Информатика 9 сынып ГОС экзамен Мемлекеттік емтихан нұсқалары

Қорытынды аттестаттауға дайындаламыз
Готовимся к итоговой аттестации
Өскемен, 2023

«Информатика» пәнінен негізгі орта мектеп курсы бойынша
қорытынды аттестаттауға арналған «Қорытынды аттестаттауға
дайындаламыз. Информатика 9 сынып» әдістемелік құралы.
Методическое пособие «Готовимся к итоговой аттестации.
Информатика 9 класс» по подготовке к итоговой аттестациии за курс
основной средней школы по предмету «Информатика».
Құрастырғандар: Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасының
«Örken» Шығыс Қазақстан өңірлік білім беруді ақпараттандыру және
дамыту ғылыми-әдістемелік орталығы» КММ
директор С. Н. Коваленко
директордың орынбасары Ж.Т. Сагандыкова
инновациялық жобаларды енгізу әдістемелік бөлімінің басшысы А.Х.
Желпакова
ШҚО ББ Глубокое ауданы бойынша білім бөлімінің «Опытное поле
орта мектебі» КММ педагог-зерттеуші Т.А.Барабанова;
ШҚО ББ Ұлан ауданы бойынша білім бөлімінің «Трофим Клименко
атындағы
орта
мектеп-балабақша
кешені»
педагог-зерттеуші
Н.А.Кайынбаева;
ШҚО ББ «Облыстық математика, физика, информатика
саласындағы дарынды балаларға арналған мамандандырылған мектеплицейі» КММ педагог-зерттеуші О.Ю.Исакова;
ШҚО ББ «Облыстық мамандандырылған IT-мектеп-лицейі» КММ
педагог-зерттеуші С.В.Вансович;
ШҚО ББ «Дарынды балаларға арналған Жамбыл атындағы облыстық
мамандандырылған мектеп-гимназия-интернаты» КММ педагог-зерттеуші
А.М.Чакеева;
ШҚО ББ Өскемен қаласы бойынша білім бөлімінің «№ 42 орта
мектебі» КММ педагог-зерттеуші Ж.П.Кабатов

2

Составители: КГУ «Восточно-Казахстанский региональный научнометодический центр информатизации и развития образования «Örken»
управления образования Восточно-Казахстанской области
директор Коваленко С.Н.
заместитель директора Сагандыкова Ж.Т.
руководитель методического отдела внедрения инновационных
проектов Желпакова А.Х.
Барабанова Т.А., педагог исследователь КГУ «Опытнопольская
средняя школа» ОО по Глубоковскому району УО ВКО;
Кайынбаева Н.А., педагог-исследователь КГУ «Комплекс средняя
школа - детский сад имени Трофима Клименко» ОО по Уланскому району
УО ВКО;
Исакова О.Ю., педагог исследователь КГУ «Областная
специализированная школа-лицей для детей, одаренных в области
математики, физики, информатики» УО ВКО;
Вансович С.В., педагог исследователь КГУ «Областная
специализированная IT – школа – лицей» УО ВКО;
Чакеева
А.М.,
педагог
исследователь
КГУ
«Областная
специализированная школа – гимназия - интернат им. Жамбыла для
одаренных детей» УО ВКО;
Кабатов Ж.П., педагог исследователь КГУ «Средняя школа № 42»
ОО по г.Усть-Каменогорску УО ВКО.

ШҚО білім басқармасы жанындағы сараптамалық кеңестің 20 _ _ _ жылғы
_ _ ___ _ _ _ отырысында бекітілген. Хаттама № ____
Утверждено на заседании экспертного совета УО ВКО от _____ 20___
года. Протокол № ____

3

2021-2022 оқу жылына 9-сыныпқа арналған қорытынды аттестаттау
тапсырмалары
Мазмұны
Кіріспе...............................................................................................................................
Гимназиялар мен лицейлерге арналған 9-сынып информатикадан емтихандық
жұмыс тапсырмаларының сипаттамасы........................................................................
Тапсырма нұсқалары және балл қою кестесі................................................................
1 нұсқа..............................................................................................................................
2 нұсқа..............................................................................................................................
3 нұсқа..............................................................................................................................
қосымша нұсқа................................................................................................................
Жалпы білім беретін мектептерге арналған 9-сынып информатикадан
емтихандық жұмыс тапсырмаларының сипаттамасы.................................................
Тапсырма нұсқалары және балл қою кестесі...............................................................

