GPS - өлшеу мәліметтерін кесте түріндегі көрінісі

UNAVCO COMPACT форматы ақпараттық, бірақ ол мәліметті саралау қиын, сондықтан спутник өлшеулерін графиктік редактор формасы үшін ыңғайлы етіп автоматтандырып алдық. Ол үшін Delpi ортасында (программа мәтіні А Қосымшасында көрсетілген) TECU1.dpr программасы құрастырылды, бұл программа жол түріндегі жазуды кесте түріне аударады (dat – файлдар түріне), сонымен қатар спутниктер үшін 1 –ден 99 – ға дейінгі сандар сақталған. Программа есептелген параметрлерді кестелерге келтіреді, олардың бағандарында сәйкес уақыт аралығында спутниктен алынған мәліметтер көрсетіледі. Есеп беру уақыты туралы мәлімет бірінші ретті файлдың тақырыбында көрсетіледі және сол жерде көрсетілген қадамға байланысты оған алдағы уақыттарда сәйкес спутник жиіліктері арқылы есептелген сәйкес параметрлер қойылады. Программа интерфейсі 2 суретте көрсетілген.

2 – сурет жұмыстың әр түрлі моментіндегі программа интерфейсі.

Келесі операциялар арқылы файлдардағы берілген мәліметтерді зерттеу жұмыстарына ыңғайлы болып табылатын кесте түріне айналдырайық. Жоғарыда көрсетілген TEQC (1-5) программасындағы шығыс мәліметтерден алдағы зерттеулер жүргізу үшін қажеттісін таңдау керек. Әдетте ионосфералық есептерді шығару үшін төмендегілерді қолданады:

1. азимут мәндерін қамтитын және НИСЗ орнының бұрышы туралы мәлімет бар файлдарды таңдайды – сәйкесінше ssss0770.azi және ssss0770.ele;

2. толық электрлік құрамының мәнін және оның туындысын қамтитын файлдар таңдалады – сәйкесінше ssss0770.tec және ssss0770.ted

Кейін таңдалған әрбір файл үшін келесі операцияларды орындау керек:

1. Редакциялау үшін файлдарды ашу, мысалы F4 арқылы Total Commander – да;

2. Файлардағы I және G символдарын бос орынға ауыстыру:

“Түзету” (“правка”) сервистік терезесінде “Ауыстыру” (“заменить”) батырмасын басу, “не” (“что”) қатарына I ( және /немесе G) теру, “ немен” (“ чем”) қатарына – бос тізбек таңдау керек;

3) Файл START_TME_MJD_хххх басталу үшін, файлдағы START_TME_MJD –ға дейінгі жоғарғы қатарды өшіру керек (MJD- модификацияланған юлиан күні).

GPS - өлшеу мәліметтерін кесте түрінде көрсету үшін Delpi ортасында жұмыс істейміз:

1) TECU1.dpr программасымен (программа Delpi –да жазылған) шығыс файлдың атын өзгертеміз (төменнен санағанда үшінші қатар, жақшадағы мәтін, 3- суретті қараңыз).

Шығыс файлды ssssddmmyyxxx.dat форматында көрсету ұсынылады, мұндағы ssss – қабылдау бекетінің төрт нышанды коды, осы арқылы файл құрылған, ddmmyy – күнтізбелік күн (dd – күн, mm – ай, yy – жылдың соңғы екі саны), xxx – кестелік түрге ауысатын және белгіленуге сәйкес келетін параметр, asi – азимут мәндерін қамтитын файл, ele – НИСЗ орын бұрыштарының мәнін қамтитын файл, tec немесе ted – толық электронды құраушылар мәнінен құрылған немесе олардың туындысынан құрылған файлдар үшін.

Мысалы sele180312tec.dat шығыс файлы 2011 жылдың 18 мамырына арналған толық электронды құраушылардың мәліметтерінен тұрады.

