HTML негіздері: Жаңадан бастаушыларға арналған нұсқаулық
Кіріспе
Интернеттің қарқынды дамуы қазіргі заманда ақпараттық
технологияларды меңгеруді қажет етеді. Веб-бағдарламалау және
веб-дизайн салаларында алғашқы қадамдарды жасау үшін HTML тілін
білу маңызды. HTML (HyperText Markup Language) — веб-беттердің
құрылымын құруға арналған гипермәтіндік белгілеу тілі. Бұл мақалада
HTML-дың негізгі элементтері, құрылымы және оны тиімді пайдалану
әдістері қарастырылады.
![]()
1. HTML дегеніміз не?
HTML — веб-құжаттарды сипаттайтын негізгі тілдердің бірі. Ол 1990 жылы Тим Бернерс-Ли ойлап тапқан. HTML веб-беттің құрылымын анықтап, оның құрамындағы элементтерді (мәтіндер, суреттер, сілтемелер, кестелер, т.б.) браузерге көрсету үшін қолданылады.
HTML-дің негізгі ерекшеліктері:
-
Қарапайымдылық: Оны меңгеру басқа бағдарламалау тілдеріне қарағанда жеңіл.
-
Кең қолжетімділік: Барлық веб-браузерлер HTML-ды қолдайды.
-
Масштабталу мүмкіндігі: HTML басқа технологиялармен (CSS, JavaScript) оңай біріктіріледі.
![]()
2. HTML құжаттарының құрылымы
HTML құжатының негізгі құрылымы үш бөліктен тұрады:
-
DOCTYPE декларациясы: Құжаттың HTML нұсқасын анықтайды. Мысалы, қазіргі кезде ең жиі қолданылатын HTML5 үшін <!DOCTYPE html> пайдаланылады.
-
<html> элементі: Бұл барлық HTML құжаттарының түпкі элементі.
-
<head> және <body> секциялары:
-
<head>: Құжаттың метадеректері (тақырып, кодтау стандарты, стильдер, скрипттер).
-
<body>: Құжаттың негізгі мазмұны (мәтіндер, суреттер, сілтемелер).
-
HTML құжатының қарапайым мысалы:
<!DOCTYPE html>
<html lang="en">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>HTML негіздері</title>
</head>
<body>
<h1>HTML әлеміне қош келдіңіз!</h1>
<p>Бұл қарапайым HTML құжатының мысалы.</p>
</body>
</html>
3. HTML элементтері мен тегтері
HTML элементі үш бөліктен тұрады:
-
Ашық тег: <tag>
-
Мазмұн: <tag>мазмұн</tag>
-
Жабық тег: </tag>
Кейбір элементтер тек бір ғана тегтен тұрады (өздігінен жабылатын тегтер), мысалы, <img>.
Негізгі тегтер:
-
Тақырыптар:
-
HTML-да тақырыптар үшін <h1>-ден <h6>-ға дейінгі тегтер қолданылады.
-
<h1> ең үлкен, ал <h6> ең кіші тақырыпты білдіреді.
-
Мысалы:
<h1>Бұл бірінші тақырып</h1>
<h2>Бұл екінші тақырып</h2>
Параграфтар:
-
<p> тегі мәтіндік параграфтарды көрсету үшін қолданылады.
Мысалы:
<p>Бұл HTML параграфы.</p>
Сілтемелер:
-
<a> тегі сілтемелер жасау үшін пайдаланылады.
Мысалы:
<a ="https://example.com">Мына сілтемені басыңыз</a>
Суреттер:
<img> тегі веб-бетке сурет қосу үшін қолданылады.
Мысалы:
<img src="image.jpg" alt="Сурет сипаттамасы">
Тізімдер:
-
Реттік тізім: <ol>
-
Ретсіз тізім: <ul>
Мысалы:
<ul>
<li>Элемент 1</li>
<li>Элемент 2</li>
</ul>
4. HTML атрибуттары
HTML атрибуттары элементтерге қосымша ақпарат беру үшін қолданылады. Атрибуттар әрқашан ашық тегтің ішінде жазылады.
Мысал:
<a ="https://example.com" target="_blank">Сілтеме</a>
Мұнда:
-
— сілтеменің адресі.
-
target="_blank" — сілтемені жаңа терезеде ашу.
5. HTML-ды дамытудағы маңызды принциптер
-
Семантикалық тегтерді қолдану:
-
HTML5 семантикалық тегтерді (мысалы, <header>, <footer>, <article>, <section>) енгізу арқылы құжат құрылымын жақсартты.