5

1 нұсқа..............................................................................................................................
2 нұсқа..............................................................................................................................
3 нұсқа..............................................................................................................................
қосымша нұсқа.................................................................................................................
Арнайы ұйымдарға, арнайы сыныптар мен топтарға арналған 9-сынып
информатикадан емтихандық жұмыс тапсырмаларының сипаттамасы....................
Тапсырма нұсқалары және балл қою кестесі...............................................................

35
41
47
53

6
8
8
14
21
27
33
35

59
61

Білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға
арналған 9-сынып информатикадан емтихандық жұмыс тапсырмаларының 66
сипаттамасы.....
Тапсырма нұсқалары және балл қою кестесі................................................................ 68

4

Кіріспе
Бір нәрсеге дайындықты белгілі бір әрекетті сәтті орындауға
мүмкіндік беретін алынған білім,білік,дағдылары,қасиеттердің кешені
ретінде түсініледі. Оқушылардың қорытынды аттестаттауға дайындығында
төмендегі компоненттерді ажыратуға болады:
- ақпараттық дайындық (емтихандағы мінез-құлық ережелері, бланкілерді,
жауап парақтарын толтыру ережелері туралы хабардар болу және т. б.);
- пәндік дайындық немесе мазмұнды (белгілі бір пән бойынша дайындық,
теорияны меңгеру және тапсырмаларды шеше алу);
- психологиялық дайындық (дайындық жағдайы – «көңіл-күй», белгілі бір
мінез-құлыққа ішкі көңіл-күй, орынды әрекеттерге бағдарлану, емтихан
тапсыру жағдайында сәтті әрекет ету үшін жеке тұлғаның мүмкіндіктерін
жаңарту және бейімдеу). [3]
Бұл оқу құралы «Информатика» пәнінен негізгі мектептің курсы
бойынша қорытынды аттестаттауға дайындық кезінде әдістемелік көмек
көрсету мақсатында информатика пәнінің мұғалімдеріне арналады.
2021-2023 оқу жылындағы қорытынды аттестаттау үшін әзірленген
тапсырмалардың сипаттамасын, балл қою схемасы бар жұмыс нұсқаларын
және емтихандарға дайындық бойынша мұғалімдерге арналған
ұсыныстарды
қамтиды.
Емтихан
жұмысының
тапсырмалары
«Информатика» пәні бойынша қорытынды аттестаттаудың ерекшелігі
және негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған үлгілік
оқу бағдарламасының мазмұны негізінде айқындалады. Білім
алушылардың білімі мен іскерлігінің деңгейі, сондай-ақ дағдылары
МЖМБС күтілетін нәтижелерімен айқындалады.

5

Мектеп-лицей және мамандандырылған мектептерге арналған 9 сыныптың информатикадан емтихан жұмысы
тапсырмаларының сипаттамасы
Кесте 1

Ұзақ мерзімді
жоспардың
бөлімі

1. Компьютерлік
жүйелер

2. Ақпараттық
процестер

3. Компьютерлік
ойлау
4. Денсаулық
және қауіпсіздік

Оқу мақсаты

7.1.3.1 компьютерлік желілерді топтастыру
9.1.2.1 қолданушы
ның қажеттілігіне байланысты программалық
қамтамасыз етуді таңдау
9.1.1.1 компьютердің міндетіне қарай
конфигурациясын таңдау
7.1.1.1 компьютердің жады түрлерінің қызметін
(жедел сақтау құрылғысы, тұрақты сақтау
құрылғысы, сыртқы сақтау құрылғысы, кэш – жады)
сипаттау
9.2.2.1 мәліметтер қоры, жазба, өріс терминдерін
түсіндіру
8.2.2.1 электронды кестеде есептерді шешу үшін
мәліметтердің әр түрлі пішімдерін қолдану;
9.2.2.3 мәліметтерді іздеуді, сұрыптауды және
сүзгілеуді жүзеге асыру
6.3.2.2 алгоритмді блок - схема түрінде ұсыну
8.3.1.1 программа өңдеудің кіріктіріл ген ортасында
есептердің моделін құру

