Зертханалық жұмыс №1: HTML тілінде қарапайым web-парақ құру
Жұмыстың мақсаты – Интернетке құжаттар орналастыру принциптерін түсінуге керекті HTML тілінің негізгі командаларын үйрену.
Сонғы кезде Интернеттің World Wide Web (WWW немесе Web) деп аталатын бөлігі өте тез дамып келеді, онда мәтіндік, графикалық, бейне және аудио форматтағы мәліметтер бар.
HTML құжат жасау
Web-тораптардағы құжаттардың негізгі форматы Hypertext Markup Language (HTML) – гипермәтіндік белгілеу тілі. Сонымен кез келген мәтіндік редакторда даярланып, қарапайым ASCII –форматында сақталған құжатқа бірсыпыра HTML командалары қосалғаннан кейін ол Web-парақ (HTML құжат) болып шыға келеді.
Тэгтермен жұмыс істеу
HTML командалары Тэг (tag) аталатын арнайы белгілер көмегімен беріледі. Арнаулы броузер программалары арқылы құжаттарды экранда көрсету кезінде Тэгтер оларды басқару мүмкіндігін береді.
әрбір Тэг «кіші» (<)белгісінен және «үлкен»(>) символдарымен қоршалап жазылатын ағылшынның түйінді сөздерінен тұрады. Тэгтердің екі түрі бар:
-
бір элементті (жалқы)
-
екі элементті (қосарланған)
HTML-файлды анықтау
HTML-құжатының кез келгені <HTML> Тэгінен басталып, соған сәйкес </HTML> түріндегі жабылу Тэгімен ақталады
Тақырыпты анықтау
Құжаттың тақырыптық бөлігі <HEAD> және </HEAD> Тэгтерінің ортасында тұрады. Бұл бөлікте <TITLE> ... </TITLE> Тэгтерімен шектелетін құжаттың терезе маңдайшасында тұратын ресми атауы орналасады. Олар төмендегідей орналасады:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Құжат тақырыбы </TITLE>
</HEAD>
...
құжат мәтіндері
...
</HTML>
Құжаттың негізгі тұлғасын анықтау
Жазылатын мәтіндермен бірге HTML-құжатының қалған негізгі бөлігі <BODY> ... </BODY> Тэгтерінің ортасына жазылады. Енді құжат мынандай түрде болады:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Құжат тақырыбы </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
...
құжат мәтіндері
...
</BODY>
</HTML>
Қарапайым HTML файлын жасау
-
Жаңадан өздеріңіздің жұмыстарыңызды сақтайтын Student бумасын ашыңыздар.
-
Блокнот бағдарламасын іске қосыңыздар.
-
Ашылған редактор терезесінде көрсетілген қарапайым HTML файлының мәтінін теріңіз.
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
-
Файлды INT.HTML атымен жұмыс бумасына сақтап қойыңыздар да редакторды жабыңыз.
-
Жасалған Web-құжатты көру үшін сол INT.HTML файлы белгішесін екі рет шертіңіздер, сонда Интернет браузері іске қосылып, жазылған мәліметті келесі түрде көрсетеді. (Сурет 1)

Сурет 1 HTML тілінің қарапайым тэгтерімен жазылған сөйлем
б) Экрандағы мәтін орналасу түрін өзгерту
1. Қажет болса алдыңғы 5 тапсырманы орындаңыз.
2. Енді Вид – В Виде HTML (Источник) командасын орындау арқылы құжаттың алғашқы терілген HTML файлын Блокнот терезесінде көруге болады. Осы мәтіннің екінші жолына:
<H2> Интернетке кіріспе </H2>
Деген қосымша мәтін енгізейік. Сонда файл мәтіні мынадай түрде бейнеленеді:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
Осылай түзетілген файлды Файл – Сохранить командасымен сақтап, редакторды төменге жасырып, қайтадан Интернет әлеміне саяхат атын шертіп, қайта Microsoft Internet Explorer браузерін шақырайық (Басқа браузерлерді де қолдануға болады).