-
-
Кроссбраузерлік үйлесімділік:
-
Барлық браузерлерде дұрыс жұмыс істеу үшін HTML стандарттарын ұстану маңызды.
-
-
Валидті код жазу:
-
HTML құжатын тексеру үшін W3C Validator құралын пайдаланыңыз.
-
![]()
6. HTML мен CSS интеграциясы
HTML веб-беттің құрылымын анықтайды, ал CSS (Cascading Style Sheets) оның стилін (түсі, орналасуы, шрифті) анықтайды.
Мысал:
html
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<style>
body {
background-color: #f0f0f0;
font-family: Arial, sans-serif;
}
h1 {
color: #333;
}
</style>
</head>
<body>
<h1>HTML және CSS</h1>
<p>Бұл HTML мен CSS біріктірілген мысал.</p>
</body>
</html>
7. HTML5-тің жаңа мүмкіндіктері
HTML5 ескі нұсқалармен салыстырғанда бірқатар жаңа мүмкіндіктерді ұсынды:
-
Семантикалық тегтер (<article>, <section>, <nav>, <aside>).
-
Медиа элементтер (<audio>, <video>).
-
Жергілікті сақтау (localStorage, sessionStorage).
Мысал:
<video controls>
<source src="video.mp4" type="video/mp4">
Сіздің браузеріңіз бұл видеоны ойната алмайды.
</video>
Қорытынды
HTML – веб-дамудағы негізгі қадам. Оның негіздерін меңгеру арқылы кез келген адам қарапайым веб-беттер құрып, оларды жетілдіре алады. HTML-ды тиімді пайдалану үшін семантикалық тегтерді, атрибуттарды дұрыс қолдану және CSS пен JavaScript арқылы интеграция жасау маңызды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
-
W3C (World Wide Web Consortium). https://www.w3.org
-
MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org
-
HTML және CSS кітаптары: Джон Дакетт, "HTML және CSS: Қарапайым басшылық".
-
Фриман Э., Робсон Э., "Head First HTML and CSS".
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
HTML негіздері: Жаңадан бастаушыларға арналған нұсқаулық
HTML негіздері: Жаңадан бастаушыларға арналған нұсқаулық
HTML негіздері: Жаңадан бастаушыларға арналған нұсқаулық
Кіріспе
Интернеттің қарқынды дамуы қазіргі заманда ақпараттық
технологияларды меңгеруді қажет етеді. Веб-бағдарламалау және
веб-дизайн салаларында алғашқы қадамдарды жасау үшін HTML тілін
білу маңызды. HTML (HyperText Markup Language) — веб-беттердің
құрылымын құруға арналған гипермәтіндік белгілеу тілі. Бұл мақалада
HTML-дың негізгі элементтері, құрылымы және оны тиімді пайдалану
әдістері қарастырылады.
![]()
1. HTML дегеніміз не?
HTML — веб-құжаттарды сипаттайтын негізгі тілдердің бірі. Ол 1990 жылы Тим Бернерс-Ли ойлап тапқан. HTML веб-беттің құрылымын анықтап, оның құрамындағы элементтерді (мәтіндер, суреттер, сілтемелер, кестелер, т.б.) браузерге көрсету үшін қолданылады.
HTML-дің негізгі ерекшеліктері:
-
Қарапайымдылық: Оны меңгеру басқа бағдарламалау тілдеріне қарағанда жеңіл.
-
Кең қолжетімділік: Барлық веб-браузерлер HTML-ды қолдайды.
-
Масштабталу мүмкіндігі: HTML басқа технологиялармен (CSS, JavaScript) оңай біріктіріледі.
![]()
2. HTML құжаттарының құрылымы
HTML құжатының негізгі құрылымы үш бөліктен тұрады:
-
DOCTYPE декларациясы: Құжаттың HTML нұсқасын анықтайды. Мысалы, қазіргі кезде ең жиі қолданылатын HTML5 үшін <!DOCTYPE html> пайдаланылады.
-
<html> элементі: Бұл барлық HTML құжаттарының түпкі элементі.
-
<head> және <body> секциялары:
-
<head>: Құжаттың метадеректері (тақырып, кодтау стандарты, стильдер, скрипттер).
-
<body>: Құжаттың негізгі мазмұны (мәтіндер, суреттер, сілтемелер).
