Материалдар / Ертегі әлемінде кездесетін математикалық есептер
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Ертегі әлемінде кездесетін математикалық есептер

Материал туралы қысқаша түсінік
зерттеу жұмыстарын жақсы көретін, ғылыми жұмыс қызығушылықтары басым оқушыларға арналған
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
17 Сәуір 2018
3913
13 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Астана қаласы№69 мектеп-гимназиясы















Тақырыбы: Ертегі әлемінде кездесетін математикалық есептер



Орындаған: 3 «ә» сынып оқушысы Тасполат Иманғали Ғылыми жетекшісі: бастауыш сынып мұғалімі Темиртаева Қ.М.





2017-2018 оқу жыл





Мазмұны I.Кіріспе1.1.Ертегі, аңыз естіп өскен баламызII.Негізгі бөлім2.1. Ертегі есептерінің бала өміріндегі маңызы.2.2. Ертөстік және айдаһар ертегісінде кездесетін математикалық есептерIII.ҚорытындыІV. Пайдаланылған әдебиеттер







































Зерттеу жұмысының мақсаты:Қазақ халқының ертегілерін оқи отырып, ондағы тәлім тәрбиені бойымызға сіңіріп қана қоймай, кездесетін математикалық және логикалық есептерді шешіп үйренуіміз керек, есеп нәтижесін табуды жылдамдату және тез есептеу әдістері арқылы болашақта математика ғылымының дамуына үлес қосу.



Зерттеу жұмысының міндеттері:
  • Бүгінгі күні телеарналарда көрсетіліп жүрген пайдасы жоқ, шет елдердің мульфильмдеріне қарағанда өз еліміздің, қанымызға сіңген қазақ халық ертегілерінің кейіпкерлерін қолдану арқылы математикалық әдістерді қарастыру;
  • Ертегілердегі есептеудің арифметикалық және логикалық әдістерін зерттеу;
  • Өз қатарластарымның арасында осы тақырып бойынша шебер-класс өткізу;
  • Ертегі есептерін есептеу әдістерін қолданғаннан кейін және қолдануға дейінгі нәтижелерін салыстыра отырып, анализ жасау;
  • Әр оқырманның ертегілер арқылы математикалық қызығушылығын дамыту.


Зерттеу әдістері: Материалдар жинақтау, ізденіс жұмыстарын жүргізу, бақылап көру арқылы зерттеу жұмысын жасау.