3. Браузердің Вид – Обновить
командасын орындап (немесе
батырмасын шертіп) терезедегі
мәліметтің өзгеруіне көз жеткізіңіз. Интернет әлеміне
саяхат және INT.HTML файлдарын
жабыңыздар.
в) Форматтау командалары.
Келесі жолға көшуді атқаратын <ВR> тэгі мәтін жолын төмен жылжытады.
-
Бірінші тапсырманың 5-6 пунктерін орындау керек.
-
INT.HTML файлын ашып, оның алғашқы мәтінін Вид – В Виде HTML (Просмотр HTML-кода ) командасы арқылы Блокнотта көрсету керек.
-
HTML файлы мәтініндегі «Интернет туралы», «негізгі», «түсініктер» сөздерін жеке-жеке жолдарға жазайық:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы
негізгі
түсініктер
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген осы мәтінді MINT.HTML файлына Файл-Сохранить командасымен сақтаңыздар. Блокнотты жасырып, Интернет браузерін ашыңыздар.
-
Браузерде мәтін өзгерістерін белгілеу үшін Ғ5 пернесін басу керек немесе Вид – Обновить командасын орындау керек.
-
Енді HTML файлы мәтінінің керекті орындарына төмендегідей түрде <ВR> тэгін енгізу керек:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> Интернет туралы <ВR> негізгі <ВR> түсініктер </BODY>
</HTML>
7. Мәтінді дискіде қайта сақтап, Web-құжатты жаңартыңыздар (Вид – Обновить), терезедегі мәліметтің орналасуы төмендегі суреттегідей болып өзгереді. HTML құжатты INT.HTML файлын жауып тастаңыздар.
г) Келесі жолға көшіру және абзац ашу тэгтерін пайдалану.
Келесі жолға көшуді ұйымдастырып, жаңа абзац ашатын арнайы команда бар. <P> абзац тэгі келесі жолға көшу ісін орындаумен қатар жаңа бос жол енгізіп, жаңа абзацты алдынғы мәтін жолдарынан бөліп тұрады.
1. < HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> <P> Интернет туралы </P> <BR> негізгі <BR> түсініктер
</BODY> </HTML>
-
Өзгертулерді INT.HTM файлында қайта сақтап қойыңыздар.
-
Microsoft Internet Explorer браузері арқылы осы өзгертілген Web-құжатқа қарап шығыңыздар. Экрандағы мәтін қандай өзгерістерге ұшырады?
д) Мәтін фрагменттерін ерекшелеу.
-
INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> Интернет туралы </B > <I> негізгі <U> түсініктер </U>
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген Web-құжатты экраннан көріп шығыңыздар.
Мұнда өз тіркестерін ерекшелеуді аралас түрде қолдануға болады:
<I><B> Интернет туралы</B > <I> <I> негізгі </I> <U> түсініктер </U>
Бірақ мұндайда тэгтерді араластыра жазудың мынадай ережелерін есте сақтаған жөн:
<Тэг-1> <Тэг-2>…<Тэг-2> </Тэг-1> - дұрыс жазылған тізбек;
<Тэг-1> <Тэг-2>…< Тэг-1> </Тэг-2> - қате жазылған тізбек.
е) Тақырып стилдерін қолдану.
Тақырыптарды жазудың алты түрлі тэгтері бар (<H> ден <H6> -ға дейін). Әрбір тэг браузер параметрлеріне сәйкес мәтінге белгілі бір нақты стиль бере алады.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> </P > <H1> Интернет туралы</H> </P>
<H3> <I> негізгі </I> <U> түсініктер </U> </H>
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген Web-құжатты экраннан көріп шығыңыздар.
1) Қолданылып отырған қаріптің көлемін өзгерту.
<FONT> тэгі ағымдағы мәтін ішіндегі кейбір жолдарда қолданылып отырған қаріптің көлемін 1-ден 7-ге дейін мөлшерде өзгерту мүмкіндігін береді.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<FONT SIZE= «7»> Интернет туралы </FONT><BR> негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
2. Осы <FONT> тэгін пайдаланып, «негізгі түсініктер» сөздерінің мөлшерін өз қалауларыңызша өзгертіп көріп шығыңыздар.