3 – сурет TECU1.dpr программасында шығыс dat- файлының атын өзгертуі;

2) программаны іске қосу (“пуск” жасыл батырмасы), 4- суретке қараңыз;

Рисунок 3 – Запуск программы в TECU1.dpr в среде Delphy

3) пайда болған терезедегі “Button1” батырмасын басу, 5-суретке қараңыз;

Рисунок 5 – Расположение кнопки «Button1»

4) ssss0770.ele немесе ssss0770.tec өрістеріндегі қажетті файлды таңдау, 6-суретті қараңыз.

Рисунок 6 – Выбор файла для представления в табличной форме

5) Программа sele180311tec.dat шығыс файлын құрады, ол жерде мәлімет кесте түрінде көрсетіледі, 7- суретке қараңыз.

Рисунок 7 – Вид выходного файла sele030511tec.dat

4-сурет Delphy ортасында TECU1.dpr программасын іске қосу.

5-сурет “Button1” батырмасының орналасуы.

6-сурет кесте түрінде көрсету үшін файлды таңдау.

7-сурет sele180311tec.dat шығыс файлының түрі.

GPS - өлшеу мәліметтерін графикалық түрде көрсетуге дайындау. Кейін Microsoft Excel –де төмендегі операциялар арқылы гарафикалық түрде көрсету үшін GPS - өлшеу мәліметтерін дайындаймыз:

1) “барлық файлдар” (“все файлы”) типті нұсқауымен офистен Microsoft Excel файлын ашамыз (мысалы sele180311tec.dat немесе sele180311ele.dat), 8-суретті қараңыз;

2) Пайда болған терезеде мәліметтердің форматы “бөлгіштермен” (“с разделителями”), “әрі қарай” (“далее”) көрсетілген, 9-сурет.

3) мәтіндік мәліметтер үшін бөлгіштерді орнату, “табуляция белгісі” және “бос орын”, “кейін” (далее) белгілерінің алдына белгі қою, 10-суретке қараңыз. Ашылған файлдағы (11 сурет) А бағанында (UT) ddmmyy форматындағы (сағат, минут, секунд) уақыт көрсетілген; В, С, D … және тағыда басқа бағандарда PRN1, PRN 2, PRN 3 және тағыда басқа нөмірлі спутниктер үшін қарастырылатын параметрлер, ал спутниктердің нөмірлері бірінші бағанда көрсетілген; “0” шамасы НИСЗ –тің радиолық көріну аймағынан тыс жерде ораласуына байланысты мәлімет жоқ болғандықтан солай белгіленеді.

4) ашылған файлдан ( сіздің жағдайыңызда sele180311tec.dat) ИСЗ сәуле орнының бұрышы, θs(t), 30° -тан үлкен болатындай қажетті уақыт интервалын таңдау керек, ол құйынды эффекттің байқалуы кезінде айтарлықтай сенімді нәтиже алуға болады, өйткені осы бұрышта сферикалық эффекттер ескермеуге болатындай аз, сонымен қатар бұл “вертикалды мағынасын” ПЭС I(t) “көлбеулік мағынасына ” қайта есптемеуге мүмкіндік береді.

Алынған уақыт интервалы үшін файлды құрамыз, ол толық электронды құрамнан және олардың туындысынан тұрады, 12 –суретті қараңыз.

8-сурет Microsoft Excel –де sele180311tec.dat файлын ашу.

9-сурет Microsoft Excel офисіндегі sele180311tec.dat файлы үшін “бөлгіштермен” мәліметтер форматын нұсқау.

10-сурет Microsoft Excel офисіндегі файл параметрін таңдау.

11-сурет Microsoft Excel офисіндгі sele180311tec.dat файлының түрі.

12-сурет таңдалынып алынған уақыт интервалындағы толық электронды құрам мәнінінен тұратын файлды форматтау (ИСЗ сәуле орнының бұрышы, θs(t), 30° -тан үлкен болатындай, етіп).

Жер сілкіну кезіндегі нақты сәуелеік траекториялар үшін “көлбеулік” ПЭС I(t) тің типтік уақыт тәуелділіктері 13-суретте көрсетілген.

Қара түсті үшбұрыш жер сілкіну сәтін көрсетеді.

13-сурет жер сілкіну кезіндегі “көлбеулік” ПЭС I(t) тің типтік уақыт тәуелділіктері