Ерте дүниедегі халық астрономиясы

Сабақ: Қазақ тілі Мектеп :Ғ.Мүсірепов атындағы №86 мектеп-гимназия
Күні: 01. 04.2021 ж. Мұғалімнің аты-жөні: Уралбекова М.М.
Сынып: 5 «В» Тақырыбы:Ерте дүниедегі халық астрономиясы
Сабаққа негізделген
оқу мақсаты
Оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты
табу үшін оқу (5.О6.).
5.1.4.1 - тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау;
Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: Оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін
оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу (5.О6.).
Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтап, жаза алады.
Оқушылардың басым бөлігі: Оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын
түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу (5.О6.).
Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтап жазып,қолдана алады.
Кейбір оқушылар Оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу,
нақты ақпаратты табу үшін оқу (5.О6.).
Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау,дәлелдейді.
Бағалау критерийі 1. Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтап, жаза алады.
2. Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтап,қолдана алады.
3. Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтап,жазып,дәлелдейді.
Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:жіктік жалғау т.б
Талқылауға арналған сұрақтар: 1. Қалай ойлайсыңдар-сағат болмаған шақта адамдар
уақытты қалай белгіліген?
2.Сағаттың қандай түрлерін білесіңдер?
3.Сағаттың жыл жасауға қатысы барма?Неліктен? Уақыттың ең кіші бөлшегі мен ең ірі
бөлшегін атаңдар.
Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер: уақыт,бөлшек,өлшем т.б
Құндылықтарға
баулу.
Оқушыларды ,іздемпаздыққа,әдептілікке,еңбекқорлыққа,кішіпейілділікке тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс Әдебиет,бейнелеу өнері.
Алдыңғы тақырып Тоқсандық жиынтық бағалау.
Жоспар
Сабақ кезеңдері Мұғалімнің іс-әрекеті
(мақсатқа қалай қол жеткіземін?)
Ресурстар
Бағалау тәсілдері

Сабақ басы


Мақсаты:
Ұйымдастыру кезеңі:
«Ара» стратегиясы арқылы өткен тақырыптар
бойынша сұрақ-жауап.
Топқа бөлу: Кім? Не? Зат есім
Қандай? Сын есім
Не істейді? Етістік
Ойтүрткі
«Сұрақ ілмек» әдісі бойынша оқушылардан мына
сұрақтар талқыланады
Сағат болмаған шақта адамдар уақытты қалай
белгілеген?
Сағаттың қандай түрлерін білесіңдер?
Сағаттың жыл санауға қатысы бар ма? Неліктен?
Уақыттың ең кіші бөлшегі мен үлкен бөлшегін атаңдар
Ауызша бағалау
Жарайсың! Өте жақсы!
Тамаша! Талпын! –
деген мадақтау сөздер
арқылы оқушылардың
жауаптарын
бағалаймын.

Свбақтың ортасы Жаңа білім
Білу
1.Мәтінді оқып,мәтіндегі негізгі және
қосымша ақпаратты анықтаңдар.
«Балалр философиясы» әдісі Мұғалім
сұрақтарды дұрыс құра отырып, дамытатын
сұрақтар қойып немесе әр оқушының
қатысуын қамтамасыз ету үшін топпен
бірге әрекет ете отырып, делдал ретінде
қатысады.

Арғы ата-бабаларымыз аспан денелерін
зерттеп, аса құнды еңбектер жазған.
Орта Азияның ұлы астраномдары қатарына
Әбу Насыр әл-Фарабиді, Әбу Райхан әл-
Бируниді, Омар һайамды, Мұхаммед Тарағай
ұлықбекті жатқызамыз. Әл-Фарабидің мол
рухани қазынасының ішінде астраномияға
қатысты еңбектері көп. Ал әл-Бируни Орта
Азияда жыл санаудың екі жүйесі болғанын
анықтаған. Уақытты есептеу әдістері, жыл мен
ай,апта мен күн есептері туралы айтқан. Омар
һайам күнтізбені дәл жасаған. Күнтізбедегі
жыл басы 22 наурызға сәйкес келеді.
Ұлықбектің үлкен ерлігі – Самарқанда үлкен
астраномиялық обсерватория
салдырып,жұлдыздардың жаңа тізбесін
жасауы.
Түсіну
Төл сөз, төлеу сөз, автор сөздеріне
түсініктеме беру (слайд арқылы)
Қолдану
Кітаппен жеке жұмыс
2 – тапсырма
Мәтінді 3 топқа бөліп беремін. Оқушылар
жеке-жеке отырып, мәтін ішіндегі төл сөздерді
төлеу сөздерге айналдырады.
1-топ: Жыл санаудың күнтізбелік жүйесі бұдан
5 – 6 мың жыл бұрын Ежелгі Шығыс елдерінде
пайда болған-деді Күләш. Әли: -Иә, Ежелгі
Вавилонда Айдың қозғалу ерекшелігіне
негізделген күнтізбе жасалған.
Бағалау парағы спикерге
таратылады
«Плюс-минус-қызықты»
әдісі арқылы мәтінді
қалай қабылдағаны
жайында бағаланады.
Қима парақшалар
таратылып «Плюс»
мәтінде ұнаған нәрсені
жазады, «Минус»
мәтіндегі ұнамаған,
түсініксіз жерін жазады.
«Қызықты» бағанына
қызыкты деректерді
немесе мұғалімге сұрақ
жазуға болады.

















