EV3 (Lego Mindstorms EV3)
роботы
— Бұл Lego компаниясының
робототехника жинағы, ол STEM (ғылым, технология, инженерия,
математика) пәндерін оқыту үшін өте қолайлы.
EV3 жинағы арқылы оқушылар түрлі роботтарды
жинап, оларды бағдарламалап, тәжірибе жүргізе алады. Оқушылар үшін
қызықты әрі білім беретін ақпараттарды ұсынамыз:
1.
EV3 Роботтың Негізгі Компоненттері:
-
EV3 Блок: Бұл роботтың «миы». Ол сенсорлардың және моторлардың
сигналдарын өңдейді.
- Моторлар:Роботқа қозғалыс
беретін компоненттер. EV3 жинағында бірнеше мотор бар,
оларды әртүрлі әрекеттер орындау үшін пайдалануға
болады.
- Сенсорлар: Роботтың қоршаған
ортамен байланысы үшін қажетті элементтер.
Мысалға:
- Түсті сенсор: Түсті анықтап,
оның негізінде әрекет жасау.
- Дистанциялық сенсор:
Объектілердің алыс-жақындығын анықтау.
- Дыбыс сенсоры: Дыбыс
деңгейін өлшеп, жауап беру үшін пайдалануға
болады.
2.
Бағдарламалау:
EV3 роботын бағдарламалау үшін
арнайы программалау ортаң кез келген адам қол жеткізе алатын
блоктық программалауды пайдалану. Оқушылар бағдарламалау негіздерін
үйрене алады, мысалға, циклы, шартты операторлар,
функциялар.
3. Жобалар мен
Мысалдар:
- Курстық жобалар: Оқушылар
әртүрлі тақырыптарға арналған роботтарды жасап, бағдарламаларын
жаза алады, мысалға:
- Тасымалдаушы робот: Роботтың
кішкентай жүктерді тасымалдау.
- Лабиринт шешуші робот:
Лабиринттегі кедергілерді жеңу.
- Спорттық жарыстар:
Роботтарды жарыстарға қатыстыру арқылы оқушылардың бәсекелестік
рухын дамыту.
4.
Инновациялар:
EV3 роботын жасауда оқушылар
3D модельдеу және принттеу
технологияларын қолдануы мүмкін. Бұл роботтық жобаларды жетілдіруге
көмектеседі.
5. Робототехниканың
Пайдасы:
- Командалық жұмыс: Оқушылар
бір-бірімен жұмыс істеп, жобаларды бірге жасай
алады.
- Шығармашылық: Оқушылар жаңа
идеялар мен шешімдер ойлап табуға
үйренеді.
- Техникалық дағдылар:
Электроника, механика және бағдарламалау негіздерінің маңызды
аспектілерін білу.
6. Қосымша
Ресурстар:
-
Lego Education веб-сайты: Жобаларды дамыту
және идеялар табу үшін көптеген нұсқаулықтар мен ресурстар
бар.
-
YouTube каналдары: EV3 роботтарын жинау мен
бағдарламалау туралы бейнелер.
Осы
ақпараттар оқушылардың қызығушылығын арттыруға және EV3
робототехникасына деген сүйіспеншілігін дамытуға көмектеседі.
Бастапқы тәжірибелер мен жобалар арқылы робототехниканың негіздерін
біліп, әрі қарайғы күрделі жобаларға дайындала алады.
EV3
роботтарын бағдарламалау және ПИД
(Proportional-Integral-Derivative) реттегішінің принциптері туралы
айтып берейін.
EV3 Роботтарын
Бағдарламалау
EV3 — LEGO компаниясының
білім беру платформасы, ол роботтарды жасау мен бағдарламалауға
арналған. EV3 модулі, сенсорлар, қозғалтқыштар мен басқа
компоненттерді пайдалана отырып, әртүрлі роботтық жобаларды жүзеге
асыруға мүмкіндік береді.
Бағдарламалау орта: EV3
программалау үшін LEGO Mindstorms EV3 бағдарламалық жасақтамасы,
сонымен қатар, тексерілген Python, Java және C++ сияқты тілдерде
код жаза алатын стандартты IDE-лер мен кітапханалар
бар.
Негізгі
компоненттер:
1. EV3 модулі: Роботтың
"миы", бағдарлама логикасы мен сигналдарын
басқару.
2. Сенсорлар: Қашықтық,
жарық, түсті, дыбысты және т.б. сенсорлар арқылы қоршаған орта
туралы ақпарат жинау.
3. Қозғалтқыштар:
Роботтың қозғалуы мен манипуляция жасауын қамтамасыз
етеді.
Программалаудың
негізі:
- Блоктық бағдарламалау:
LEGO Mindstorms EV3 бағдарламасында блоктық интерфейс арқылы
визуалды бағдарлама жасау.
- Тапсырмалар: Роботтың
тапсырмаларын орындау үшін сенсорлар мен қозғалтқыштарды басқару
үшін программаланған логиканы құру.
ПИД Реттегішінің
Принциптері
ПИД реттегіші —
автоматтандырылған жүйелердегі процессті басқару үшін қолданылатын
алгоритм. ПИД реттегішінің үш компоненті бар: пропорционалдық (P),
интегралдық (I) және дифференциалдық (D).
1. Пропорционалдық (P):
Бұл компонент жүйенің ағымдағы қарсылығын (ошибка) негізінде
түзетуді қамтамасыз етеді. Пропорционалдық жауап қарсылығына
тікелей пропорционал, яғни, үлкен ошибка — үлкен
түзету.
2. Интегралдық (I): Бұл
компонент уақыт өте келе жинақталған қателікті аңғаруды қамтамасыз
етеді. Интегралдық компонент реттегіштің ұзақ мерзімді тұрақтылығын
жақсартады, бірақ жүйенің "дрифтін" (біртіндеп өзгеру)
жояды.
3. Дифференциалдық (D):
Бұл компонент өзгеріс жылдамдығын (ошибканың өзгерісін) бақылайды.
Дифференциалдық жауап жүйенің реакциясын тездетуге және отклонение
(ауытқу) кезінде тербелістерді азайтуға
көмектеседі.
Қорытынды
EV3
роботтары мен ПИД реттегішінің принциптерін меңгеру, инженерлік
және бағдарламалау дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. EV3
платформасы арқылы практикалық тапсырмаларды орындау, ПИД
алгоритмін бағдарламалау арқылы роботтың нақты қозғалыстарын және
әрекеттерін бақылап, басқаруға болады.