№1-2

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны: -

Сабақтың тақырыбы

Экологиялық факторлардың тірі ағзалардың тіршілік әрекеті мен таралуына әсері

Сабақтың мақсаты

Ағзаның экологиялық факторға байланыс бейімделу ерекшеліктерін анықтау

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу. Мұғалім оқушыларды экологиялық фактордың анықтамасы мен түрлерімен таныстырады(бейнеролик бойынша).

Экологиялық факторлар-кез келген орта жағдайына тіршілік иелерінің бейімделу қабілетімен жауап қайтара алуы.

Абиотикалық факторлар – бейорганикалық ортаның тірі ағзаларға жасайтын тікелей немесе жанама әсерлерінің жиынтығы

Биотикалық фактор, биогендік фактор — ағзалардың тіршілік әрекетіне байланысты бір-біріне тигізетін сан алуан әсерлері.

1. Тапсырма.

Төменде көрсетілген экожүйеге әсерін тигізетін факторларды 1-ші кестедегі екі бағанаға орналастырыңыз. Кестеге факторға сай әріптерді жазыңыз.

1. Шіріту бактериялары өлі жануарлардың органикалық заттарын зат айналымына енгізеді

2. Ауа ылғалдылығы

3. күн жарығының ұзақтылығы

4. Жануарлардың жылдық миграциясы

5. Бір түр ішіндегі бәсекелестік

6. Жалпақ құрттардың паразитті тіршілік етуі

7. Экстремалды жоғары температура

8. Вулкан атқылауы;

9. Өсімдіктің барлық тірі ағзаларға фотосинтез арқылы оттегіні бөлуі

10. Цунами мен қатты желдің тұруы

11. Қына денесіндегі саңырауқұлақ пен балдыр;

12. Ормандағы ыстық күн әсерінен болған өрт

2. Тапсырма.

Ресми деректер бойынша, біздің дәуіріміздің басында жер бетінде бар болғаны 250 млн. адам өмір сүрді. Оның екі есе көбеюіне 1,5 мың жыл уақыт кетті. ХІХ ғ. бас кезінде жер бетіндегі адам саны 5 млрд-қа жетті. Соңғы 1 млрд. адам тек 12 жылда қосылды. Жер бетінде адам санының қарқынды өсуі биосфераға қаншалық әсер ететінін және қандай табиғат байлықтары көбірек зардап шегетінін сипаттаңдар

3-тапсырма

Әр топ алған білімдерін қолдана отырып келесі тапсырманы орындайды:

І топ – Бидай;

ІІ топ – Түлкіге әсер ететін экологиялық факторларды анықтау

Жұмысты бағалау үшін бағалау критерийлерін ұсыну. Мысалы,

• Зерттеліп жатқан объектіге әсер ететін биотикалық факторлар анықталды (5 аргументтен кем емес);

• Зерттеліп жатқан объектіге әсер ететін абиотикалық факторлар анықталды (5аргументтен кем емес);

• Зерттеліп жатқан объекті тіршілік ету ортасына бейімделу ерекшеліктері анықталды (3 аргументтен кем емес)

Дескриптор

Төменде көрсетілген экожүйеге әсерін тигізетін факторларды 1-ші кестедегі екі бағанаға орналастырыңыз

Жер бетінде адам санының қарқынды өсуі биосфераға қаншалық әсер ететінін және қандай табиғат байлықтары көбірек зардап шегетінін сипаттаңдар

ҚБ «Инспектор» әдісі

ҚБ Үш «М» әдісі

Оқушылар тапсырманы орындау барысында жақсы болған үш сәтті атап және келесі сабақта олардың жұмысын жақсартатын бір әрекетті ұсыну ұсынылады

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

«Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды.

Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Интербелсенді тақта, презентация,

https://www.twig-bilim.kz/film/biotic-factors-in-ecosystems-5536/ , https://www.twig-bilim.kz/film/abiotic-factors-in-ecosystems-5537/

Сабақтың соңы

Кері байланыс:

Бүгінгі сабақ несімен ерекшеленді?

Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Стикер қағаздары

Стикерге өз ойларын жазып, плакатқа іледі