ТАЛДЫҚОРҒАН ЖОҒАРЫ ПОЛИТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

Оқу сабағының жоспары №6

(теориялық немесе өндірістік оқыту)

Эстафеталық жүгіру техникасын дамыту (4х100м)

(сабақ тақырыбы)

Модуль / пән атауы Дене қасиеттерін дамыту және жетілдіру

Дайындаған педагог М.А.Джандарбеков

2023 жылғы "20" _09_

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ 2- курс, IN-211б

Сабақтың түрі: Білім, білік пен дағдыны қолдану сабағы

2. Мақсаты, міндеттер:

Мақсаты: эстафеталық жүгіру әдістерін көрсету және оларды үйрету арқылы денсаулығын нығайту.

Міндеттер:

• білімгерлерді дұрыс жүгіруге үйрету;

• дене сапалық қасиеттерін жылдамдық, күш, ептілікті дамыту.

Бағалау өлшемдері: эстафеталық жүгіру әдістерін біледі, 4х100м – ге жүгіреді.

3. Құндылықты қалыптастыру

Оқу-жаттығу процесінде білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер және (немесе) кәсіби дағдылар тізбесі

Жылдамдық, ептілік, икемділік, шыдамдылық дене сапалық қасиеттерін жылдамдық, күш, ептілік дамытылады. Қимыл-қозғалыс дағдылары қалыптастырылады. Барлық жүгіру түрлерінің орташа жылдамдық алуда және оны бүкіл қашықтық бойы оны ұстап тұрады.

4. Қажетті жабдықтар

Төтенай Б. Дене тәрбиесі: Оқулық – Астана: Фолиант, 2017 – 160б.

Мұхамеджанова Ұ. Дене шынықтыру пәнін оқыту әдістемесі: оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2011 – 192 б.

5. Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі – білімгерлермен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарын сабаққа аудару.

Жаңа тақырыпты баяндау.

1. Эстафеталық жүгіру әдісін үйрену.

2. Эстафеталық жүгіру барысында таяқшаны беру тәсілі.

Эстафеталық жүгіру бірнеше адамнан құралған командалардың жүгіруі. Жеңіл атлетикада эстафеталық жүгірудің мынадай түрлері бар:

- Стадионда өтетін эстафеталық жүгіру (4х100м,. 4х400м.) бұл классикалық түрі;

- кез келген қашықтыққа жүгіру және «Шведтік» эстафета, мысалы: 800+400+200+100 жүгіру немесе керісінше;

- стадионнан тыс жерде өтетін эстафета, мысалы қаланың көшелерінде, олардың ұзындығы, қатысушылары әртүрлілігімен айқындалады.

Бірінші кезеңде жүгіру аласа сөреден басталады. Эстафеталық таяқша жүгірушінің оң қолында, таяқшаны үш саусақпен қысып тұрып, үлкен сұқ саусақ сөрелік сызыққа тіреледі. Қашықтыққа жүгірудің жай жүгіру техникасынан айырмашылығы жоқ. Эстафеталық жүгірудің қиындығы жоғары жылдамдықты сақтай отырып, таяқшаны белгілеген ара қашықтықта тура беру. Таяқшаны беру аумағы 20 м. Эстафеталық таяқшаны қабылдаушы бастапқы 10 м екпінмен жүгіреді, бұл ең жоғары жылдамдыққа жетуге әсерін тигізеді.

Таяқшаны берудің екі түрлі әдісі бар, олар: эстафеталық таяқшаны жоғарыдан және төменнен беру.