-
HTML құжатының қарапайым мысалы:
<!DOCTYPE html>
<html lang="en">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>HTML негіздері</title>
</head>
<body>
<h1>HTML әлеміне қош келдіңіз!</h1>
<p>Бұл қарапайым HTML құжатының мысалы.</p>
</body>
</html>
3. HTML элементтері мен тегтері
HTML элементі үш бөліктен тұрады:
-
Ашық тег: <tag>
-
Мазмұн: <tag>мазмұн</tag>
-
Жабық тег: </tag>
Кейбір элементтер тек бір ғана тегтен тұрады (өздігінен жабылатын тегтер), мысалы, <img>.
Негізгі тегтер:
-
Тақырыптар:
-
HTML-да тақырыптар үшін <h1>-ден <h6>-ға дейінгі тегтер қолданылады.
-
<h1> ең үлкен, ал <h6> ең кіші тақырыпты білдіреді.
-
Мысалы:
<h1>Бұл бірінші тақырып</h1>
<h2>Бұл екінші тақырып</h2>
Параграфтар:
-
<p> тегі мәтіндік параграфтарды көрсету үшін қолданылады.
Мысалы:
<p>Бұл HTML параграфы.</p>
Сілтемелер:
-
<a> тегі сілтемелер жасау үшін пайдаланылады.
Мысалы:
<a ="https://example.com">Мына сілтемені басыңыз</a>
Суреттер:
<img> тегі веб-бетке сурет қосу үшін қолданылады.
Мысалы:
<img src="image.jpg" alt="Сурет сипаттамасы">
Тізімдер:
-
Реттік тізім: <ol>
-
Ретсіз тізім: <ul>
Мысалы:
<ul>
<li>Элемент 1</li>
<li>Элемент 2</li>
</ul>
4. HTML атрибуттары
HTML атрибуттары элементтерге қосымша ақпарат беру үшін қолданылады. Атрибуттар әрқашан ашық тегтің ішінде жазылады.
Мысал:
<a ="https://example.com" target="_blank">Сілтеме</a>
Мұнда:
-
— сілтеменің адресі.
-
target="_blank" — сілтемені жаңа терезеде ашу.
5. HTML-ды дамытудағы маңызды принциптер
-
Семантикалық тегтерді қолдану:
-
HTML5 семантикалық тегтерді (мысалы, <header>, <footer>, <article>, <section>) енгізу арқылы құжат құрылымын жақсартты.
-
-
Кроссбраузерлік үйлесімділік:
-
Барлық браузерлерде дұрыс жұмыс істеу үшін HTML стандарттарын ұстану маңызды.
-
-
Валидті код жазу:
-
HTML құжатын тексеру үшін W3C Validator құралын пайдаланыңыз.
-
![]()
6. HTML мен CSS интеграциясы
HTML веб-беттің құрылымын анықтайды, ал CSS (Cascading Style Sheets) оның стилін (түсі, орналасуы, шрифті) анықтайды.
Мысал:
html
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<style>
body {
background-color: #f0f0f0;
font-family: Arial, sans-serif;
}
h1 {
color: #333;
}
</style>
</head>
<body>
<h1>HTML және CSS</h1>
<p>Бұл HTML мен CSS біріктірілген мысал.</p>
</body>
</html>
7. HTML5-тің жаңа мүмкіндіктері
HTML5 ескі нұсқалармен салыстырғанда бірқатар жаңа мүмкіндіктерді ұсынды:
-
Семантикалық тегтер (<article>, <section>, <nav>, <aside>).
-
Медиа элементтер (<audio>, <video>).
-
Жергілікті сақтау (localStorage, sessionStorage).
Мысал:
<video controls>
<source src="video.mp4" type="video/mp4">
Сіздің браузеріңіз бұл видеоны ойната алмайды.
</video>
Қорытынды
HTML – веб-дамудағы негізгі қадам. Оның негіздерін меңгеру арқылы кез келген адам қарапайым веб-беттер құрып, оларды жетілдіре алады. HTML-ды тиімді пайдалану үшін семантикалық тегтерді, атрибуттарды дұрыс қолдану және CSS пен JavaScript арқылы интеграция жасау маңызды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
-
W3C (World Wide Web Consortium). https://www.w3.org
-
MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org
-
HTML және CSS кітаптары: Джон Дакетт, "HTML және CSS: Қарапайым басшылық".
-
Фриман Э., Робсон Э., "Head First HTML and CSS".
шағым қалдыра аласыз