3. Мәтін бөліктерін жоғарыда айтылған ерекшелеу түрлерін және келесі жолға көшу, жаңа абзац ашу тэгтерін пайдалана отырып бірнеше тәсілмен безендіріңіздер.
2) Қаріп гарнитурасы (типі) мен түсін өзгерту.
<FONT> тэгі ағымдағы мәтін бөліктерінің көлемін, типін және түсін өзгертуге мүмкіндік береді.
Қаріп типін өзгерту <FONT> тэгіне FACE атрибутын қосу ақылы орындалады. Мысалы, мәтін бөлігін KZ Arial қарпімен жазу үшін:<FONT FACE= «KZ ARIAL»> тэгін қолдану қажет.
Қаріп түсін беру үшін <FONT> тэгінің COLOR= «X»> атрибутын жазу керек. Мұндағы Х орнына ағылшын тіліндегі түс атын немесе оның он алтылық жүйедегі сандық мәнін жазса болды. Он алтылық санды қолданғанда, түс құрамындағы қызыл (R – Red), жасыл (G-Green), көк (B-Blue) бояулардың араласу мөлшерін 00 мен FF сандар аралығындағы мәндер мен көрсету керек. Осы тәсілді бояу түсін көрсетудің RGB форматы деп атайды.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер еңгізіңіздер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
</BODY>
<U><I><B><FONT COLOR= «#FF0000» FACE= «ARIAL» SIZE= «7»>
Интернет туралы </FONT></B><I></U><BR>
<FONT COLOR= «GREEN» FACE= «ARIAL» SIZE= «4»>негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
3) Мәтінді көлденең бағытта туралау.
INT.HTMLфайлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2 ALIGEN= «CENTER»> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<P ALIGN= «CENTER»>
</BODY>
<FONT COLOR= «#008080» SIZE= «7»>
<B> Интернет туралы </B> </FONT><BR>
<FONT > SIZE= «6»> <I> негізгі түсініктер </I> </FONT>
</P>
</BODY>
</HTML>
Экранда мәтін фрагментерінің жол ортасына ығыстырылып орналасқанын байған шығарсыздар.
4) Құжат фоны мен жалпы мәтіннің түсін беру.
Құжат фоны мен жалпы мәтіннің түсін беру кезінде браузерлер алдын ала келісілген (по умолчанию) түстері пайдаланылады, – олар браузер параметрлері арқылы тағайындалады. Егер біз басқа түстерді пайдаланғымыз келсе, онда олардың бастапқы мәндері HTML файлының бас жағындағы жазылатын <BODY> тегінде көрсетіледі.Осы тектің BGCOLOR= ...атрибуты құжатының фон түсін, TEXT=…атрибуты жалпы мәнін түсін анықтайды. LINK=...және VLINK=…атрибуттары әлі қаралмаған және қаралған сілтемелік сөздер түсін тағайындайды.(соңғы екеуі кейінірек қарастырылады).
INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңіздер:
<HTML>
<HEAD> <H2 ALIGN=«CENTER»>Интернетке кіріспе</H2>
<TITLE>Интернет әлеміне саяхат HTML</TITLE> </HEAD>
<BODY BGCOLOR=«#FFFFCC» TEXT=«#330066»>
<P ALIGN=«CENTER»> <FONT COLOR=«#008080» SIZE=«7»>
<B>негізгі түсініктер</B> </FONT> <BR> <FONT SIZE=5>
<I>Интернет туралы</I>
</FONT>
</BODY>
</HTML>
5) Жалпы мәтінді тізім түрінде жазу.