4х100м жүгіруді қарастырсақ, 2 , 3 және 4-кезеңдегі жүгірушілер таяқшаны беретін аралықта мейлінше жоғары жылдамдықты үдетуге, және жоғары жылдамдықта қабылдауға, бір дегенде жүгіріп өтуге назар аударады. Көбінде 2, 3, 4-ші кезеңінде эстафеталық таяқшаны қабылдаушы жоғары стартта тұрады. Сөрелік сызыққа оң аяғын қойып, сол аяқ алда, оң қолды жолға тіреп, сол қолды артқа жоғары ұстап тұрады. Осы қалыпта тұрып жүгіруші сол иықтың үстінен келе жатқан командалық әріптесіне қарап тұрады, бірінші кезеңдегі жоғары жылдамдықпен жүгіріп қабылдау ара қашықтығына 9-10м қалғанда, 2-ші кезеңдегі жедел жүгіруді бастайды, жолдың оң жағымен шапшаң жүгіре жөнеледі, таяқшаны беру аралығына 2-3м қалғанда, шапшаң жүгіре жөнеледі, 1-ші кезеңдегі қуып жетіп таяқшаны нық алақанына салады.

Ең әйгілі желаяқтар осы 20м аралықта 2,0 с. ал әйелдер – 2,2с. көрсетеді. Старттан жүгірген желаяқ 30м ара қашықтықты, ең жоғарғы жылдамдықты үдетуге дағдылануы қажет.

Эстафеталық таяқшаны беруші, қабылдайтын жүгірушіге таяған кезде «ХОП» деген дыбыс береді, осы дыбысты естісімен қабылдаушы жылдамдықты төмендетпей, жүгіру ырғағын бұзбай, сол қолды түзеткен түрде артқа созып үлкен саусағын сырт жаққа бағыттап, басқа саусақпен бұрыш жасап, таяқшаны қабылдауға дайындайды. Егер таяқшаны қабылдаушы дыбысты күтпей, бір белгілі жерге келгенде қолды артқа тастаса, жақсы нәтижеге жетер еді, бірақ мұндай таяқшаны қабылдау көп жаттығуды талап етеді.

Эстафеталық таяқшаны берудің екі әдісі бар:

а) астынан (төменнен);

б) үстінен (жоғарыдан).

Эстафеталық жүгіру әдісін үйрену.

Эстафеталық жүгіруді үйретпестен бұрын қысқа қашықтыққа жүгіру әдісін үйретіп, сосын эстафеталық жүгіруді үйреткен дұрыс.

Оқытудың басты мақсаты - дұрыс және белгіленген ара қашықтықта кідірмей тура беру болып табылады.

1-мысал. Эстафеталық жүгіру әдісін көрсету, түсінік беру тәсілдері. Эстафеталық жүгіру туралы түсінік беру. Эстафеталық таяқшаны 20 м аралық жоғарғы жылдамдықта көрсету, түсініктеме жасау. Әйгілі желаяқтардың эстафеталық таяқшаны қабылдау тактикасын кино құжаттары арқылы көрсету, түсіндіру.

2-мысал. Эстафеталық таяқшаны беру әдісін үйрету, тәсілдері. Эстафеталық таяқшаны төменнен беру әдісін түсіндіру. Орнында тұрып эстафеталлық таяқшаны оң қолмен беруді үйрету. Қол жүгіріп келе жатқандай қозғалыс жасайды. Қозғалыс кезінде оқытушының даусымен таяқшаны беру. Мысалы: эстафеталық таяқшаны қабылдаушыға старттан жүгіріп шығуды үйрету.

Тәсілдері:

1. Бір қолды жерге тіреп, 15-20м ара қашықтықта старттан жүгіріп шығу.

2. Бір қолды жерге тіреп ,старттан жүгіріп шығып, жеке жолдың бұрылысынан кіру.

3. Старттан жүгіріп шығып жеке тік жолмен жүгіріп, жолдың бұрлысына кіру.

4. Әдістемелік нұсқау. 2-ші және 4-ші бөлікті жүгіруші жолдың сыртқы жағымен, ал 3-ші бөлікті жолдың ішкі жағымен жүгіру дұрыс болып есептеледі.

