ХИМИЯ ПӘНІН ОҚЫТУДА ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ТАПСЫРМАЛАРДЫ ҚҰРАСТЫРУ

Кіріспе

Қазіргі заманғы білім беру жүйесінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту маңызды орын алады. Функционалдық тапсырмалар оқушылардың теориялық білімін күнделікті өмірде қолдануға, логикалық ойлауын дамытуға және пәнаралық байланысты нығайтуға бағытталған. Химия пәнінде функционалдық тапсырмалар оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, олардың зерттеушілік дағдыларын дамытуға көмектеседі.

1. Функционалдық тапсырмалардың мәні мен маңызы

Функционалдық тапсырмалар – оқушылардың алған білімін нақты жағдайларда қолдану дағдысын қалыптастыратын тапсырмалар. Химияда мұндай тапсырмалар:

Химиялық құбылыстарды күнделікті өмірмен байланыстырады;

Логикалық ойлауды дамытады;

Экологиялық және ғылыми мәселелерді шешуге бағыттайды;

Оқушыларды зерттеушілік жұмысқа тартады.

2. Функционалдық тапсырмаларды құрастыру әдістері

Функционалдық тапсырмалар төмендегі қағидаларға негізделіп құрастырылады:

Өмірмен байланыс: Тапсырмалар оқушылардың күнделікті өмірінде кездесетін жағдайларды қамтуы керек.

Шығармашылық: Оқушылардың өз бетінше ойлауына, тәжірибелер жүргізуіне мүмкіндік беру.

Зерттеушілік: Құбылыстарды бақылап, себеп-салдарлық байланыстарды анықтау.

Пәнаралық байланыс: Биология, физика, география пәндерімен үйлестіру.

3. Химия пәні бойынша функционалдық тапсырма үлгілері

Тапсырма 1. Тұрмыстық химия

Мәселе: Сіз ыдыс жуатын сұйықтық сатып алмақсыз. Қайсысы экологиялық тұрғыдан қауіпсіз екенін қалай анықтайсыз?

Шешу жолы: Оқушылар тұрмыстық химиялық заттардың құрамын зерттеп, олардың экологияға әсерін сипаттайды.

Тапсырма 2. Су сапасын анықтау

Мәселе: Су құрамында кальций мен магний көп болса, қандай мәселелер туындайды? Оны қалай шешуге болады?

Шешу жолы: Оқушылар судағы қаттылықты анықтау әдістерін талқылайды және оны жұмсарту жолдарын ұсынады.

Тапсырма 3. Тамақ өнімдерінің химиялық құрамын зерттеу

Мәселе: Лимон шырыны мен ас содасының әрекеттесуін қалай түсіндіруге болады?

Шешу жолы: Оқушылар қышқылдар мен негіздердің өзара әрекеттесуін зерттеп, химиялық реакция теңдеулерін жазады.

4. Функционалдық тапсырмаларды бағалау критерийлері

Функционалдық тапсырмалардың орындалуын бағалау үшін келесі критерийлер қолданылады:

Тапсырманы дұрыс түсіну және нақты жауап беру (3 ұпай)

Логикалық ойлау және зерттеу жүргізу (3 ұпай)

Шығармашылық көзқарас (2 ұпай)

Қорытынды жасау және дәлелді негіздеу (2 ұпай)

Қорытынды

Химия пәнінде функционалдық тапсырмаларды қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, олардың өмірде кездесетін мәселелерді ғылыми тұрғыдан шешу қабілетін дамытады. Оқушылар химияны жаттанды пән ретінде емес, қоршаған әлемді түсінуге мүмкіндік беретін ғылым ретінде қабылдайды. Сондықтан мұғалімдер функционалдық тапсырмаларды сабақта белсенді түрде қолдануы қажет.