Маркерленген тізім құру үшін:
1-тапсырма. Қандайда бір сайттың рубрикалар тізімін мысал ретінде қарастырайық. Келесіні Блокнот редакторында теріңіздер:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Маркерленген тiзiм </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<H2> Рубрикалар тізімі:</H2>
<UL>
<LI>Жаңалықтар
<LI>Қаржы
<LI>Спорт
<LI>Ауа райы
<LI>Шұғыл байланыс
</UL>
</BODY>
</HTML>
Файлды 555.HTM атымен сақтаңыз. Енді <LI> тэгтерінің орнына <LI type=square> деп, сосын <LI type=circle> деп жазып көріп қалай өзгергеніне назар аударыңыз.
6) Нөмірленген тізім құру үшін:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Нөмірленген тiзiм </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<ol>
<H2> Microsoft Office 2000 пакетінің интеграцияланған құрамы:</H2>
<LI>Word;
<LI>Excel;
<LI>Access;
<LI>Power Point;
<LI>Outlook;
<LI>FrontPage;
<LI>Publisher;
<LI>Project.
</OL>
</BODY>
</HTML>
Файлды сақтап, браузер арқылы қараңыздар. HTML тілінде нөмірлердің бірнеше стилі қарастырылады және олар type атрибуты арқылы тағайындалады. Келесі нөмірлер стилі белгілі:
type=1 – араб цифрларымен нөмірлеу (1,2,3,4 ...) бұл егер type атрибуты берілмеген жағдайда үнсіз қабылданады.
type=А – ағылшын әріптерінің бас әріптерімен нөмірлеу (А, В, С)
type=а – ағылшынның кіші әріптерімен нөмірлеу (а, в, с)
type=І – рим цифрларымен нөмірлеу (І, ІІ, ІІІ)
type=і – рим цифрларының кіші әріптерімен нөмірлеу (і, іі, ііі, іv)
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
"HTML тілінде web-парақ құру тақырыбына" зертханалық жұмыс
"HTML тілінде web-парақ құру тақырыбына" зертханалық жұмыс
Зертханалық жұмыс №1: HTML тілінде қарапайым web-парақ құру
Жұмыстың мақсаты – Интернетке құжаттар орналастыру принциптерін түсінуге керекті HTML тілінің негізгі командаларын үйрену.
Сонғы кезде Интернеттің World Wide Web (WWW немесе Web) деп аталатын бөлігі өте тез дамып келеді, онда мәтіндік, графикалық, бейне және аудио форматтағы мәліметтер бар.
HTML құжат жасау
Web-тораптардағы құжаттардың негізгі форматы Hypertext Markup Language (HTML) – гипермәтіндік белгілеу тілі. Сонымен кез келген мәтіндік редакторда даярланып, қарапайым ASCII –форматында сақталған құжатқа бірсыпыра HTML командалары қосалғаннан кейін ол Web-парақ (HTML құжат) болып шыға келеді.
Тэгтермен жұмыс істеу
HTML командалары Тэг (tag) аталатын арнайы белгілер көмегімен беріледі. Арнаулы броузер программалары арқылы құжаттарды экранда көрсету кезінде Тэгтер оларды басқару мүмкіндігін береді.
әрбір Тэг «кіші» (<)белгісінен және «үлкен»(>) символдарымен қоршалап жазылатын ағылшынның түйінді сөздерінен тұрады. Тэгтердің екі түрі бар:
-
бір элементті (жалқы)
-
екі элементті (қосарланған)
HTML-файлды анықтау
HTML-құжатының кез келгені <HTML> Тэгінен басталып, соған сәйкес </HTML> түріндегі жабылу Тэгімен ақталады
Тақырыпты анықтау
Құжаттың тақырыптық бөлігі <HEAD> және </HEAD> Тэгтерінің ортасында тұрады. Бұл бөлікте <TITLE> ... </TITLE> Тэгтерімен шектелетін құжаттың терезе маңдайшасында тұратын ресми атауы орналасады. Олар төмендегідей орналасады:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Құжат тақырыбы </TITLE>
</HEAD>
...
құжат мәтіндері
...