Ойлау
дағдыларының
деңгейі

Тапсыр
малар
саны

Тапс
ырма
№

Тапсыр
ма түрі

Орындау
уақыты

Балл

Білу, түсіну

1

1

ҚЖ

5

3

Білу, түсіну

1

2

ҚЖ

5

1

Қолдану

1

8

ҚЖ, ТЖ

10

4

Жоғары тәртіп
дағдылары

1

7

ҚЖ

15

3

Білу, түсіну

1

3

ҚЖ, ТЖ

15

3

1

9

ҚЖ

10

2

1

10

ҚЖ

10

2

1

4

ҚЖ

10

2

1

11 а

ТЖ

10

2

Жоғары тәртіп
дағдылары
Жоғары тәртіп
дағдылары
Білу, түсіну
Қолдану

9.3.2.2 қойылған есептің нәтижесін бағалау

Жоғары тәртіп
дағдылары

1

11 b

ТЖ

15

3

6.4.1.1 эргономика міндеттерін ойластыру және
шешу (жоғары деңгейде жайлы және тиімді болу
үшін)

Білу, түсіну

1

5

ҚЖ, ТЖ

5

2

6

Бөлім
бойынша
балл

11

7

7

5

6.4.2.1 авторлық құқық, плагиат ұғымдарын
түсіндіру;
9.4.2.1 желіде жұмыс істеу барысында этикалық
және құқықтық нормалардың бұзылу салдары
туралы ой қорытып айту

Түсіну

1

6

ТЖ

5

1

Жоғары тәртіп
дағдылары

1

12

ТЖ

5

2

120

30

Барлығы

Ескерту: КТБ – көп таңдауы бар
ҚЖ – қысқа жауап
ТЖ – толық жауап

7

30

Тапсырма үлгілері және балл қою схемалары
Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалар
(мектеп-лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
1 нұсқа

А бөлімі
1. Сәйкестікті орнатыңыз. Жауапты жұппен жазыңыз: сан-әріп
Кесте 2

Желі түрлері

Желі топологиясы

1

2
3

A

Сақина

B

Шина

C

Жұлдызша

D

Ұялы

_____________________________________________________________ [3]
2. Бауыржан фотомонтажбен айналасуға шешім қабылдады. Фотомонтажға
арналған бағдарламалық жасақтаманы анықтаңыз. «+» белгілеңіз.
Кесте 3

Бағдарламалық
жасақтама
Microsoft Word
Adobe After Effects
Codeblocks
Adobe Photoshop
Microsoft PowerPoint
Microsoft Excel

Фотомонтаж

[1]
3. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 4

Атауы

Суат түрі

Аумағы

Зайсан
Марқакөл
Бұқтырма

Көл
Көл
Су қоймасы

1830 км²
455 км²
15490 км²

Ең үлкен
тереңдігі
15 м
27 м
50 м

8

Орташа
тереңдігі
6м
14 м
10м

Ағатын
өзен
Ертіс
Қалжыр
Ертіс

a) Белгіленген элементтерді атаңыз
b) Осы кесте деректер базасы болып табылатындығын түсіндіріңіз
_______________________________________________________________
_____________________________________________________________ [3]
4. Оқушы келесі тапсырманың блок-схемасын жасады «Аняның бойы А
см, ал Айгерімнің – В см. Алгоритм балалардың қайсысы жоғары екенін
таңдау керек». Блок-схеманы қарастырып, тапсырмаларды орындаңыз:
a) Жетіспейтін мәтінді қалпына келтіріңіз (бос блокқа жазыңыз)
b) Жетіспейтін блокты қалпына келтіріңіз (суретін салыңыз)
Сурет 1

[2]

5. Компьютерде ұзақ/дұрыс емес жұмыс істеудің салдарынан білезік
өзегінің синдромына әкелетін құрылғыларды атап жазыңыз:
_______________________________________________________________
[2]
6. Ұсынылған тізімнен сұрақтың жауабын таңдап жазыңыз: «Авторлық
құқықтарды қорғау объектілеріне не жатады?»
ресми құжаттар; халық шығармашылығы туындысы; экрандау,
аранжировкалар, сахналау, сауда маркаларының атауы; ақпараттық
сипаттағы хабарламалар;
________________________________________________________________
____________________________________________________________ [1]

