Электр зарядтарының өзара эрекеттесуі. Кулон заңы

Сабақтың тақырыбы:

§31. Электр зарядтарының өзара эрекеттесуі. Кулон заңы

Сабақтың мақсаты:

Электр зарядтарының өзара эрекеттесуін, Кулон заңын түсіндіру.

Практикада  алған білімдерін  қолдана білуге үйрету,  функционалдық сауаттылығын арттыру, ғылыми көзқарастарын дамыту

Өзін-өзі      бағалауға, сыни ойлауға, топпен жұмыс істей білуге   баулу

Күтілетін нәтиже

Электр зарядтарының өзара эрекеттесуі, Кулон заңы жайлы мағлұмат алады. Кулон заңының формулаларынсын есептер шығаруда пайдаланады.

Алған білімін қолдана отырып, талдау жасайды, қорытындылайды.

Өзін-өзі      бағалай алатын болады, тое ережесін сақтай отырып, топтық жұмысқа атсалысады

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру

Сәлемдесу.

Парталарда суреттер тұрады, оқушылар мұғалімнің үстелінде жатқан суреттерді таңдап, сол сурет орналасқан партаға отырады. Сөйтіп 4 топ құрамыз.

Үй тапсырмасын тексеру

Білім қорапшасы.

Қорапшадағы қағаздарды ала отырып ішіндегі сұрақтарға жауап береді. Қорапша ішінде оқушылар білмейтін «Электр зарядтарының өзара эрекеттесуі, Кулон заңы» тақырыбында сұрақтар болады.

Неліктен кәдімгі жағдайда дененің заряды болмайды?

Атомның құрамына қандай бөлшектер кіреді?

Электрон дегеніміз не?

Жанасу кезіндегі дененің электрленуін қалай түсіндіруге болады?

Қандай зарядты нүктелік деп атайды?

Кулон тәжірибесінің мәні неде?

Жаңа сабақ.

Шашымызды тараған кезде шашымыз тараққа өзінен-өзі тартылады. Неліктен?

полиэтилен ленталарымен эксперимент жүргізу. Екеуін де бірдей матаға(жүнге) үйкелеу және біреуін- жұнмен, екіншісін-жібекпен.

-Не байқадыңдар? Түсіндіріңдер.

Видео. https://www.youtube.com/watch?v=MkzSElu6fMI

Қозғалмайтын екі нүктелік заряд вакуумде зарядтардың көбейтіндісіне тура пропорционал және оның арақашықтығының квадратына кері пропорционал күшпен әрекеттеседі.

F = k*(q *q ) / r ²

к = 9*10⁹ Н*м²/ Кл² - пропорционалдық коэффициент

ε = 8.85*10^-12Кл²/Н*м² - электр тұрақтысы

F = 1 / 4π ε * (q * q ) / r ² н/е F = 1 / 4π ε * (q * q ) / ε*r ²

ε- диэлектрлік өтімділік.

1 кулон- вакуумде 1 м арақашықтықта орналасқан шамасы жағынан өзіне тең нүктелік зарядқа 9*10⁹ Н күшпен әрекет ететін нүктелік заряд.

Есептер шығару. 14 ж. №4, №7 (Тақтада шығарылады.)

Берілгені:

r=2см 0,02м

q=2·10^-9Кл

q=·410^-18Кл

F-?

F = k*(q *q ) / r ²

Есеп шығару.

1.Бір-бірінен 5см қашықтықтағы екі нүктелік заряд өзара 0,4мН күшпен әрекеттеседі. Әр зарядтың шамасы қандай?

2. Арақашықтығы 20см,зарядтары 4нКл және 6 нКл зарядталған вакуумдегі бірдей екі кішкене шар қандай күшпен әрекеттеседі?

3.Бір-бірінен 3 см қашықтықтағы екі нүктелік заряд өзара 3,6 МН күшпен әрекеттеседі.Әр зарядтын шамасы қандай?

4.Аспандағы екі бұлттың электр зардтары сәйкесінше 2 мк Кл және 8 мк Кл бір-бірімен 9 кН күшпен әрекеттеседі.Бұлттар арасындағы орташа қашықтықты табыңдар.

Сергіту сәті

Оқушылар «еркін жазу» арқылы  ауада мұрынмен, қолмен, шынтақпен бір-біріне жақсы тілектер  жазады.

Қорытынды.

Тест. zipgrade программасы арқылы әр топтың жұмысы тексеріледі.

1. Зарядтардың біреуін 4 есе арттырғанда, өзара әсер күші өзгеріссіз қалу үшін, олардың арақашықтығын неше есе өзгерту керек?

А. 2 есе

В. 6 есе

С. 4 есе

2. заряды жоқ бөлшек қалай аталады?

А. нейтрон

В. Электрон

С. протон

3. Бір-бірімен жанасқанда денелердің өзара әсерлесу құбылысы не деп атайды?

А. Денелердің электрленуі

В. Денелердің әсерлесуі

С. Денелердің беттесуі

4. Аттас зарядтар бірін-бірі

А. Тартады

В. Тебеді

С. Еш әрекет болмайды

5. Электр зарядының неше тегі бар?

А. Екі. Оң заряд

В. Бір. Теріс

С. Екі. Оң және теріс

6. Қандай зарядты нүктелік деп атайды?

А. өлшемдері арақашықтығынан көп кіші болатын өзара әрекеттесетін зарядталған денелер.

В. өлшемдері арақашықтығынан үлкен болатын өзара әрекеттесетін зарядталған денелер.

С. зарядталған денелер

7. Денелердің электрленгендігін білуге арналған прибор

А. Динамометр

В. Калориметр

С. Электроскоп

8. Электр заряды еркін қозғала алатын заттар не деп аталады?

А. Өткізгіштер

В. Жартылай өткізгіштер

С. Диэлектриктер

9. Электр заряды еркін қозғала алмайтын заттар не деп аталады?

А. Өткізгіштер

В. Жартылай өткізгіштер

С. Диэлектриктер

10 Екі нүктелік зарядтың арақашықтығын 3 есе кеміткенде, олардың кулондық күші қанша есе өзгереді?

А. 9 есе

В. 3 есе

С. 6 есе

Бағалау

Бағалау парақшасы бойынша

Үй тапсырмасы

§31 Электр зарядтарының өзара эрекеттесуі. Кулон заңы

Кері байланыс

Екі жұлдыз-бір тілек.