</HTML>
Құжаттың негізгі тұлғасын анықтау
Жазылатын мәтіндермен бірге HTML-құжатының қалған негізгі бөлігі <BODY> ... </BODY> Тэгтерінің ортасына жазылады. Енді құжат мынандай түрде болады:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Құжат тақырыбы </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
...
құжат мәтіндері
...
</BODY>
</HTML>
Қарапайым HTML файлын жасау
-
Жаңадан өздеріңіздің жұмыстарыңызды сақтайтын Student бумасын ашыңыздар.
-
Блокнот бағдарламасын іске қосыңыздар.
-
Ашылған редактор терезесінде көрсетілген қарапайым HTML файлының мәтінін теріңіз.
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
-
Файлды INT.HTML атымен жұмыс бумасына сақтап қойыңыздар да редакторды жабыңыз.
-
Жасалған Web-құжатты көру үшін сол INT.HTML файлы белгішесін екі рет шертіңіздер, сонда Интернет браузері іске қосылып, жазылған мәліметті келесі түрде көрсетеді. (Сурет 1)

Сурет 1 HTML тілінің қарапайым тэгтерімен жазылған сөйлем
б) Экрандағы мәтін орналасу түрін өзгерту
1. Қажет болса алдыңғы 5 тапсырманы орындаңыз.
2. Енді Вид – В Виде HTML (Источник) командасын орындау арқылы құжаттың алғашқы терілген HTML файлын Блокнот терезесінде көруге болады. Осы мәтіннің екінші жолына:
<H2> Интернетке кіріспе </H2>
Деген қосымша мәтін енгізейік. Сонда файл мәтіні мынадай түрде бейнеленеді:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
Осылай түзетілген файлды Файл – Сохранить командасымен сақтап, редакторды төменге жасырып, қайтадан Интернет әлеміне саяхат атын шертіп, қайта Microsoft Internet Explorer браузерін шақырайық (Басқа браузерлерді де қолдануға болады).
3. Браузердің Вид – Обновить
командасын орындап (немесе
батырмасын шертіп) терезедегі
мәліметтің өзгеруіне көз жеткізіңіз. Интернет әлеміне
саяхат және INT.HTML файлдарын
жабыңыздар.
в) Форматтау командалары.
Келесі жолға көшуді атқаратын <ВR> тэгі мәтін жолын төмен жылжытады.
-
Бірінші тапсырманың 5-6 пунктерін орындау керек.
-
INT.HTML файлын ашып, оның алғашқы мәтінін Вид – В Виде HTML (Просмотр HTML-кода ) командасы арқылы Блокнотта көрсету керек.
-
HTML файлы мәтініндегі «Интернет туралы», «негізгі», «түсініктер» сөздерін жеке-жеке жолдарға жазайық:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Интернет туралы
негізгі
түсініктер
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген осы мәтінді MINT.HTML файлына Файл-Сохранить командасымен сақтаңыздар. Блокнотты жасырып, Интернет браузерін ашыңыздар.
-
Браузерде мәтін өзгерістерін белгілеу үшін Ғ5 пернесін басу керек немесе Вид – Обновить командасын орындау керек.
-
Енді HTML файлы мәтінінің керекті орындарына төмендегідей түрде <ВR> тэгін енгізу керек:
<HTML>
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> Интернет туралы <ВR> негізгі <ВR> түсініктер </BODY>
</HTML>
7. Мәтінді дискіде қайта сақтап, Web-құжатты жаңартыңыздар (Вид – Обновить), терезедегі мәліметтің орналасуы төмендегі суреттегідей болып өзгереді. HTML құжатты INT.HTML файлын жауып тастаңыздар.
г) Келесі жолға көшіру және абзац ашу тэгтерін пайдалану.
Келесі жолға көшуді ұйымдастырып, жаңа абзац ашатын арнайы команда бар. <P> абзац тэгі келесі жолға көшу ісін орындаумен қатар жаңа бос жол енгізіп, жаңа абзацты алдынғы мәтін жолдарынан бөліп тұрады.
1. < HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> <P> Интернет туралы </P> <BR> негізгі <BR> түсініктер
</BODY> </HTML>
-
Өзгертулерді INT.HTM файлында қайта сақтап қойыңыздар.
-
Microsoft Internet Explorer браузері арқылы осы өзгертілген Web-құжатқа қарап шығыңыздар. Экрандағы мәтін қандай өзгерістерге ұшырады?
д) Мәтін фрагменттерін ерекшелеу.
-
INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> Интернет туралы </B > <I> негізгі <U> түсініктер </U>
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген Web-құжатты экраннан көріп шығыңыздар.
Мұнда өз тіркестерін ерекшелеуді аралас түрде қолдануға болады:
<I><B> Интернет туралы</B > <I> <I> негізгі </I> <U> түсініктер </U>
Бірақ мұндайда тэгтерді араластыра жазудың мынадай ережелерін есте сақтаған жөн:
<Тэг-1> <Тэг-2>…<Тэг-2> </Тэг-1> - дұрыс жазылған тізбек;
<Тэг-1> <Тэг-2>…< Тэг-1> </Тэг-2> - қате жазылған тізбек.
е) Тақырып стилдерін қолдану.
Тақырыптарды жазудың алты түрлі тэгтері бар (<H> ден <H6> -ға дейін). Әрбір тэг браузер параметрлеріне сәйкес мәтінге белгілі бір нақты стиль бере алады.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY> </P > <H1> Интернет туралы</H> </P>
<H3> <I> негізгі </I> <U> түсініктер </U> </H>
</BODY>
</HTML>
-
Өзгертілген Web-құжатты экраннан көріп шығыңыздар.
1) Қолданылып отырған қаріптің көлемін өзгерту.
<FONT> тэгі ағымдағы мәтін ішіндегі кейбір жолдарда қолданылып отырған қаріптің көлемін 1-ден 7-ге дейін мөлшерде өзгерту мүмкіндігін береді.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<FONT SIZE= «7»> Интернет туралы </FONT><BR> негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
2. Осы <FONT> тэгін пайдаланып, «негізгі түсініктер» сөздерінің мөлшерін өз қалауларыңызша өзгертіп көріп шығыңыздар.
3. Мәтін бөліктерін жоғарыда айтылған ерекшелеу түрлерін және келесі жолға көшу, жаңа абзац ашу тэгтерін пайдалана отырып бірнеше тәсілмен безендіріңіздер.
2) Қаріп гарнитурасы (типі) мен түсін өзгерту.
<FONT> тэгі ағымдағы мәтін бөліктерінің көлемін, типін және түсін өзгертуге мүмкіндік береді.
Қаріп типін өзгерту <FONT> тэгіне FACE атрибутын қосу ақылы орындалады. Мысалы, мәтін бөлігін KZ Arial қарпімен жазу үшін:<FONT FACE= «KZ ARIAL»> тэгін қолдану қажет.
Қаріп түсін беру үшін <FONT> тэгінің COLOR= «X»> атрибутын жазу керек. Мұндағы Х орнына ағылшын тіліндегі түс атын немесе оның он алтылық жүйедегі сандық мәнін жазса болды. Он алтылық санды қолданғанда, түс құрамындағы қызыл (R – Red), жасыл (G-Green), көк (B-Blue) бояулардың араласу мөлшерін 00 мен FF сандар аралығындағы мәндер мен көрсету керек. Осы тәсілді бояу түсін көрсетудің RGB форматы деп атайды.
1. INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер еңгізіңіздер:
< HTML >
<HEAD> <H2> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
</BODY>
<U><I><B><FONT COLOR= «#FF0000» FACE= «ARIAL» SIZE= «7»>
Интернет туралы </FONT></B><I></U><BR>
<FONT COLOR= «GREEN» FACE= «ARIAL» SIZE= «4»>негізгі түсініктер
</BODY>
</HTML>
3) Мәтінді көлденең бағытта туралау.