Мысалы: 4. Жоғарғы жылдамдықпен 20м арақашықтықта эстафеталық таяқшаны беруге үйрету

ЭСТАФЕТАЛЫҚ ЖҮГІРУ ВИЗУАЛДЫ ЕМЕС – ІШ ЖАҚТАН БЕРУ БАРЛЫҚ РЕТТІЛІГІ

ФАЗАНЫҢ СИПАТТАМАСЫ

Таяқшаны визуалды емес беру үш фазаға бөлінеді: ДАЙЫНДЫҚ, ҮДЕУ және БЕРУ.

Дайындық фазасы кезінде таяқшаны беретін жүгіруші максималды жылдамдығын сақтайды, ал таяқшаны қабылдаушы жүгіруші бастапқы позициясын қабылдайды.

Үдеу фазасы кезінде жүгірушілер өздерінің жылдамдығын максималды жылдамдыққа жеткізу есебінен (таяқшаны беретін жүгіруші) және үдеудің максимумға дейін жеткізу есебінен (таяқшаны қабылдайтын жүгіруші) синхронизациялайды.

Беру фазасы кезінде сәйкесінше техниканы пайдалану арқылы таяқшаны мүмкіндігінше тезірек береді.

КЕЗЕКТЕСІП БЕРУ

МАҚСАТЫ

400 метр аралықта таяқша жылдамдығын максимумға дейін жеткізу. Сонымен қатар әрбір жолмен жүгірілетін қашықтықты минимумға дейін азайту.

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• Бірінші, немесе жетекші жүгіруші таяқшаны оң қолда алып жүреді және жолдың ішкі жағынан екінші жүгірушіге жақындайды (“іш жақтан беру”).

• Екінші жүгіруші таяқшаны сол қолымен қабылдайды және үшінші жүгірушіге жолдың ішкі жағынан жақындайды ("сырт жақтан беру").

• Үшінші жүгіруші таяқшаны оң қолымен қабылдайды және төртінші, немесе "тұйықтаушы" жүгірушіге жолдың ішкі жағынан жақындайды (“ішкі жақтан беру”).

• Төртінші жүгіруші таяқшаны сол қолымен қабылдайды.

АЙМАҚТАР ЖӘНЕ БЕЛГІЛЕР

МАҚСАТЫ

Дұрыс және тиімді беруді орындау

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• Таяқшаны берулі 20 метрлік беру аймағында орындау керек.

• Эстафетаны қабылдайтын жүгіруші 20 метрлік үдеу аймағында күтуі керек.

• Эстафетаны қабылдайтын жүгірушіге қашан жарысқа кірісу керектігін көрсету үшін үдеу аймағының алдынан белгі жасалады.

Белгі сызығының ұзындығы үдеу аймағы басталатын старттан бастап 15-25 табан ұзындығын құрайды. Жолдың эстафета беретін жүгіруші жақындайтын жағынан белгі сызылады.

БЕРУГЕ ДАЙЫНДЫҚ

МАҚСАТЫ

Максималды жылдамдықты сақтау (эстафетаны беретін жүгіруші).

Старттық тұрысты ұстау және қажетті сәтте жүгіруді бастау (эстафетаны қабыладайтын жүгіруші).

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• Эстафетаны беретін жүгіруші максималды жылдамдықпен жақындайды.

• Эстафетаны қабылдайтын жүгіруші табан өкшесімен тұрады. Тізелері бүгулі, тұрысы алға еңкеюлі болады.

• Эстафетаны қабылдайтын жүгіруші сызылған белгіге қарап тұрады және эстафетаны беретін жүгіруші жақындағанда жүгіруді бастайды.

БЕРУ ТЕХНИКАСЫ

«Үстінен астына» техникасы

МАҚСАТЫ

Таяқшаны жылдам және сенімді беру.

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

Таяқшаны қабылдаушы алақанын жоғары қаратып, қолын көлденең ұстап, артқа созып тұруы керек.

Беруші спортшы қабылдаушы спортшының кең ашылған алақанына таяқшаны ұсынады.

Жүгіргіш Спортшылардың арасында 1 м немесе одан көп арақашықтық болуы керек.