Зерттеу жұмысының өзектілігі:Ертегіде кездесетін есептерші шешу әдістерін үйрене отырып, болашақта математикалық білімді жетілдіре отырып, адамның терең ойлау қабілетін дамыту. Қазіргі кезде ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамда сапалы және терең білімнің іскерліктің болуын қамтиды. Жастардың белсенді шығармашылық пен жұмыс істеуін және кеңінен ойлауға қабілетті болуын талап етеді. Әрбір адам өз бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға, табиғи қасиеттерін, математикалық білім деңгейін тереңдету үшін өз бетінше білім алуға қадам басып ұмтылу керек. Соңғы кезде телеарналарда шетелдік мультфилм кейіпкерлері кеңінен таратылып, балаларға көзайым болып жатқаны бәрімізге мәлім. Сыныпта оқушылар микрокалькуляторлар қолдана бастады, бірақ олар есептеудің қажеттілігін алып тастай алмайды. Себебі есептеу адамның логикалық ойлауын дамытады, математикаға қызушылығын арттырады. Қaзіргі заман тaлaптaрынa caй жacтaрғa білім және тәрбие беру, олaрды жaн-жaқты дaмыту ─ қоғaм aлдындa тұрғaн бacты міндеттердің бірі. Кез келген елдің білім беру жүйеcінің aлдындa қоғaм дaмуының қaй кезінде болмacын үлкен міндеттер тұрғaны белгілі. Өйткені білім беруді дaмыту aрқылы, мемлекеттің өcіп өркендеуіне жaқcы жол aшылaры cөзcіз. Мемлекеттің қaлыптacып, caяcи экономикaлық бaғыттaрдың дaмып гүлденуі, білім беру жүйеcімен тікелей бaйлaныcты болып отыр. Математиканың күнделікті адам өміріндегі мәні орасан зор. Санай білмей, сандарды қосуды, азайтуды, көбейтуді, бөлуді дұрыс орындай білмей тұрып адам қоғамының дамуы мүмкін деп ойламаймын. Арифметикалық төрт амал, ауызша және жазбаша есептеу ережелері бастауыш сыныптардан бастап оқылады. Бұл ережелерді бір адам ойлап шығарған немесе тапқан емес. Арифметика күнделікті практика талаптарынан, адамдардың еңбектеніп әрекет жасауындағы өмірлік мұқтаждықтарынан туған. Арифметика өте баяу және ұзақ уақыт дамыды.Математика өмірді сан арқылы бейнелейді. Адамзат баласы ең алғаш рет жазу-сызудан бұрын санауды үйренгені хақ. Осылайша, бертін келе адамдар қарапайым арифметикалық амалдарды қолдануды үйреніп, олардың негізгі қасиеттерін сараптап, тағы басқа да математикалық білімдерін дамыта түсті. Әуел баста адамдар саусақтармен амалдар қолданып, кейіннен есептеудің өзге де тәсілдерін ашқан. Сондай-ақ логикалық есептеу әдістеріне талдау жасап, оны келешек ұрпаққа таратып отырған.Ал біздің заманымыз ғылым мен техниканың қарқынды дамуымен ерекшеленеді. Қазіргі кезде ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамға сапалы және терең білімнің, іскерліктің және жылдамдықтың болуын қажет етеді. Ұлaғaтты ұcтaздaр «Мaтемaтикa өмір тіршілігіне қaжет ғылым. Қоғaмдa тіл қaндaй қaжет болca, мaтемaтикa тілі де cондaй қaжет, ол тaбиғaттың тілі, оны cүйіп оқып үйреніңдер, cырын aшыңдaр, cыйлығын aлдындa күтіп тұр»,─ дегендей менде, өз зерттеуімді мaтемaтикaның бір бөлігіне aрнaдым. Бүгінгі таңда білімге қойылатын талап өте жоғары. Білімгерлердің білімге деген қызығушылығын арттыру, ой-өрісін кеңейтіп, білімдерін нығайтуда математиканың атқаратын рөлі өте зор. Сондай-ақ жастардың белсенді шығармашылықпен жұмыс істеуін де талап етеді. Сол себепті әрбір адам өз бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға, табиғи қасиеттерін, математикалық білім деңгейін тереңдету үшін өз бетінше білім алуға қадам басып, алға қарай ұмтылу қажет. Соңғы жылдардағы компьютер, калькулятордың өмірге көптеп енуі – оқушылардың шапшаң есептеу дағдыларына, ойлау қабілетінің тежелуіне әсер етуде. Осындай жайттарды ескерген әрбір оқушы өз бетінше ертегілер оқып, ондағы кездесетін есептерді шешуге, логикалық жаттығуларға көп уақыт бөліп отырғаны жөн. Cебебі ертегі есептер әдісі есептеуді жеңілдетуге, математикалық терең ойлауды дамытуға және ең бастысы әр адамның интуициясын дамытуға өз үлесін қосады.

