Сабақтың тақырыбы: «Электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі. Электр өрісінің күш сызықтары».

Сынып: 10 «а»

Сабақ мақсаты:
Білімділік электр өрісі, электр өрісінің кернеулігі, электр өрісінің күш сызықтары туралы түсінік қалыптастыру;

Дамытушылық: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.

Тәрбиелік: Өздігінен ізденуге үйрету.
Сабақтың түрі: аралас.
Сабақтың көрнекілігі: Электроскоп, шарлар эбонит және шыны таяқшалар.

Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру.

1. Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу.

Оқушыларды жаңа тақырыпқа сай келетін сөздер бойынша топқа бөлу. Топтардың атауы:

І топ:«Электр өрісі»,

ІІ топ: «Кернеулік»,

ІІІ топ: «Күш сызықтары».

Топтағы оқушыларға бағалау парақтары беріледі.

ІІ.Үй тапсырмасын «Домино» ойыны және «Пликерс тест» бойынша тексеру.

Тест

1. Субатомдық бөлшектер дегеніміз?

А)Пратон, нейтрон, электрон,

В) тек электрон

С) тек нейтрон

Д) дұрыс жауап жоқ

2. Нейтронның заряды ?

А) оң зарядталған

В) теріс зарядталған

С) Нейтронның заряды жоқ

Д) дұрыс жауап жоқ

3. Элементар заряд мәні?

А) 16 Кл

В)

С)

Д)

4. Кулон заңының өрнегі?

А)

В)

С)

Д)

5. Супер позиция қасиеті

А)

В)

С)

Д)

6. Электр зарядының сақталу заңы

А)

В)

С)

Д)

7. К коэффициентінің шамасы?

А) 16 Кл

В)

С)

Д)

What can you do to make a droplet fly?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Field – өріс – поле
Force - күш – сила
Сharge – заряд
attraction – тартылыс – притяжение
repulsion – тербеліс - отталкивание
Мысалы: Жер мен тас бірін – бірі белгілі күшпен тартады. Жер мен тастың арасында тартылыс өрісі бар. Сол сияқты қағазды ұсақ қиындыларына электрленген дене, мысалы үйкелген эбонит таяқшаны жақындатсақ, қағаз қиындыларымен таяқша біршама қашықтықтан тартылатынын байқаймыз. Яғни электрленген денелер (арасында) айналасында электр өрісі бар. Электр өрісін көзбен көріп, қолмен ұстай алмаймыз. Оны зарядталған денеге әрекетімен байқаймыз. Электр өрісі ұғымын ағылшын ғалымдары

М. Фарадей мен Джеймс Максвелл енгізді. Электр өрісінің әсері зарядталған денелер айналасында күштірек болады да, одан алыстаған сайын өріс әлсірей береді.

заряд тудыратын электр өрісінің кернеулігі

нүктелік зарядтың r қашықтықтағы өріс кернеулігі

Суперпозиция принципі

Күш сызығы деп бағыты өріс нүктесіндегі кернеуліктің бағытымен сәйкес келетін, осы нүктеге жүргізілген жанаманы айтамыз.

Күш сызықтарының қасиеттері: (Видео)

1. Күш сызықтары үзіліссіз. Олар оң зарядтан шығады және теріс зарядқа кіреді немесе шексіздікке кетіп жатады.

2. Күш сызықтары еш жерде қиылыспайды. Егер олар қиылысса, онда қиылысу нүктесінде кернеулік векторының әр түрлі екі бағыты болар еді.

ІV. Есеп шығару

1.Электр өрісінің бір нүктесіндегі r = 0,01 Кл зарядқа F= 0,15 Н күш әрекет етеді . Осы нүктедегі өрістің кернеулігін анықта.E = ?

2. Бетінің электр өрісінің кернеулігі E=4* Н/Кл болса, радиусы r=0.03м металл шарға қандай заряд берілген q-?

3. 0.1м қашықтықтағы 2, 7* Кл нүктелік зарядтың электр өрісінің кернеулігін анықтаңдар Е-?.

4. 0,3 м қашықтықтағы 3* Кл нүктелік зарядтың электр өрісінің кернеулігін анықтаңдарЕ - ?

V. Сабақты бекіту. Тест zipgrade арқылы
Тест сұрақтары

1. Күш сызықтары ұғымын енгізген ғалым?

А) Фарадей

В) Максвелл

С) Кулон

Д) Рихман

Е) Иоффе

2. Кернеуліктің формуласын көрсетіңіз?

А)

В)

С)

Д)

Е)

3. Нүктелік зарядтың өріс кернеулігінің формуласы?

А)

В)

С)

Д)

Е)

4. Күш сызығы дегеніміз ?

А) Тыныштықтағы зарядтардың электр өрісі

В) Кернеулік векторлары барлық нүктелерде бірдей электр өрісі

С) Бағыты өріс нүктесіндегі кернеуліктің бағытымен сәйкес келетін, осы нүктеге жүргізілген жанама.

Д) элементар заряд

Е) бірлік уақыт ішіндегі өткізгіштің бірлік көлденең қимасының ауданы арқылы1А ток күшіне тең ток жүрген кезде өтетін заряд.

5. Күш сызықтарының қасиеттері қандай?

А) Күш сызықтары тыныштықта болады

В) Кернеулік векторлары барлық нүктелерде бірдей электр өрісі

С) Бағыты өріс нүктесіндегі кернеуліктің бағытымен сәйкес

Д) Күш сызықтары үзіліссіз, еш жерде қиылыспайды

Е) бірлік уақыт ішіндегі өткізгіштің бір ғана зарядтан шығады.

6. Біртекті өріс дегеніміз ?

А) Тыныштықтағы зарядтардың электр өрісі

В) Кернеулік векторлары барлық нүктелерде бірдей электр өрісі

С) Бағыты өріс нүктесіндегі кернеуліктің бағытымен сәйкес келетін, осы нүктеге жүргізілген жанама.

Д) элементар заряд

Е) бірлік уақыт ішіндегі өткізгіштің бірлік көлденең қимасының ауданы арқылы1А ток күшіне тең ток жүрген кезде өтетін заряд.

7. Кернеуліктің өлшем бірлігі?

А)

В)

С) м * Н

Д) В* м

Е) А * с

8. Кернеулік векторларының суперпозиция прицпі?

А)

В)

С)

Д)

Е)

9. Электростатикалық өрісте зарядқа әсер ететін күш ?

А)

В)

С)

Д)

Е)

10. Кернеулік қандай шама?

А) әріпімен белгіленеді, векторлық шама

В) әріпімен белгіленеді, векторлық шама

С) әріпімен белгіленеді, скаляр шама

Д) әріпімен белгіленеді, скаляр шама

Е) әріпімен белгіленеді, скаляр шама
VІ. Қорытынды.

І топ:«Электр өрісі»,

ІІ топ: «Кернеулік»,

ІІІ топ: «Күш сызықтары».

Оқушылар өздерінің топтарының аттары бойынша қорытындылайды.

Бағалау. Оқушылар өздерін бағалайды

Үйге тапсырма: «Электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі. Электр өрісінің күш сызықтары». Оқу. 15 – жаттығу. № 4,5

Электр өрісі

Кернеулік

Күш сызықтары