9

В бөлімі
7. Кестеде айтылған пікірлердің ақиқаттығын анықтаңыз:
Кесте 5

Ақиқат пікірлерді «+»
белгілеңіз немесе
АҚИҚАТ деп жазыңыз

Пікір
Егер жедел жадыны өшірсе, дербес компьютер жұмыс
істемейді
Процессор қатқыл дискіде сақталған бағдарламалармен
жұмыс істей алуы үшін оларды монитордың экранына
шығару қажет
Компьютер өшірілген кезде қатқыл дискідегі ақпарат
өшіріледі
Жедел жады сыртқы жады құрылғыларына жатпайды
ROM деректері өзгертілуі мүмкін
КЭШ жады микропроцессор мен ROM арасында деректер
алмасу кезінде қолданылады
Жұмыс кезінде бағдарлама қатқыл дискіде сақталады

[3]
8. Бауыржанға компьютерлік ойындарды ойнау үшін компьютер сатып алу
қажет. Дүкенде кеңесші Бауыржанға компьютерлердің бірнеше
конфигурациясын көрсетті.
a) Бауыржанға қолайлы конфигурацияны таңдауға көмектесіңіз. Жауапты
тиісті әріппен жазыңыз.
Кесте 6






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта моделі:
Intel HD Graphics 610











Процессор моделі: Ryzen 3
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта моделі:
AMD Radeon Vega 8 Graphics








Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 2048
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта моделі: Intel
HD
Graphics
Процессор моделі: Core i3
Жедел жады көлемі, Мб: 8192
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 1000
Кіріктірілген бейне карта моделі: Intel
HD
Graphics 630
Дискретті бейне карта моделі: NVIDIA
GeForce GT 1030

_____________________________________________________________ [1]
b) Конфигурацияны таңдау кезінде ең маңызды үш сипаттаманы атаңыз
1.___________________________________________________________ [1]
2. ___________________________________________________________ [1]
3. ___________________________________________________________ [1]
9. Кестені қарастырыңыз:

10

Кесте 7

a) D3 ұяшығында көрсетілетін нәтижесін жазыңыз
_____________________________________________________________ [1]
b) D3 ұяшығының деректер түрін анықтаңыз
_____________________________________________________________ [1]
10.
a) Кестені қарастырыңыз. Егер реттелген сұрыптау С бағанасымен өсу
бойынша орындалса, 2-ші орында тұратын аймақтың атауын көрсетіңіз
Кесте 8

_____________________________________________________________ [1]
b) Кестені қарастырыңыз. D бағанасы бойынша сүзгілеу орындалып, 4886
мәні таңдалған. Таңдауда қандай аймақ көрсетілгенін анықтаңыз
_____________________________________________________________ [1]
11

Кесте 9

11. «Сандардың тізімі берілген. Алдыңғы элементтен артық элементтерінің
тізімін және олардың санын шығарыңыз» шартымен есептің бағдарламасы
берілген.

a) Сызықшалардың орнына жетіспейтін бағдарламалық кодты енгізіңіз
[2]
b) Келесі жолдарда шешім барысын түсіндіріңіз:
1) _________________________________________________________ [1]
3) ________________________________________________________ [1]
5)_________________________________________________________ [1]
12. a) Төменде берілегн тізімнен этикалық бұзушылықты таңдаңыз:
A. интернет желісінде авторлық құқықты бұзу
B. интернет желісі мен компьютерлік техника көмегімен жасалатын ұрлық
C. психотроптық заттарды насихаттау, заңсыз жарнамалау
D. жала жабу ________________________________________________ [1]
b) Сіз таңдаған этикалық бұзушылықтың салдарын түсіндіріңіз
_____________________________________________________________ [1]
12

Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалардың бал қою кестесі
(лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
1 нұсқа
Кесте 10

Деңгейі
А

Тапсырма № Жауап
1
1-В, 2-С, 3-А

А
А

2
3

А

4

А

Балл
3

Қосымша ақпарат
Әрбір дұрыс
орнатылған сәйкес
үшін 1 балл

Adobe Photoshop
a) Жазба, Өріс
b) Деректер қоры -бұл ерекше
ұйымдастырылған түрде сақталатын
деректер жиынтығы. (басқа да баламалы
жауаптар қабылданады)
a) А>B
b)

1
3

2

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

5

Пернетақта, тінтуір (тышқан)