Зерттеу жұмысының жаңашылдығы:

Ертегі есептеріндегі математикалық логика ақыл-ой еңбегін техникаландырудың құралы болып табылады және ойлау процесін арнаулы математикалық әдістер, символдық аппараттар арқылы зерттейді. Бірақ дәстүрлі математикалық логика пәнін білмейінше, оны ойдағыдай меңгеру қиын. Өйткені бүгінгі күнде ғылыми технологияның дамуына байланысты адамзат баласы ой және дене еңбегін жеңілдететін техникалық құрылғылардың түр-түрін ойлап табуда. Мысалы, қазіргі кезде электронды есептеу машинасын қолдана отырып, кез-келген күрделі есептің шешімін аз ғана уақыт аралығында табуға болады. Тіпті, қарапайым есептеу құралы – калькуляторлардың өзі бүгінгідей нарық заманында қарапайым халық үшін аса тиімді. Әрине, мұның бәрі адамның ойлау қабілетінің ең ірі жетістіктері болып табылады. Алайда, қалыптасқан жағдайдың пайдасымен қатар зияны да жоқ емес. Атап айтқанда, бүгінде кез-келген оқушының қарапайым көбейту кестесін біле бермеуі мүмкін. Сол себепті де, баланың логикалық ойлау қабілетін дамыту бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі деуге болады. Осы жайды ескеріп, мен бұл ғылыми жұмыста логикалық ойлау қабілетін дамытатын шапшаң есептеуді,көбейту кестесін мейілінше жеңіл жаттауға болатын құралды ойлап құрастырдым. Ендеше, мен секілді математиканың ғылымилығын жаңа бастаған оқушы үшін бұл маңызды тақырып.Ертегі есептерін есептеу әдістерін практикада қолдану ─ заман талабына сай заманауи технологияның дамуына үлкен үлес қосуда.XXI ғасыржаңа технология ғасыры. XXI ғасырда рухани жаңғыру мақсатында, ертегілердегі өз қейіпкерлерімізді мақтан етіп, ертегілердегі есептерді шешуәдістеріөзқолданысынтабады деп сенемін.

АннотацияӨзектілігі: Ертегілердегі есептерді шешу әдістерін үйрене отырып, болашақта математикалық білімді жетілдіре отырып, адамның ойлау қабілетін дамыту.Қазіргі кезде ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамда сапалы және терең білімнің іскерліктің болуын қамтиды. Жастардың белсенді шығармашылық пен жұмыс істеуін және кеңінен ойлауға қабілетті болуын талап етеді. Әрбір адам өз бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға, табиғи қасиеттерін, математикалық білім деңгейін тереңдету үшін өз бетінше білім алуға қадам басып ұмтылу керек. Менің мақсатым ертегілердегі есептерді шешу әдістеріне шолу жасай отырып математикалық білімімді арттыру.Соңғы кезде мектептерде микрокалькуляторлар қолданыла бастады, олар есептеудің қажеттілігін алып тастай алмайды, бірақ логикалық ойлауға шектеу қояды. Ертегілердегі есептерді шешу әдістері баланың логикалық ойлауын дамытады, математикаға қызушылығын арттырады.Мақсатым: Ертегілердегі есептерді шешу әдістерін үйрене отырып, есептеуді ойша шешіп, есеп нәтижесін табуды жылдамдату арқылы болашақта математика ғылымының дамуына өз үлесімді қосу. Cодай-ақ бұл жоба арқылы әр оқырманның математикалық қызығушылығын дамытып, өмірге деген ой толғанысын тудыру және білімдерін шыңдай түскім келеді. Осындай шараларды жүзеге асырып, қазіргі таңдағы негізгі проблема – оқушының пәнге деген қызығушылығын, есепке деген құштарлығын оятып, математикалық және логикалық білімін арттыруды өзімнің азаматтық борышым деп білемін. Сондықтан бұл ғылыми жоба ел арасында өз орнын тауып, кеңінен таралады деген ойдамын.

















