Физика пәні. Зертханалық жұмыс "Өткізгіштердің аралас жалғануы"

№1 Зертханалық жұмыс

Өткізгіштердің аралас жалғануы

Жұмыстың мақсаты: тоқ тұтынушыларының аралас жалғанған электр тізбегіндегі жұмысын оқып үйрену.

Керекті құралдар: вольтметрлер – 3 дана, амперметрлер - 3 дана, 6,3 Вх0,3 А шамдар – 2 дана, тоқ көзі, жалғағыш сымдар.

Жұмыстың орындалу тәртібі

1 тапсырма: өткізгіштерді тізбектей жалғап, электр сұлбасын (схемасын) салып үйрену

Өткізгіштерді тізбектей қосу

Қосылу схемасы келесідей:

Назар аударындар:

Тізбектей қосылу кезінде тізбекке кіретін барлық өткізгіштер бір-біріне қосылады, яғни бірінші өткізгіштің соңы екіншісінің басына қосылады.

Мына қосылудын схемасын салындар.

- кілт, схемада белгіленуі

- батарея, тоқ көзі, белгіленуі

Электр шамы, белгіленуі

Өткізгіштерді тізбектей қосу кезінде :

2 тапсырма:

Мына тізбекті жалғандар және екеніне көз жеткізіндер

Вольтметрді шамдарға параллель жалғайды.

3 тапсырма:

Өткізгіштерді параллель қосу

Қосылу схемасы:

Назар аударындар:

Параллель қосылу кезінде оған кіретін барлық өткізгіштер бір ұшымен А тізбегінің бір нүктесіне, ал екінші ұшымен В басқа нүктесіне қосылады.

Параллель қосылудын схемасын салындар.

- кілт, схемада белгіленуі

- батарея, тоқ көзі, белгіленуі

• Электр шамы, белгіленуі

Өткізгіштерді параллель қосу кезінде:

АВ тізбегінің учаскесіндегі және барлық параллель қосылған өткізгіштердің

ұштарындағы кернеу бірдей.

Тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі ток күші бөлек параллель қосылған

өткізгіштердегі ток күштерінің қосындысына тең.

Жалпы кедергінің кері мәні жеке өткізгіштердің кедергісінің кері

мәндерінің қосындысына тең.

4 тапсырма :

Мына тізбекті жалғандар және екеніне көз жеткізіндер

Амперметрді шамдарға тізбектей жалғайды.

Бақылау сұрақтары:

1. Өткізгіштерді тізбектей қосу ерекшеліктері

2. Өткізгіштерді параллель қосу ерекшелігі

3. Вольтметрді тізбекке қалай қосвды?

4. Амперметрді тізбекке қалай қосамыз?

5. Өткізгіштерді параллель қосқанда тізбектегі тоқ күші қандай болады? Тізбектей қосқанда ше?

6. Тізбек бөлігі үшін Ом заңын тұжырымдап беріндер.