2

А

6

1

В

7

B

8

B

9

B

10

B

11

B

12

экрандау, аранжировкалар, сахналау,
сауда маркаларының атауы
Егер жедел жадты өшірсе, дербес
компьютер жұмыс істемейді
Жедел жады сыртқы жад
құрылғыларына жатпайды
КЭШ жады микропроцессор мен ROM
арасында деректер алмасу кезінде
қолданылады
D
Процессор моделі
Жедел жады көлемі
Қатқыл дисктің көлемі
Бейне картаның моделі
a) 30.08.2018
b) күні, немесе күні және уақыты
a) Павлодар облысы
b) Жамбыл облысы
a) >, a[i]
b) 1) генератордың көмегімен тізімді
(массивті) қалыптастыру
3) тізім (массив) элементтерін іріктеу
циклын ұйымдастыру
5) элементті шығару
a) Жала жабу
b) Беделге нұқсан келтіру,
жауапкершілікке тарту немесе кез
келген баламалы нұсқа

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл
аталғандардың кем
дегенде екеуі аталған
Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

Барлығы

3

4

Конфигурация
таңдауы үшін 1 балл
Әрбір сипаттама үшін
1 балл

2
2
5

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

2

Таңдауы үшін 1 балл
Түсініктеме үшін 1
балл

30

13

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалар
(мектеп-лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
2 нұсқа
А бөлімі
1. Сәйкестікті орнатыңыз, жауапты сан-әріп жұптарымен жазыңыз:
Кесте 11

Желі түрлері

Желі топологиясы

1
2

A

Иерархиялық

B

Жұлдызша

C
3

D

Шина
Сақина

_____________________________________________________________ [3]
2.
Бауржан
видеомонтажбен
айналасуға
шешім
қабылдады.
Видеомонтажға арналған бағдарламалық жасақтаманы анықтаңыз. «+»
белгілеңіз.
Кесте 12

Бағдарламалық
жасақтама
Microsoft Word
Adobe After Effects
Codeblocks
Adobe Photoshop
Microsoft PowerPoint
Microsoft Excel

Видеомонтаж

[1]
3. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 13

Атауы
Ертіс
Бұқтырма
Күршім
Үлбі

Суат түрі
Өзен
Өзен
Өзен
Өзен

Бассейні
1 643 000 км²
12 660 км²
4500 км²
4990 км²

Ұзындығы
4248 км
336 км
280 км
100

a) Осы кестеде неше өріс бар _____________________________________
b) Осы кестеде неше жазба бар ____________________________________
c) Осы кесте деректер базасы болып табылатындығын түсіндіріңіз
__________________________________________________________ [3]

14

4. Оқушы «Енгізілген сан оң болып табылатындығын анықтау»
тапсырмасының блок-схемасын жасады. Блок-схеманы қарастырып,
тапсырмаларды орындаңыз:
a) Жетіспейтін мәтінді қалпына келтіріңіз (бос блокқа жазыңыз)
b) Жетіспейтін блокты қалпына келтіріңіз (суретін салыңыз)
Сурет 2

[2]

5. Егер сіз компьютерді ұзақ уақыт қолдансаңыз, оның денсаулыққа
тигізетін әсерін көрсетіңіз және оны қалай болдырмау жолын жазыңыз
әсер__________________________________________________________ [1]
ұсыныс ______________________________________________________[1]
6. Авторлық құқықты сақтау туралы сөйлемді таңдап жазыңыз:
 жеке пайдалануға арналған аудиовизуалды туындының бейнежазбасын
жасау;
 жарияланған туындыны тек жеке мақсатта қолдану;
 лицензиялық (қорғалған) бағдарламалық жасақтаманы көшіру және
орнату;
 автордың
ғылыми,
полемикалық,
сыни,
ақпараттық,
оқу
мақсаттарындағы еңбегін дәйектеу.
_____________________________________________________________ [1]

15

В бөлімі
7. Кесте бойынша пікірлердің шындығын немесе жалғанын анықтаңыз.
Олардан жалған пікірлерін таңдаңыз.
Кесте 14

Жалған пікірлерді
«-» белгілеңіз
немесе «жалған»
сөзін жазыңыз.