КіріспеҚазіргі кездегі мектептің маңызды міндеттерінің бірі – баланың қисынды ойлауы  (логикалық) ойлауы мен шығармашылық қабілетін дамытып,өз бетімен ізденушілігін қалыптастыру болып табылады. Математика сабағында математика ертегілерді қолданудың маңызы зор екеніне көзім жетті.Ертегі-баланың тақырыпқа деген қызығушылығын арттырады,қиялын дамытады. Сабақта ертегіні қолдану оқушының оқу материалдарын терең түсінуін жеңілдетеді,зейінін тұрақтандырып,есте сақтау қабілетін дамытады.  1-сыныпта геометриялық ұғымдарды: нүкте, кесінді, сызық түрлері туралы өткенде,сабақты ертегі түрінде түсіндіру –материалды жақсы меңгеріп,түсінуге тапсырманы өз бетімен орындау мүмкіндігіне қол жеткізеді. Мысалы:  «Ондықтар» тақырыбын өткенде «Нүктелер достығы», «Цифрлар мен сандар», «Туысқандар» ертегілерін пайдалану –оқушылардың дөңгелек ондықтардың сандық құрылымы мен таңбалануы,разряд бірліктеріне қарай өзгеруі, оның жазылуы мен оқылуын меңгеруге, есте сақтауына көмектеседі.«Туысқандар» ертегісін қолдану барысында, шаршы мен тіктөртбұрыштың ұқсастығы мен айырмашылығын оқушылардың өзіне айтқызу,оның өз бетімен ойлануына,ізденушілігіне жетелейді. Тәрбиелік жағынан алсақ-бұл ертегілер бірлік пен достыққа тәрбиелеп,мақтаншақтық сияқты жағымсыз қылықтан алыс жүруге бейімдейді. Яғни, математиканы оқыта отырып тәрбиелеу,тәрбиелей отырып оқыту қағидасын жүзеге асырудың ұтымды әдістерінің бірі.Ал, пәнаралық байланыс мәселесіне келсек, ертегілерді тыңдау, айту арқылы оқушының сөздік қоры молайып, тіл байлығы дамиды.Математиканың күнделікті адам өміріндегі мәні орасан зор. Санай білмей, сандарды қосуды, азайтуды, көбейтуді, бөлуді дұрыс орындай білмей тұрып адам қоғамының дамуы мүмкін деп ойлауға болмайды. Арифметикалық төрт амал, ауызша және жазбаша есептеу ережелері бастауыш сыныптардан бастап оқылады. Бұл ережелерді бір адам ойлап шығарған немесе тапқан емес. Арифметика күнделікті практика талаптарынан, адамдардың еңбектеніп әрекет жасауындағы өмірлік мұқтаждықтарынан туған. Арифметика өте баяу және ұзақ уақыт дамыды.Математика өмірді сан арқылы бейнелейді. Адамзат баласы ең алғаш рет жазу-сызудан бұрын санауды үйренгені хақ. Осылайша, бертін келе адамдар қарапайым арифметикалық амалдарды қолдануды үйреніп, олардың негізгі қасиеттерін сараптап, тағы басқа да математикалық білімдерін дамыта түседі. Әуел баста адамдар саусақтармен амалдар қолданып, кейіннен есептеудің өзге де тәсілдерін ашқан. Сондай-ақ ертегі есептеріне талдау жасап, оны келешек ұрпаққа таратып отырған. Ал біздің заманымыз ғылым мен техниканың қарқынды дамуымен ерекшеленеді. Қазіргі кезде ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамға сапалы және терең білімнің, іскерліктің және жылдамдықтың болуын қажет етеді.