Спортшыларға көмек:

Сызылған белгі дұрыстығы мен «үсінен астына» техникасынының дұрыс орындалғандығына сенімділікті арттыру.

Қабылдаушы спортшының міндеті – қабылдау жасау үшін тұрақты жағдай тудыру екендігімен келісу.

Қысқа қашықтыққа жүгірудің құрылым өзгертпей таяқшаны беру

БЕРУ ТЕХНИКАСЫ

«Астынан үстіне» техникасы

МАҚСАТЫ

Таяқшаны жылдам және сенімді беру.

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• Таяқшаны қабылдаушының қолы жамбастың деңгейінде артқа созылады.

• Қабылдаушы жүгірушінің кең көсілген бас бармағы мен сұқ саусағының арасына эстафетаны беретін жүгіруші эстафетаны жоғары көтереді.

• Жүгірушілердің арасында арақашықтық – 1 м немесе одан көп

• Салыстырмалы қауіпсіз техника

Жаттықтырушылар тиіс:

• Қабылдаушы жүгірушінің қолынан бақылау жүргізуге

• Қабылдаушы жүгіруші белгіні дұрыс орналастырғандығына көз жеткізуге

БЕРУ ОРЫНЫ

МАҚСАТЫ

Таяқшаны оңтайлы жылдамдықпен беру.

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• 30-метрлік үдеу мен беру аймағында жүгірушілер өз жылдамдықтарын синхронизациялайды.

• Тәжірибесі аз жүгірушілер үшін беруге ең оңтайлы жер – 20 метрлік беру аймағының ортасы.

• Тәжірибесі көбірек спортшылар үшін беру аймағы болып беру аймағының соңғы үштен бір бөліге болады.

• Эстафета қабылдайтын жүгірушінің ретімен жылдамдауы және дұрыс жолақ табысты түрде берудің кілті болып табылады.

4 Х 400 м ВИЗУАЛДЫ БЕРУ

МАҚСАТЫ

Таяқшаны қауіпсіз беруді қамтамасыз ету.

ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

• Эстафетаны қабылдайтын жүгіруші жолдың ішкі жағына қарайды және таяқшаны қабылдау үшін сол қолын созып тұрады.

• Эстафетаны беретін жүгірушінің жылдамдығына жету үшін эстафетаны қабыладайтын жүгіруші жылдамдығын жоғарылатады.

• Эстафетаны беретін жүгіруші таяқшаны оң қолымен жоғары көтеріп ұстайды және эстафетаны қабылдайтын жүгірушіге жақындайды.

• Эстафетаны қабылдайтын жүгіруші таяқшаны сол қолымен қабылдайды да, бірден оң қолына ауыстырады.

Қорытындылау: Жүгіру жаттығуларын, жүгірудің тәсілдері мен әдістері орындап, көрсетеді. Білімгерлердің білімдерін бағалау. Бағалау Platonus платформасы арқылы жүзеге асырылады.

Бағалау шкаласы

6. Сабақ бойынша рефлексия - Оқушылар алған білімдеріне, тапсырмаларына қорытынды жасап, пікір айтуға дағдыландыру, ойын ортаға салу. Жүйелі сөйлеуге, ойын ашық жеткізе білуге, талдау жасауға үйрену. Сабақтың жақсы не жаман, мағыналы не мағынасыз, көңілді не көңілсіз өтуіне байланысты оқушылар эмоцияларын анықтау. «Басбармақ» әдісі арқылы рефлексия жасалды

7. Үй тапсырмасы

1. Жүгіру, жүгірудің тәсілдері мен әдістерін қайталау.

2. Жүгіру әдістерін жаттығулар арқылы орындау.

3. Эстафеталық жүгіру әдісін үйрену үйрену.

4. Сілтеме бойынша «Эстафеталық жүгіру техникасын үйрету» видеоны көру https://youtu.be/nF4iaLF7Rmg, https://youtu.be/bD2-ryKCpLc