Пікір
Егер жедел жадыны өшірсе, дербес компьютер жұмыс
істемейді
Процессор қатқыл дискіде сақталған бағдарламалармен
жұмыс істей алуы үшін оларды монитордың экранына шығару
қажет
Компьютер өшірілген кезде қатқыл дискідегі ақпарат
өшіріледі
Жедел жады сыртқы жады құрылғыларына жатпайды
ROM деректері өзгертілуі мүмкін емес
КЭШ жады микропроцессор мен ROM арасында деректер
алмасу кезінде қолданылады
Жұмыс кезінде бағдарлама қатқыл дискіде сақталады

[3]
8. Кеңседе жұмыс істеу үшін фирма компьютерлерді сатып алуды шешті,
басты критерий – мәтіндермен, кестелермен, электрондық поштамен
жұмыс істеу. Дүкенде кеңесші офис менеджері Арманға компьютерлердің
бірнеше конфигурациясын көрсетті.
a) Арманға қолайлы конфигурацияны таңдауға көмектесіңіз. Жауапты
тиісті әріппен жазыңыз
Кесте 15






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 610






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 2048
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics






Процессор моделі: Ryzen 3
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: AMD Radeon Vega 8
Graphics





Процессор моделі: Core i3
Жедел жады көлемі, Мб: 8192
HDD жинақтағыш көлемі,
Гб: 1000
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 630
Дискретті бейне карта
моделі: NVIDIA GeForce GT 1030




_____________________________________________________________ [1]
b) Конфигурацияны таңдау кезінде ең маңызды үш сипаттаманы атаңыз
1. ___________________________________________________________ [1]
2. __________________________________________________________ [1]
3. ___________________________________________________________ [1]
16

9. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 16

a) D5 ұяшығында көрсетілетін нәтижесін жазыңыз
______________________________________________________________[1]
b) D5 ұяшығының деректер түрін анықтаңыз
______________________________________________________________[1]
10.
a) Кестені қарастырыңыз. Егер реттелген сұрыптау С бағанасымен өсу
бойынша орындалса, онда 3- ші орында көрсетілетін аймақтың атауын
көрсетіңіз _____________________________________[1]
Кесте 17

17

b) Кестені қарастырыңыз. D бағанасы бойынша сүзгілеу орындалып, 134
мәні
таңдалған.
Таңдауда
қандай
аймақ
көрсетілгенін
анықтаңыз____________________________________________________ [1]
Кесте 18

11. «Сандар тізімі берілген. Алдыңғы элементтен кем элементтерінің
тізімін және олардың санын шығарыңыз» шартымен есептің бағдарламасы
берілген.

a) Сызықшалардың орнына жетіспейтін бағдарламалық кодты енгізіңіз
[2]
b) Келесі жолдарда шешім барысын түсіндіріңіз:
1) ________________________________________________________ [1]
4) ________________________________________________________ [1]
6)_________________________________________________________ [1]
18

12.
a) Ұсынылған бұзушылықтардың ішінен ақша жоғалуы мүмкіндігің
таңдаңыз
A. кибербуллинг
B. фишинг
C. троллинг
D. жала жабу
[1]
b) Бұл жағдайды қалай болдырмауды түсіндіріңіз
________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [1]

19

Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалардың бал қою кестесі
(лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
2 нұсқа
Кесте 19

Деңгейі
А

Тапсырма
№
1
1-В, 2-D, 3-C

А
А

2
3

А

4

А

5

А

6

В

7

B

8

В

9

В

10

В

11

В

12

Жауап

Балл
3

Қосымша ақпарат
Әрбір дұрыс
орнатылған сәйкес
үшін 1 балл

Adobe After Effects
a) Өріс - 4,
b) Жазба - 4
c) Деректер қоры -бұл ерекше
ұйымдастырылған түрде сақталатын
деректер жиынтығы. (басқа да баламалы
жауаптар қабылданады)
a) А>0
b)

1
3

2

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

Омыртқаның қисықтығы немесе
Көру қабілетінің нашарлауы
Жұмыс уақытын сақтау,
басқа да баламалы жауаптар қабылданады
лицензиялық (қорғалған) бағдарламалық
жасақтаманы көшіру және орнату
Процессор қатқыл дискіде сақталған
бағдарламалармен жұмыс істей алуы үшін
оларды монитордың экранына шығару
қажет.
Компьютер өшірілген кезде қатқыл
дискідегі ақпарат өшіріледі.
Жұмыс кезінде бағдарлама қатқыл дискіде
сақталады.
В
Процессор моделі
Жедел жады көлемі
Қатқыл диск көлемі
Бейне картаның моделі
a) 23.8.18
b) күні, немесе күні және уақыты
a) Солтүстік Қазақстан облысы
b) Ақмола облысы
a) <, k
b) 1) генератордың көмегімен тізімді
(массивті) қалыптастыру
4) шартты тексеру
6) табылған элементтер санын шығару
В
Банк карталарының деректерін жарияламау,

