№40 жалпы орта білім беретін КММ

Тақырыбы: «Ғарыш күні»

Мақсаты: Оқушыларда астрономия, ғарыш, аспан денелері туралы түсінік қалыптастыру; аспан кеңістігін зерттеген ғарышкерлерді білуге, олардың ерліктерін ұмытпауға, Отанын сүюге, қорғауға баулу.

Барысы:

Мұғалім: Бүгінгі викторина атақты күнге – Ғарыш күніне арналған. Бұл мерекені біз адамның бірінші рет ғарышқа ұшқан күні тойлайтынымыз ешкімге құпия емес. Бүгін біз сендермен көп қызықты мәліметтерді білетін боламыз.

Викторина үш кезеңнен тұрады:

І кезең: «Таныстыру»

ІI кезең: «Иә немесе жоқ»

ІІI кезең: «Үшеуден біреуін таңда»

ІV кезең: «Кім? Не? Қалай? Қанша?»

Викторинаға үш топ қатысады. Әр кезеңде анықталған бал санын жинауға болады, ойынның соңында біз қорытынды жасап, жеңімпаздарымызды анықтаймыз.

I кезең:«Таныстыру»

IІ-кезең: «Иә немесе жоқ»

1) Птолемей Күн ортасында тұратын Әлемнің моделін жасады? (жоқ)

2) Әлем – бұл ғаламшарлар айналып жүрген Күн? (жоқ)

3) Жер шар тәрізді деген ұсынысты бірінші ежелгі грек ғалымы Пифагор ұсынды? (иә)

4) Марс – Жер тобының ғаламшары? (иә)

5) Шолпан – Күнге ең жақын ғаламшар? (жоқ)

6) Күн жүйесін сегіз ғаламшар құрайды? (иә)

7) Күн жүйесінің ең үлкен ғаламшары – Юпитер? (иә)

8) Күн – бұл жұлдыз? (иә)

9) Галактиканы қоқыстар құрайды? (иә)

10) Метеор – Жерге құлаған ғарыш денесі? (жоқ)

11) Жердің ғана серігі бар? (жоқ)

12) Шоқжұлдыз – аспанның бөлігі? (иә)

13) Жұлдыздар – бұл шағылған жарықпен жарқырайтын аспан денелері? (жоқ)

14) Жер ғаламшарына шамамен 4,6 миллиард жыл? (иә)

15) Күн жүйесінің ең кіші ғаламшары – Меркурий? (жоқ)

16) Барлық Галактикалар өлшемі мен пішіні бойынша бірдей? (жоқ)

ІIІ-кезең: «Үшеудің бірін таңда»

1) Аристотель мен Птолемейдің Әлем модельдері ортасында қандай аспан денесі орналасқан?

А) Ай В) Күн С) Жер

2) Әлем ортасында Күн орналасқан деп кім біріншілердің бірі болып болжады?

А) Аристотель В) Аристарх Самосский С) Галилей

3) Жер пішіні шар сияқты деп кім бірінші болжады?

А) Аристотель В) Пифагор С) Бруно

4) Кім бірінші болып аспан денелерін зерттеуге телескопты қолданды?

А) Николай Коперник В) Джордано Бруно С) Галилео Галилей

5) Күн жүйесінің ең кіші ғаламшары?

А) Марс В) Жер С) Меркурий

6) Біздің жүйеміздегі Күннен ең алыс ғаламшар?

А) Шолпан В) Уран С) Меркурий

7) Көзімізбен Күн жүйесінің неше ғаламшарын көруге болады?

А) бес В) алты С) жеті

8) Қай ғалым дүниежүзінің бірінші моделін құрастырды?

А) Галилей В) Пифагор С) Аристотель

9) Қай ғаламшар – алып?

А) Сатурн В) Шолпан С) Жер

10) Қай ғаламшарда үлкен қызыл дақ бар?

А) Нептунда В) Сатурнда С) Юпитерде

11) Бізге жақын жұлдыз?

А) Сириус В) Альдебаран С) Күн

12) Күн жүйесінің қай ғаламшарын қызыл деп атайды?

А) Марс В) Шолпан С) Юпитер

13) Юпитердің ең үлкен серігі қалай аталады?

А) Тритон В) Мимас С) Ганимед

14) Метеорит дегеніміз не?

А) Жерге құлаған ғарыш тасы В) құлап бара жатқан жұлдыз С) ғаламшардың бөлігі

15) Дүниежүзінің гелиоцентрлік жүйесін құрған ғалым?

А) Галилей В) Коперник С) Бруно

16) Ғаламшарлардың орбиталары шеңбер емес, эллипс тәрізді екенін дәлелдеген ғалым кім?

А) Иоганн Кеплер В) Джордано Бруно

С) Николай Коперник

ІV-кезең: «Кім? Не? Қалай? Қашан?»

1.Жердің алғашқы жасанды серігі қашан ұшырылды?

СССР-де, 1957 жылы

4 қазанда

2.Жердің жасанды серігімен бірге ғарышқа бірінші болып ұшқан иттің аты?

Лайка

3.Бірінші адамның ғарышқа ұшуы қай жылы болды? Кім ең алғашқы ғарышкер?

1961 жылы

12 сәуірде

Юрий Гагарин

4.Ю. А. Гагариннің ғарыш кемесі қалай аталды?

Восток

5.Гагариннің ұшуы қаншаға созылды?

108 минут

6.Әлемдегі ең бірінші ғарышкер әйел кім?

Валентина Терешкова

7.Ашық ғарышқа кім бірінші шықты?

Алексей Леонов

8.Ғарышкер-әйелдерден бірінші болып ашық ғарышқа шыққан кім?

Светлана Савицкая

9.Айдың бетінде саяхат жасған, өздік жасанды құрал қалай аталады?

“Луноход”

10.Айдың бетіне бірінші болып түскен адам кім?

Нейл Армстронг

11.Орбиталық аялдама қалай аталады?

“Мир”

12.Бірнеше рет қолдануға болатын АҚШ ғарыш кемесі қалай аталады?

“Шаттл”

13.Ғарышқа қанша адам барып келді?

433 адам

14.Қазақстандағы ғарыш кемелері ұшатын станция қалай аталады?

“Байқоныр”

15.Қазақстанның тұңғыш ғарышкерлерін ата?

Тоқтар

Әубәкіров

Талғат Мұсабаев

Қорытынды шығару және жеңімпаздарды анықтау.