І-ТОҚСАН БОЙЫНША
ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
9.1A «Электролиттік диссоциация»
9.1В «Бейорганикалық қосылыстардың
сапалық талдауы»
9.1С «Химиялық реакция жылдамдығы», 9.1D «Қайтымды реакциялар»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
9.4.1.4 Иондық және коваленттік полюсті байланысы
бар заттардың электролиттік диссоциациялану механизмін
түсіндіру
9.4.1.6 Қышқыл, сілті, орта және қышқылдық
тұздардың электролиттік диссоциациялану теңдеулерін
құрастыру
-
Li+, Na+, K+, Ca2+, Sr2+, Ba2+, Cu2+ металл катиондарын анықтау үшін жалын түсінің
боялу реакциясын жүргізу жәнесипаттау
-
Fe2+, Fe3+, Cu2+ катиондарын анықтау үшін сапалық реакция
жүргізу
-
Реакция жылдамдығы
ұғымынтүсіндіру
-
Реакция жылдамдығына әсер ететін факторларды
анықтау және оны бөлшектердің кинетикалық теориясы тұрғысынан
түсіндіру
Бағалау критерийі
-
Иондық байланысы бар заттардың электролиттік
диссоциация механизмінтүсіндіреді
-
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарының өкілдері үшін диссоциациялану
үдерісінің реакция теңдеулерінқұрастырады
-
Металл катиондарының сапалық сипаттамаларын
анықтайды
-
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі
мен құрамынкөрсетеді
-
Жылдамдық тұрғысынан химиялық реакцияның өту
принципінажыратады
-
Бөлшектер теориясы тұрғысынан химиялық реакцияның
жылдамдығына әсер ететін факторлардыанықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі:
Білу, түсіну және
қолдану
Орындау уақыты: 20 минут
Тапсырма
1. (а) Төмендегі суретте көрсетілген процесті
атаңыз:
(b) Жоғарыда ұсынылған заттың химиялық байланыс
түріне сәйкес диссоциациялану механизмін
түсіндіріңіз:
_______________________________________________________________________________________________________________________________________
-
Ұсынылған қосылыстардың мүмкін болатын
электролиттік диссоциациялану теңдеулерін
жазыңыз:
Н3PO4
, Al2(SO4)3,Ca(OH)2,
NaHCO3, KOH,
H2SiO3,
Fe(OH)3
|
Қосылыстар
|
Химиялық реакция теңдеуі
|
|
Қышқыл
|
|
|
Негіз
|
|
|
Орта тұз
|
|
|
Қышқылдық тұз
|
|
3. Отшашуларда әр түрлі түстерді шығару үшін
металдардың тұздарын қолданады. Жалынның боялуы «Құрғақ тәсіл»
әдістерінің бірі металл катиондарына сапалық реакция болып
табылады. Берілген суреттегі отшашудан Na+, Ba2+, Ca2+ иондарының түстерін
анықтаңыздар:
-
-
-
-
|
сары
|
сары- жасыл
|
қызылкірпіш
|
|
|
|
|
-
Химиялық стақандарда Cu2+, Fe3+ және Fe2+ иондарының тұз ерітінділері берілген.
Стақандардағы тұз ерітінділеріне бірнеше тамшы NaOH ерітіндісін
тамызғанда тұнба түзіледі. Cu2+, Fe3+ және Fe2+ тұнбаларының түстерінанықтаңыз:
|
|
Cu2+
|
Fe3+
|
Fe2+
|
|
Түсі
|
|
|
|
|
Құрамы
|
|
|
|
5.Химиялық реакция жылдамдығы
ұғымына анықтама беріңдер.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Химиялық реакция жылдамдығына
әр түрлі факторлар әсер етеді.
(a) Реакция жылдамдығына әсер
ететін факторларды ата?
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
(b) Химиялық рекция
жылдамдығына әсер ететін факторларды анықтауға арналған формулалар
қандай ?
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
Білім алушы
|
|
Иондық байланысы бар заттардың электролиттік диссоциация механизмін
түсіндіреді
|
1
|
суретте көрсетілген процесті
атайды;
|
1
|
|
су молекулаларының полярлығы тұрғысынан суретте бейнеленген
механизмге түсініктеме береді;
|
1
|
|
кристалл тордағы байланыстардың үзілуі тұрғысынан
суретте бейнеленген
механизмге түсініктеме береді.
|
1
|
|
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі
кластарының өкілдері үшін диссоциациялану үдерісінің реакция теңдеулерін құрастырады
|
2
|
ұсынылған тізімнен қышқылдың
диссоциациялану теңдеуін
құрастырады;
|
1
|
|
ұсынылған тізімнен негіздің диссоциациялану
теңдеуінқұрастырады;
|
1
|
|
ұсынылған тізімнен орта тұздың диссоциациялану
теңдеуінқұрастырады;
|
1
|
|
ұсынылған тізімнен қышқылдық тұздың
диссоциациялану теңдеуін құрастырады.
|
1
|
|
Метал сапалық анықтайды
|
катиондарының сипаттамаларын
|
|
|
|
3
|
|
отшашуға сары түс
анықтайды;
|
беретін катионды
|
|
1
|
|
отшашуға жасыл -
катионды анықтайды;
|
сары түс беретін
|
|
1
|
|
отшашуға қызыл -
катионды анықтайды;
|
қоңыр түс беретін
|
|
1
|
|
Fe2+, Fe3+, Cu2+ тұздарынан
түзілетін ерімейтін қосылыстардың түсі мен құрамынкөрсетеді
|
4
|
Cu2+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі
мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
|
Fe3+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі
мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
|
Fe3+ тұзынан түзілетін тұнбаның түсі
мен
құрамын көрсетеді;
|
1
|
|
Жылдамдық тұрғысынан химиялық реакцияның өту
принципін түсінеді
|
5
|
концентрацияның өзгеруі тұрғысынан химиялық реакцияның
жылдамдығының
өзгеруін көрсетеді;
|
1
|
|
қатты реагенттер үшін химиялық
реакцияны жылдамдату әдісін
ұсынады;
|
1
|
|
Барлығы
|
15
|
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