2

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

20

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

1
3

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

4

Конфигурация
даңдауы үшін 1 балл
Әрбір сипаттама үшін
1 балл

2
2
5

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

2

Таңдауы үшін 1 балл
Түсініктеме үшін 1

Күдікті сілтемелермен өтпеу
басқа да баламалы жауаптар қабылданады
Барлығы

балл
30

Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалар
(мектеп-лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
3 нұсқа
А бөлімі
1. Желі түрі мен желі атауының сәйкестігін анықтаңыз:
1)
а) Иерархиялық
b) Жұлдызша
c )Шина
d) Сақина
e) Ұялы

2)

3)

Кесте 20

1

2

3

[3]
2. Бауыржанға реферат жазу керек. Ол үшін қолайлы бағдарламалық
жасақтаманы анықтаңыз. "+" белгілеңіз.
Кесте 21

Бағдарламалық
жасақтама
Microsoft Word
Adobe After Effects
Codeblocks
Adobe Photoshop
Microsoft PowerPoint
Microsoft Excel

Реферат жасау

[1]
3. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 22

Аудан
Зайсан
Ұлан
Глубокий

Елді мекеннің типі
(түрі)

Орталық
Зайсан
Қасыма Қайсенов
Глубокое

қала
кент
кент
21

Халық
саны
(адам)
16 261
5312
9548

Шемонаиха
Бородулиха

Шемонаиха
Бородулиха

қала
ауыл

18 211
4434

a) Осы кестенің өрістерін атаңыз ____________________________________
b) Осы кестеде неше жазба бар _____________________________________
c) Осы кесте деректер базасы болып табылатындығын түсіндіріңіз
___________________________________________________________ [3]
4. Оқушы "Екі санның кішісін табу" тапсырмасының блок-схемасын
жасады. Блок-схеманы қарастырып, тапсырмаларды орындаңыз:
a) Жетіспейтін мәтінді қалпына келтіріңіз (бос блокқа жазыңыз)
b) Жетіспейтін блокты қалпына келтіріңіз (суретін салыңыз)
Сурет 3

[2]
5. Егер компьютермен жұмыс уақыты сақталмаса және компьютердің
алдында дұрыс отырмаса, денсаулыққа зиян келтіретін екі мүмкін
салдарды жазыңыз
________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [2]
6. «Плагиат» ұғымын түсіндіріңіз
________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [1]

22

В бөлімі
7. Кесте бойынша пікірлердің ақиқат немесе жалған пікірлерді анықтаңыз.
Олардың ішінен жедел жадыға қатысты ақиқат пікірлерін таңдаңыз.
Кесте 23

Пікір

Ақиқат пікірлерді
«+» белгілеңіз
немесе «ақиқат»
сөзін жазыңыз

Егер жедел жадыны өшірсе, дербес компьютер жұмыс істемейді
Процессор қатқыл дискіде сақталған бағдарламалармен жұмыс
істей алуы үшін оларды монитордың экранына шығару қажет
Компьютер өшірілген кезде қатқыл дискідегі ақпарат өшіріледі
Жедел жады сыртқы жады құрылғыларына жатпайды
ROM деректері өзгертілуі мүмкін емес
КЭШ жады микропроцессор мен ROM арасында деректер
алмасу кезінде қолданылады
Жұмыс кезінде бағдарлама қатқыл дискіде сақталады

[3]
8. "Design" интерьер дизайн компаниясы компьютерлерді жаңартуды
шешті. Дүкенде кеңесші Алмас компаниясының өкіліне бірнеше
конфигурацияларды көрсетті.
a) Алмасқа қолайлы конфигурацияны таңдауға көмектесіңіз. Жауапты
тиісті әріппен жазыңыз.
Кесте 24






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 610






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 2048
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics






Процессор моделі: Ryzen 3
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: AMD Radeon Vega 8
Graphics





Процессор моделі: Core i3
Жедел жады көлемі, Мб: 8192
HDD жинақтағыш көлемі,
Гб: 1000
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 630
Дискретті бейне карта
моделі: NVIDIA GeForce GT 1030




_____________________________________________________________ [1]
b) Конфигурацияны таңдау кезінде ең маңызды үш сипаттаманы атаңыз
1. ________________________________________________________ [1]
2. ________________________________________________________ [1]
3. ________________________________________________________ [1]