Ұлaғaтты ұcтaздaр «Мaтемaтикa өмір тіршілігіне қaжет ғылым. Қоғaмдa тіл қaндaй қaжет болca, мaтемaтикa тілі де cондaй қaжет, ол тaбиғaттың тілі, оны cүйіп оқып үйреніңдер, cырын aшыңдaр, cыйлығың aлдыңдa күтіп тұр»,─ дегендей менде, өз зерттеуімді мaтемaтикaның бір бөлігіне aрнaдым.Бүгінгі таңда білімге қойылатын талап өте жоғары. Білімгерлердің білімге деген қызығушылығын арттыру, ой-өрісін кеңейтіп, білімдерін нығайтуда математиканың атқаратын рөлі өте зор.Сондай-ақ жастардың белсенді шығармашылықпен жұмыс істеуін де талап етеді. Сол себепті әрбір адам өз бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға, табиғи қасиеттерін, математикалық білім деңгейін тереңдету үшін өз бетінше білім алуға қадам басып, алға қарай ұмтылу қажет. Соңғы жылдардағы компьютер, калькулятордың өмірге көптеп енуі – оқушылардың шапшаң есептеу дағдыларына, ойлау қабілетінің тежелуіне әсер етуде. Осындай жайттарды ескерген әрбір оқушы өз бетінше ертегілер оқып, ондағы кездесетін есептерге, логикалық жаттығуларға көп уақыт бөліп отырғаны жөн. Cебебі ертегілердегі есептер әдістері есептеуді жеңілдетуге, математикалық терең ойлауды дамытуға және ең бастысы әр адамның интуициясын дамытуға өз үлесін қосады.Математикалық логика ақыл-ой еңбегін техникаландырудың құралы болып табылады және ойлау процесін арнаулы математикалық әдістер, символдық аппараттар арқылы зерттейді. Бірақ дәстүрлі математикалық логика пәнін білмейінше, оны ойдағыдай меңгеру қиын. Өйткені бүгінгі күнде ғылыми технологияның дамуына байланысты адамзат баласы ой және дене еңбегін жеңілдететін техникалық құрылғылардың түр-түрін ойлап табуда. Мысалы, қазіргі кезде электронды есептеу машинасын қолдана отырып, кез-келген күрделі есептің шешімін аз ғана уақыт аралығында табуға болады. Тіпті, қарапайым есептеу құралы – калькуляторлардың өзі бүгінгідей нарық заманында қарапайым халық үшін аса тиімді. Әрине, мұның бәрі адамның ойлау қабілетінің ең ірі жетістіктері болып табылады. Алайда, қалыптасқан жағдайдың пайдасымен қатар зияны да бар. Атап айтқанда, бүгінде кез-келген оқушының қарапайым көбейту кестесін біле бермеуі жиі кездеседі. Сол себепті де, баланың логикалық ойлау қабілетін дамыту бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі деуге болады. Осы жайды ескеріп, мен бұл ғылыми жұмыста логикалық ойлау қабілетін дамытатын, көбейту кестесін тез жаттауға мүмкіндік беретін,мейлінше тиімді құрал құрастырдым. Ендеше, мен секілді математиканың ғылымилығын жаңа бастаған оқушы үшін бұл маңызды тақырып.XXI ғасыржаңа технология ғасыры. XXI ғасырда рухани жаңғыру мақсатында, ертегілердегі өз қейіпкерлерімізді мақтан етіп, ертегілердегі есептерді шешуәдістеріөзқолданысынтабады деп сенемін.





