Главные члены предложения.Подлежащее.

Тест

1.Укажи распространённое предложение:

а) Бегут ручьи.

г) Прозвенел звонок.

б) Идёт снег.

д) Солнце светит.

в) Дует сильный ветер.

2.Укажи нераспространённое предложение:

а) Подул холодный ветер.

г) На небе сияла луна.

б) Наступила зима.

д) Вокруг лежит белый снег.

в) Птицы уже улетели.

3. Найди слово, образованное при помощи суффикса:

а) рассольник

г) пошёл

б) школа

д) самолёт

в) сварщик

4. Найди слово, образованное при помощи приставки:

а) подснежник

г) перелёт

б) стол

д) самовар

в) бетонщик

5. Найди словосочетание:

а) ученик

г) Зима пришла.

б) стул

д) умный ученик

в) Дети идут в школу.

Тест

1.Укажи распространённое предложение:

а) Бегут ручьи.

г) Прозвенел звонок.

б) Идёт снег.

д) Солнце светит.

в) Дует сильный ветер.

2.Укажи нераспространённое предложение:

а) Подул холодный ветер.

г) На небе сияла луна.

б) Наступила зима.

д) Вокруг лежит белый снег.

в) Птицы уже улетели.

3. Найди слово, образованное при помощи суффикса:

а) рассольник

г) пошёл

б) школа

д) самолёт

в) сварщик

4. Найди слово, образованное при помощи приставки:

а) подснежник

г) перелёт

б) стол

д) самовар

в) бетонщик

5. Найди словосочетание:

а) ученик

г) Зима пришла.

б) стул

д) умный ученик

в) Дети идут в школу.

10.11.2017 6 класс Русский язык

Тема: «Образования слов при помощи приставок»

Цель: приставка значимая часть слова ; средство образования слов научить выделять приставки в словах; определять их значение.

Оборудование: таблицы, тесты.

Ход урока

ɪ. Организационный момент.

ɪɪ. Словарная работа.

Вниз, остановиться,

спуститься вниз.

III.Новая тема.

Слова учителя.

Повторение пройденного.

-Что входит в состав слова?

-Какие существуют способы образования слов?

(при помощи приставок и суффикса)

Сегодня ,ребята мы будем образовывать слова при помощи приставок

При помощи приставок образуются слова.

с, -вы, -пере

давать, звенеть, бежать, лететь, кричать, говорить.

У доски ученик записывает эти слова с приставками.

IV.Развитие речи.

Чтение текста.

-Почему автору трудно было запомнить глаголы с приставками?

Учитель поясняет:(в казахском языке нет приставок)

а)Выписать слова с приставками

вышел, дошел, вошел, перешел, вошли.

б)Для закрепления (на доске таблица)

Образуйте новые слова при помощи приставок

В ы про

В о шел у ехал

до за

сеял дал

п о садил от нес

смотрел вез

писал

д о читал

вез

Обратите внимание , что эти приставки на 0

в) Приставки по ,от, до, со, про, под всегда пишутся с гласной 0

г) Чтение текста упражнение 5

выписать слова с приставками .

д ) Обозначение приставок

в -движение вперед.

вы -движение наружу.

Пере -приближение

При –приближение , присоединение.

у, от -удаление.

Без -отсутствие.

Вывод :приставка значимая часть слова.

V.Игра «Собери слова»

К

ааа

орень из красит

С уффикс из березка п о к р а с к

Приставка из пошел

Окончание из речка

К

и

орень дарить

С уффикс шнурки п о д а р к

Приставка покрышка

Окончание очки

VI.Отгадай и запиши по памяти.

Может и разбиться - выделить приставки

Может и свариться

Если хочешь в птицу

Может и превратиться

На доске таблица (двое у доски)

VII.Образуйте и запишите однокоренные слова ,прибавляя к ним приставки

вы об до при об до про

раз

п

работать

учить

од

про раз от

от

раз пере от из пере под на

по на

VIII.Занимательная грамматика.

Разгадай ребусы и выделите приставку в словах.

