Формативтік (қалыптастырушы) бағалау
Оқу үдерісіне өзгеріс енгізу
мақсатында оқушылардың алға ілгерілеуін бағалау. Формативтік
бағалау оқушыларға өздерінің прогрестерін ұғынуға және бақылап
отыруға, мұғалімнің көмегімен алдағы қадамдарын жоспарлауға
мүмкіндік береді. Формативтік бағалау белгілі бір сызбалар бойынша
жүргізіледі және оқу үдерісінің тиімділігі мен дұрыс бағытын
қамтамасыз етіп, оқушылардың оқудағы мұқтаждықтарын білуге
мүмкіндік тудырады. Формативтік бағалаудың мынадай тәсілдері бар:
–бақылау;
–
оқушылардың ауызша
жауаптары;
–
оқушылардың жазбаша
жұмыстары;
–
тестілік
тапсырмалар.
Формативтік бағалау екі жолмен
жүзеге асырылады: холисттік бағалау
сызбасы – оқу үдерісінің мақсаттары
бойынша анықталған қабілеттерді жекежеке бағалау арқылы оқушының
даму деңгейін қысқа мерзімде және жалпы түрде
бағалау. Аналитикалық
бағалау – оқушылар үшін көзделген
нақты қабілеттерді белгілі бір ұзақ мерзім ішінде біртіндеп бақылап
отыру және бағалау.
Фармативті бағалау үшін 3
түйінді байланыс болады.
-
1. Оқушылармен тиімді кері
байланыс орнату.
-
2. Оқушының өзіндік танымын
арттыру үдерісіне белсене қатысуы.
-
3. Мұғалім бағалау нәтижесі
бойынша оқытудағы падходтарды өңдеп
отырады.
-
Фармативті бағалау сумативті
бағалауға қарағанда күнделікті кері байланыс
туғызады. Паул Бляк пен Диллан
Уиллямс (1998) фармативті бағалаудың
білімді көтеруге (жетілдіруге) зор ықпалы бар екенін
айтқан.
Фармативті бағалаудың 20
техникасы бар.
-
1.
Қолмен (саусақпен) белгі
беру. (түсіндім, өзіме сенімсізбін,
түсінбедім).
-
2.
Тех. "20
секунд" (Мұғалім сұрақ қояды дағы
оларға ойлануға 20 секунд береді).
-
3.
3 минуттық
эссе.
Сұрақтар:
-
- Бүгін сіздің ойыңызша не
маңызды болды?
-
- Қай сұрақ есіңізде
қалды?
-
- Бүгін сізге не түсініксіз
болды немесе қиындық әкелді?
-
4.
"Б.Ү.Ү." әдісі
-
5.
"Бағдаршам" (әр оқушыда үш түрлі қима
қағаз болады - жасыл, сары, қызыл. Түсінгендер жасыл қима қағаз,
сенімсіздер сары , түсінбегендер қызыл қима қағаз
көтереді.)
-
6.
1 минуттық
эссе. (кері байланыс
үшін)
-
-Сен бүгін не
білдің?
-
- Қандай сұрақтар саған
түсініксіз болды? (Сұрақтар жазылған қағаз таратса
болады).
-
7.
Ішкі-сыртқы шеңбер немесе
карусель (әткеншек).(екі қатар қарама-
қарсы шеңбер жасап тұра қалып бір-біріне сұрақ
қояды.)