Негізгі бөлімЕртегі есептерінің бала өміріндегі маңызы.Барлық ата-аналар өздерінің балаларына ғылымға қабілетті, ақылдылықпен өсуін қалайды. Ал оған ертегідегі есептер, математикалық ертегілер көмектесе алады. Алайда, балалар бұл күрделі ғылымды жақсы көрмейді. Математика негіздерімен танысу үшін балалар ертегілерді сүйсініп оқулары керек, және ертегіде кездескен есептің шешуіне мән берулері керек. Ертегідегі математика баланы шебер ойнауға баулиды.Ойындар мен ертегілерді математика секілді маңызды ғылымға қатысты талқылауға болады. Дегенмен, ақылды ұстаздар, жасөспірім мектеп жасына дейінгі балалар тіпті қызықты және қызықты әрекеттер жасау үшін осы бағыттағы әр түрлі түсіндірмелерді түсіндіре алады. Есім-сандар мен сандар берілген тіршілік иелері туралы әңгімелер математикалар материалдың, фактілердің және заңдардың құрғақ мәлімдемесінен гөрі тиімдірек басталады.Сонымен қатар, барлық балалар әңгіме шындықпен үйлесетін әңгімелерді жақсы көреді, онда жақсылық зұлымдықты жеңеді. Сондықтан, сандар туралы ертегілер әлі де балалар үшін пайдалы және ол математикалық тұжырымдамаларды ғана емес, сонымен қатар дәстүрлі аллегориялық тұрғыда адам алдындағы қарым-қатынастың мәнін көрсетеді.Декларациялар мен разрядтартуралыертегіҚазіргі заманғы балалар сандар мен сандар туралы ертегілерді оқуға қуанышты. Тіпті балалар өздері де сандар пайда болған ғажайып әңгімелер жасайды.Есептер құрастырады.Мынадай ертегі есептерді қарастыруды жөн көрдім.1. Ұрылардың есебі Ертеде байлардың есігінде жүріп күн кешкен, панасы жоқ жалғыз кемпір болыпты. Жаз шығып, ел жайлауға кәшкенде, сүйенері жоқ кемпір жалғыз қалады. Түн ішінде кемпірдік жалғыз сиырын ұрламак болып ұрылар келеді. Кемпір: «Ә, бұлар менің жалғыз сиырымды нысанаға алған екен, мен де бұларды алдайын» деп ойлайды.Сөйтіп, жалма-жан бір шелек суды сапырып отырып, мынадай өлең айтыпты.Сапырып - Сапырып Сарманға бер,Құйып-құйып Құрманға бер.Есіктегі екеуге бер,Өзің іште маған берМұны естіген ұрылар: Қой, мұнымыз бекер екен. Бұл үйде толы кісі екен, әрі біреуі бізден артық екен кетейік деп, кетіп қалыпты. Кемпір тапқырлығымен ұрыларды осылай қорқытыпты.Сұрақ: Ұрылардың санауы бойынша үйде қанша адам болған?№2. Қаздың түлкіге айтқан есебіҚаздың түлкіге айтқан есебі. Аң біткеннің патшасы арыстан ағзам ауырып апанында жатқанда мүләйімсіп түлкі келіп тамырын ұстайды.— Тақсыр, ауруыңыз астан екен, тамақты талғап ішіңіз. Көжек пен кұс балапанының жұмсақ еті мың да бір дауа, — деп бұлаңдайды.Арыстанның көжек пен құс балапаның маған жеткіз деген бұйрығын орындауға келген түлкіге қаздиған қалпын бұзбаған қаз былай дейді.Арыстанға азық етіп беретің артық төліміз жоқ. Егер оған барып шағынып, жағынам десең: Түлкісің аярлыққа бермейтін дес. Көрейік қанша сенде ақыл мен ес. Балапан, көжек санын өзің тапшы,Аяқтары тоқсан төрт, басы отыз бес —дейді де, үңгірге еніп, есігін таспен бекітіп алады. Түлкі қаз осылай есеп айтып еді, мен шеше алмадым деп арыстан алдына баруға дәті шыдамалы.Сұрақ: Неше қаз, неше көжек?№3. «Мерген» есебі.Мерген нысанаға 10 рет, 90 ұпай жинады. Оның төртеуін тоғыздыққа, сегіздікке және жетілікке тигізді. Ол тоғыздыққа нешеуін, сегіздікке нешеуін, жетілікке нешеуін тигізді?