А А

ЧА РОК БОР

Езд орЗ Зор Зор

1. Передача 4.поезд

2. Подарок 5.взор

3. Забор 6.Зазор

7.узор

Сайлау комиссиясының

төрағасы

Дұрысбаев Рзағұл

Сайлау комиссиясының

хатшысы

Төлемисова Тілектес

Сайлау комиссия

төрағасының орынбасары

Бердиева Рима

Сайлау комиссия мүшесі

Зейлова Баян

Сайлау комиссия мүшесі

Собалақова Гүлзада

Сайлау комиссия мүшесі

Бекболатова Айнур

Сайлау комиссия мүшесі

Олжабаев Асхат

Сайлау комиссия

төрағасының орынбасары

Бердиева Рима

№123 сайлау округы бойынша Маңғыстау облыстық мәслихатына депутаттығына үміткерлер

Нұрболат- Назира

Сәрсенбек - Нұртолқын

Асылбек- Гүлжан

Әди-Ақсұлу

Берген- Айнаш

Оңдасын- Нұрбану

Бақытжан- Индира

Бақберген- Жауқазын

Қазбек- Айнұр

Байдулла- Гүлмира

Әліби- Айнұр

Марат- Ақтілек

Бибісәлима

Өмірхан- Аққалды

Ақсүйген

Басшы – Құралай

Есенғазы- Нағима

Ырысхан

Тырнақ

Берік- Гүлнар

Ербол- Қазына

Ыбырай- Мереке

Жәку- Айгүл

Айгүл

Құрдас

Көрші

Жанғабылов № 167 учаскелік комиссиясының құрамы туралы

(учаске атауы) (номірі)

қ/с	Тегі, аты, әкесінің аты	Туған күні, айы, жылы	Ұлты	Білімі, мамандығы	Жұмыс орны, атқаратын қызметі	Үйінің адресі	Сайлаудағы қызметі
1	Тулемисова Тлектес Есмуханбетовна	28.10.1977	Қазақ	Жоғары	А.Меңдалыұлы атындағы орта мектеп, мұғалім	Ащыбұлақ	Комиссия хатшысы
2	Зейілова Баян Аманқосқызы	07.09.1972	Қазақ	Жоғары		Базарлы	Комиссия мүшесі
3	Собалақова Гулзада Жумашевна	20.01.1979	Қазақ	Жоғары		Бөгет	Комиссия мүшесі
4	Бекболатова Айнур Танатаровна	13.09.1981	Қазақ	Жоғары,		Базарлы	Комиссия мүшесі
5	Олжабаев Асхат Жомартович		Қазақ		Акимат		Комиссия мүшесі
6	Бердиева Рима Канатбаевна	15.12.1969	Қазақ	Жоғары	С.Қондыбай мұражайы, Мекеме басшысы	Қарашоқы	Комиссия төрағасының орынбасары
7	Дурысбаев Рзагул Төребаевич	10.12.1964	Қазақ	Жоғары	«Дария» мекемесі, мекеме басшысы	Қазақ ауыл	Комиссия төрағасы

Фернандо Магеллан

(1480-1521)

Жер шарын айналып шығу үшін Фернандо Магеллан басқарған бес желкенді кеме 1519 жылы 20 қыркүйекте Испания жағасынан батысқа аттанды. Бұлар ең алдымен Канар аралдарына келді. Одан әрі  Оңтүстік Американы жағалай жүзіп, тұңғыш рет  құрлықтың өңтустігін айнала Ұлы мұхит айдынына шықты. Атлант мұхиты мен Ұлы мұхит арасын байланыстырып тұрған осы бұғаз кейін «Магеллан бұғазы» аталып кетті. Өйткені Магелланға Тынық мұхитының толқыны Атлант мұхитына қарағанда бәсең болды. Бірақ оның тұнықтығы шамалы еді.