Бұл тапсырмада
оқушылар «бас бармақ»
арқылы өзін-өзі
бағалайды.

2-топ: Ол «Ай күнтізбесі» деп аталған-деп
жалғастырды. Олар аспан денелерінің
қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн мен
түннің теңесетінін білді,-деп Жарқынай да өз
ойын ортаға салды.
3топ: Күн мен түннің көктемдегі екі рет
теңесуінің арасы бір жыл деп саналады.Оның
ұзақтығы 365 тәулікке тең. Осылайша жыл
санау жүйесі дүниеге келді,-деп
қорытындылады Әлішер.
Талдау
Топпен жұмыс
Сұрақтарға жауап беріңдер. Бір-біріңмен
пікір алмасып сұхбат құраңдар.
1-топ: Сағат болмаған шақта адамдар
уақытты қалай белгілеген?
2-топ: Сағаттың қандай түрлерін білесіңдер?
Сағаттың жыл санауға қатысы бар ма?
Неліктен?
3-топ: Уақыттың ең кіші бөлігі мен үлкен
бөлшегін атаңдар.
Жұптық жұмыс «Ойлан, жұптас, бөліс»
әдісі
4-тапсырма. БАҚ материалдарын пайдаланып,
сағат және оның түрлері туралы
телебағдарлама сценарийін жазады. Көмек
қажет ететін оқушыларға диолог арқылы
қолдау көрсетемін.











Термометр» бағалауы
бойынша оқушылар өз-
өздерін бағалайды.





«Бағдаршам»
Сабақтан алған
әсерлерін төмендегі
түстер арқылы көрсету:
Жасыл түс – сабақтан
жаңа идеялар байқадым.
Сары түс – жаңа сабаққа
көңілім толды.
Қызыл түс – бүгінгі
сабақ сезіміме ерекше
әсер етті.
Бағалау критерийлері
. Тірек сөздер мен
жетекші сұрақтар
арқылы негізгі ойды
анықтап, жаза алады.

Дискрипторлар
Мәтінді оқи алады.
Сұрақтар құрастыра алады.
Нақты ақпараттарды алады.

Сабақтың соңы
«Екі жақты күнделік» әдісі
Сабаққа дейін
білгенім
Сабақтан кейін білгенім

Үйге тапсырма: Ата-аналарының көмегімен
немесе энциклопедияларды пайдаланып,
ертедегі халықтық ұғымдарды, тәулік
мезгілдерін жазып келу.

Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз
қосымша көмек
көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға
тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
Бағалау –Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай
жоспарлайсыз?
Әр тапсырмадағы сұрақтарды жеңілден күрделіге
қарай қоямыз.
Пәнаралық
байланыс.Қауіпсіздік және
еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен
байланыс.Құндылықтардағ
ы байланыс

Оқушыларға сабақ барысында белсенділік танытып
отырған оқушылардың сыни өз ойларын жеткізуне
қарай бағалау парақшасындағы қорытынды ұпайлары
арқылы бағалау.
АКТ,стикер
Әдебиет,өзін-өзі тану
Рефлексия
Сабақ/ оқу мақсаттары
шынайы ма? бүгін
оқуышылар не білді?
Сыныптағы ахуал
қандай болды? саралау
шаралары тиімді болды
ма? Мен берген уақыт
ішінде үлгердім бе?

Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге
көмектесетін не білдім?