INT.HTMLфайлына төмендегідей өзгерістер енгізіңдер:
< HTML >
<HEAD> <H2 ALIGEN= «CENTER»> Интернетке кіріспе </H2>
<TITLE> Интернет әлеміне саяхат </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<P ALIGN= «CENTER»>
</BODY>
<FONT COLOR= «#008080» SIZE= «7»>
<B> Интернет туралы </B> </FONT><BR>
<FONT > SIZE= «6»> <I> негізгі түсініктер </I> </FONT>
</P>
</BODY>
</HTML>
Экранда мәтін фрагментерінің жол ортасына ығыстырылып орналасқанын байған шығарсыздар.
4) Құжат фоны мен жалпы мәтіннің түсін беру.
Құжат фоны мен жалпы мәтіннің түсін беру кезінде браузерлер алдын ала келісілген (по умолчанию) түстері пайдаланылады, – олар браузер параметрлері арқылы тағайындалады. Егер біз басқа түстерді пайдаланғымыз келсе, онда олардың бастапқы мәндері HTML файлының бас жағындағы жазылатын <BODY> тегінде көрсетіледі.Осы тектің BGCOLOR= ...атрибуты құжатының фон түсін, TEXT=…атрибуты жалпы мәнін түсін анықтайды. LINK=...және VLINK=…атрибуттары әлі қаралмаған және қаралған сілтемелік сөздер түсін тағайындайды.(соңғы екеуі кейінірек қарастырылады).
INT.HTML файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңіздер:
<HTML>
<HEAD> <H2 ALIGN=«CENTER»>Интернетке кіріспе</H2>
<TITLE>Интернет әлеміне саяхат HTML</TITLE> </HEAD>
<BODY BGCOLOR=«#FFFFCC» TEXT=«#330066»>
<P ALIGN=«CENTER»> <FONT COLOR=«#008080» SIZE=«7»>
<B>негізгі түсініктер</B> </FONT> <BR> <FONT SIZE=5>
<I>Интернет туралы</I>
</FONT>
</BODY>
</HTML>
5) Жалпы мәтінді тізім түрінде жазу.
Маркерленген тізім құру үшін:
1-тапсырма. Қандайда бір сайттың рубрикалар тізімін мысал ретінде қарастырайық. Келесіні Блокнот редакторында теріңіздер:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Маркерленген тiзiм </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<H2> Рубрикалар тізімі:</H2>
<UL>
<LI>Жаңалықтар
<LI>Қаржы
<LI>Спорт
<LI>Ауа райы
<LI>Шұғыл байланыс
</UL>
</BODY>
</HTML>
Файлды 555.HTM атымен сақтаңыз. Енді <LI> тэгтерінің орнына <LI type=square> деп, сосын <LI type=circle> деп жазып көріп қалай өзгергеніне назар аударыңыз.
6) Нөмірленген тізім құру үшін:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Нөмірленген тiзiм </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<ol>
<H2> Microsoft Office 2000 пакетінің интеграцияланған құрамы:</H2>
<LI>Word;
<LI>Excel;
<LI>Access;
<LI>Power Point;
<LI>Outlook;
<LI>FrontPage;
<LI>Publisher;
<LI>Project.
</OL>
</BODY>
</HTML>
Файлды сақтап, браузер арқылы қараңыздар. HTML тілінде нөмірлердің бірнеше стилі қарастырылады және олар type атрибуты арқылы тағайындалады. Келесі нөмірлер стилі белгілі:
type=1 – араб цифрларымен нөмірлеу (1,2,3,4 ...) бұл егер type атрибуты берілмеген жағдайда үнсіз қабылданады.
type=А – ағылшын әріптерінің бас әріптерімен нөмірлеу (А, В, С)
type=а – ағылшынның кіші әріптерімен нөмірлеу (а, в, с)
type=І – рим цифрларымен нөмірлеу (І, ІІ, ІІІ)
type=і – рим цифрларының кіші әріптерімен нөмірлеу (і, іі, ііі, іv)
шағым қалдыра аласыз