Магелан Тынық мұхит арқылы Оңтүстік Американың батысын жағалай жүзіп барып, тіке шығысқа қарай бұрылды да, содан әрі үздіксіз үш ай бойы жүзеді, жолында бірде бір арал кездеспейді.  Ақырында аштық қасіретіне ұшырайды, кемедегілер өмірден күдерін үзе бастағанда, 1521 жылы 9 наурызда алдынан аралдар көрінеді. Аралда адамдар тұрады екен, оның біреуінен азық, су алып сапарын жалғастырады. Кешікпей Магеллан кемелері Испанияға қарайтын Филипин аралына келіп тоқтайды, бірақ  өздерінің жер шарын  кемемен  айналып жүзіп келе жатқанын жасырады.  Сөйтіп, архипелаг  аралдарын зерттеп жүргенде, Мактан аралындағы тұрғын үнділерді христиан дініне лажсыз кіруді көндіреді. Мұның соңы арал тұрғындарымен қан төгіске ұласады. Арал жауынгерлері шетінен мерген, айлакер, атқан тасын дәл тигізе алатындықтан, Магеллан адамдары әлсіреп шегінуіне тура келеді. Сонымен, жер шарын айнала жүзген әйгілі теңізші Магеллан 41 жасында 1521 жылы 27 сәуірде қайтыс болады. Бұдан кейін кемелерді қалғандары басқарып, Борнео аралына келіп азық-түлік, алтын, күміс тиеп алып, тағы бір аралға келіп тоқтап онда кемелерін жөндейді. Испандар Үнді мұхиты арқылы  Африканың оңтүстігіндегі «Добрая надежда» мүйісінен өтіп, аман–есен Атлант мұхитына шығады.  Олар су кіре бастаған кемені тастап, жалғыз «Виктория» кемесімен 9 шілдеде «Жасыл мүйіс» аралына зорға жетеді. 1522 жылы  6 қыркйекте  «Виктория» кемесінің капитаны, Магелланның ізін жалғастырушы Даль Кано жер шарын айналып келіп, Испанияға жетеді. Барромеда портына , 265 адаммен кеткен 5 кеме , 17 адамы ғана  бар бір ғана  «Виктория» кемесімен келеді. Испания королі оны үлкен құрметпен қарсы алады. Жер шары тәрізді  герб береді, оның сыртында «Мені тұңғыш айналып шықтың» деп жазылады.

Магеллан Фернан(1480 — 1521) — Португалияның теңіз саяхатшысы. 1519 — 21 ж. Молукк аралдарына апаратын батыс жолдарын іздеуге шыққан экспедицияны басқарды. Африканың батысымен жүзіп, Атлант мұхиты арқылы Оңтүстік Американың шығыс жағалауына жетті. Құрлықтың оңтүстігін зерттеп, 1520 ж. құрлық пен Отты Жер топаралы арасындағы бұғаз (қазіргі Магеллан бұғазы) арқылы Оңтүстік Американы айналып өтті. Тынық мұхит арқылы батысқа қарай жүзіп, Азиядағы Филиппин аралдарына жетті. М. 1521 ж. Мактан аралында жергілікті тайпалармен қақтығыс кезінде қаза тапты. Қалған экспед. мүшелері “Виктория” кемесімен Үнді мұхит арқылы Африканың оңтүстігін айналып, Испанияға оралды. Магеллан алғаш рет Жердің шар тәрізді екендігін, Дүниежүзілік мұхиттың біртұтастығын дәлелдеді.

Түбек— теңізге немесе көлге сұғына орналасқан құрлықтың бөлігі. Түбектер өзінің пайда болуы жөніндө материктік, аралдық болып екі түрге бөлінеді:

1) Материктік түбектерге — Апеннин, Пиреней тағы да басқа түбектер жатады, себебі олар Еуропа материгімен бірдей уақытта пайда болды;

2) Аралдық түбектердің бірі Үндістан түбегі, себебі ол Азия материгі құрылғанда, оның оңтүстігінде орналасқан бөлек құрлық — арал болды; кейінгі геологиялық дәуірлерде ғана ол материкпен жалғасты.

Арал — су қоршаған жер, атау. Су тасқыны кезінде де судан жоғары болып тұрады.

Арал — түгелдей сумен қоршалған құрлықтың бір бөлігі. Құрлыққа қарағанда аралдың ауданы шағын келеді. Жаратылысына қарай құрлықтық және дербес, ал тұрған ортасына қарай мұхиттық, теңіздік және өзендік болып бөлінеді. Жер шарындағы аралдардың жалпы аумағы 9,9 млн. км²-ге тең немесе Еуропа құрлығының ауданымен шамалас келеді. Дүние жүзіндегі ең үлкен арал – Гренландия (2,18 млн. км²). Қазақстандағы ең үлкен арал – Арал теңізіндегі Барсакелмес аралы болған еді.

Арал түрлері

Аралдарды мынадай түрлерімен ажыратады:

• Құрылықты (құрылықтан бөлініп тұрған);

• Жанартаулық;

• Маржанды;

• Ағызылған;

• Өзендік;

• Жасанды аралдар.

Аумағы 30 000 км² асқан аралдар

Архипелаг  — бір-біріне жақын орналасқан аралдар тобы. Бір архипелагқа кіретін аралдардың шығу тегі мен геологиялық құрлысы бірдей болып келеді. Осыған қарай оларды материктік, маржандық, жанартаудық деп үш түрлі атайды.