Аң таппаған, Атынан көреді.Ата алмағанМылтығынан көреді.Сұрақ: Өрнек құрастыр№4. « Қыңырдың жасы » есебі.Есепке құмар бір кісі қыңырдан жасың нешеде?- деп сұрапты. Сонда ол:- Менің 3 жылдан кейінгі жасымды үш еселесеңіз, содан соң 3 жыл бұрынғы жасымды үш еселеңіз. Алғашқы көбейтіндіден соңғы нәтижені шегеріңіз. Сонда менің жасымды табасыз. Сұрақ: Ол кісі нешеде?Шешуі: Х – жаста дейік. Сонда 3 жылданкейінгіжасы (х+3) және 3 жылбұрынғыжасы (х – 3 )болады3 (х+3) — 3(х – 3 ) = х3х+9 – 3х+9 – х =0№5. «Мұраларды бөлісу» ертегісі Парсы шаруасы үш ұлына 17 түйесін мұраға қалдырды. Бірінші ұлына барлық түйеснінң 1/2-ін, екінші ұлына 1/3-ін, үшінші ұлына 1/9-ін алуды тапсырды. Ағайындылар көп ойланды, бірақ әкесінің мұрасын ол айтқандай етіп бөле алмады. Сол кезде олардың жанынан түйесімен өтіп бара жатыр еді. Ол түйелерге өзінің қосып, мәселені шешуді ұсынды. Шындығында, ағайындылар түйелерді әкесі айтқанадй бөліп алды. Қожанасыр да өз түйесін қайтарып алып кетті. Ойларныдар, бұл қалай болған? Достар, есептің жауабынан гөрі шығару жолдарыңыз керек…Егер де есептің шығару жолдары бір-біріне ұқсамаса тіпті жақсыЖауабы: Қожанасыр өз түйесін қосқан себеі, 17+1=18, сосын сол барлық түйенің 1/2 бөлігі 9 түйе болады, сосын 1/3 бөлігі 6 түйе, сосын, 1/6 бөлігі 9 түйе болады. Барлығын қосса, 9+6+2=17, енді артық қалған өз түйесін Қожанасыр иеленіп кете барады)№6.«Қасқыр, ешкі және қырықбуын» есебі. Шаруа өзеннен қасқыр, ешкі және шөпті алып өту керек. Қайыққа шаруаның өзі мінеді. Одан соң не қасқырды, не ешкіні, не шөпті алуына болады. Егер шаруа жағаға ешкі мен қасқарды қалдырып, шөпті алып кетсе, онда қасқыр ешкіні жеп қояды. Ал егер қасқырды алып, ешкі мен шөпті қалдырса, онда ешкі шөпті жеп қояды. Шаруа өз жүгін қалай өзеннен аман-сау алып өтеді?Жауабы: әуелі ешкіні алып келіп жағада қалдырып, қайтып келіп қасқырды алып кетеді. Бірақ қайтарында ешкіні қайта ала кетеді. Енді шөпті тиеп, ешкіні қалдырып кетеді. Қайтып келіп, шаруа ешкіні алып кетеді.№7.«Ерте, ерте, ертеде» есебі.Ерте, ерте, ертеде, Ешкі құйрығы келте де.Қырғауыл деген қызыл екен, Құйрық жүні ұзын екен.Бір шал мен оның кемпірінің үш баласы болыпты. Ағайындылар жұмыртқа теріп ну қамысты Шалқар көліне барыпты. Жұмыртқа қызығына түсіп, оны тере беріпті, тере беріпті. Ақыры олар адасып кетіпті. Үлкені басқаларын күте-күте қарны ашып, шәйнекке су толтырып, жұмыртқаны толтыра салып, астына от жағып, бойы жылыған соң қисайып ұйықтап кетіпті. әлден уақыттан соң ортаншысы келіп, жұмыртқаның үштен бірін жеп, ұйықтап қалады. Мұны білмеген кенже інісі де қалған жұмыртқаның үштен бірін жеп, қисая кетті. Бір кезде үлкен ағасы оянып, қалған жұмыртқаның үштен бірін жейді. Сонда қалған сегіз жұмыртқаны кімнің сыбағасы?Жауабы. Небәрі 27 жұмыртқа. Ортаншысы оның үштен бірін, яғни 9 жұмыртқасын жейді. Сонда қалған 18 жұмыртқаның үштен бірін кішісі жейді. Яғни 6 жұмыртқа. Ендігі қалған жұмыртқаның үштен бірі 4 жұмыртқаны үлкені жейді. Қалған 8 жұмыртқаны үлкені 5, ал кішісі 3 жұмыртқадан бөліседі. Себебі, ортаншысы 9 жұмыртқа жеді.
578тг - Сатып алу
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!