Эссе

Семей полигонының зардаптары мен қасіреті туралы не білесің?

ХХ ғасырда білім мен ғылым дамыды.Азамзат баласы түрлі ғылым жаңалықтарына қол жеткізе бастады, бірақ сол ғылым саласы зор қасіреттерді де алып келді.Соның бірі-Қазақ даласындағы Семей ядролық сынақ полигоны.Семей ядролық полигоны 1949 жылы ашылып, 1991 жылға дейін жұмыс істеді.Осы уақыт ішінде талай зор қасірет пен қайғыны бастан өткізді.Семей полигоны мен қасіретін талдап жазатын болсақ,көптеген жылдар бойы жарылыстан зардап шеккен халықтың мұң-зарын, сансыз адам тағдырының уланғанын көреміз.

Біріншіден, Семей полигонындағы сынақтар мыңдаған адамдардың денсаулығына ауыр зиян келтірді.456 рет ядролық жарылыс жасалды.Адамдар арасындағы обыр, жүйке, ақ қан, қан аурулары көбейе бастады. Сынақ салдарынан жарымжан, мүгедек,кемтар балалар дүниеге келді.Тіпті жаңа туылған нәрестелерде әртүрлі геникалық мутациялар пайда болды.Демек,ядролық сынақтар адамның өмір сүру құқығын өрескел бұзды.

Екіншіден, бұл полигон табиғатқа өте үлкен экологиялық зиын келтірді.Сынақ өткізу үшін 18 миллион гектар жер бөлінді.Жер құнарсызданды.Радиоактивті заттар жерге,суға, ауаға тарап, бүкіл экожүйені улады.Топырақтың құрамындағы темір, мыс,магний, металдардың мөлшері артты.Жасыл шөп қурап, дала сұрықсыз тақыр түзге айналды.Су ластанып, таза су ішу мүмкін болмады.Өсімдіктер мен жануарларға қатты залалын тигізді.Полигонның зардабынан олардың кейбір түрлері жойылып кетті.Атап айтсақ, селеу, жантақ т.б.Бұл шөптер ңаылмдардың зерттеуі бойынша шөлейт жерлерде өсетін болған. Радиацияның кесірінен көлемі азайып,жоғала бастаған.Бұған қоса Семейде өмір сүрген дала бүркіті, қарсақ, түлкі. кеміргіштер мутацияға ұшырап, саны азайған.

Қорытындылай келе, Семей полигоны –адамзат тарихындағы ең ауыр тәжірибелердің бірі.Оның қасіреті мен зардабын ешқашан ұмытпаймыз.Өткен қателіктерден сабақ алып, адам денсаулығы мен табиғаттың қадірін бағалауымыз керек.