9. Кестені қарастырыңыз.
23

Кесте 25

a) D10 ұяшығында көрсетілетін нәтижесін жазыңыз _________________ [1]
b) С3:С10 ауқымындағы ұяшықтар пішімін қандай деректер түріне
пайдалану керектігін түсіндіріңіз ________________________________ [1]
10. a) Кестені қарастырыңыз. Ретттелетін сұрыптау С бағанасымен өсу
бойынша орындалса, бірінші орында көрсетілетін аймақтың атауын
көрсетіңіз ____________________________________________________ [1]
Кесте 26

24

b) Кестені қарастырыңыз. Е бағаны бойынша сүзгілеу орындалып, 5554
мәні таңдалған. Таңдауда қандай аймақ көрсетілетінін анықтаңыз
_____________________________________________________________ [1]
Кесте 27

11. «Сандардың тізімі берілген. Алдыңғы элементтен артық элементтерінің
тізімін және олардың санын шығарыңыз» шартымен есептің бағдарламасы
берілген.

a) Тапсырманың шешімін қалпына келтіріңіз (сызықшалардың орнына
жетіспейтін бағдарламалық кодты енгізіңіз)
[2]
b) Келесі жолдарда шешім барысын түсіндіріңіз:
1) ___________________________________________________________ [1]
3) ___________________________________________________________ [1]
4)____________________________________________________________ [1]
12. Тамараның ноутбугі сынған. Ол дереу электрондық пошта арқылы хат
жіберу керек. Сол үшін Тамара интернет-клубқа барды. Басқа біреудің
компьютерінде жұмысы аяқталғаннан кейін Тамара өзінің жеке
мәліметтерін қорғау үшін қандай қадамдары орындауы тиіс?
1 қадам: ___________________________________________________ [1]
25

2 қадам: ___________________________________________________ [1]
Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалардың бал қою кестесі
(лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
3 нұсқа
Кесте 28

Деңгейі
А

Тапсырма
№
1
1-B

А
А

2
3

А

4

А

5

А

6

В

7

B

8

В

9

В

10

В

11

Жауап
2-D

Балл

3-C

3

Қосымша ақпарат
Әрбір дұрыс сәйкес
үшін 1 балл

Microsoft Word
a) аудан, орталық, Елді мекеннің типі
(түрі), халық саны (адам)
b) 5
c) Деректер қоры -бұл ерекше
ұйымдастырылған түрде сақталатын
деректер жиынтығы. (басқа да
баламалы жауаптар қабылданады)
a) А, B
b)

1
3

2

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

Омыртқаның қисықтығы,
Көру қабілетінің нашарлауы
Кез келген дұрыс балама жауаптар
қабылданады
Өзіне бөтен туындының авторлығын
қасақана иемдену немесе басқа да
баламалы жауаптар
Егер жедел жадыны өшірсе, дербес
компьютер жұмыс істемейді
Жедел жады сыртқы жады
құрылғыларына жатпайды
Жұмыс кезінде бағдарлама қатқыл
дискіде сақталады
D
Процессор моделі
Жедел жады көлемі
Қатқыл диск көлемі
Бейне картаның моделі
a) 14 қыркуйек 2018
b) күні, немесе күні және уақыты
a) Қостанай облысы
b) Жамбыл облысы
a) a[i-1], k
b) 1) генератордың көмегімен тізімді
(массивті) қалыптастыру
3) тізімің (массивтің) элементтері
арқылы циклды ұйымдастыру
4) бұл элемент алдыңғы элементтен
артық екенін тексеру

2

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

26

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

1

3

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

4

Конфигурация
таңдауы үшін 1 балл
Әрбір сипаттама үшін
1 балл

2
2
5

Әрбір дұрыс жауап
үшін 1 балл

В

12

Авторизацияланған сайттан шығу
Жұмыс аяқталған соң браузерді жабу

Барлығы

2
30

Негізгі орта мектеп курсы үшін информатика пәні бойынша
тапсырмалар
(мектеп-лицей, мамандандырылған мектептерге арналған)
қосымша нұсқа
А бөлімі
1. Сипаттама бойынша желі түрін анықтаңыз - сәйкестікті орнатыңыз,
жауыбын жұппен жазыңыз: сан-әріп:
Кесте 29

1. Барлық компьютерлер бір кабельге қосылады.
Желідегі кез-келген компьютерді өшіру
желінің жұмысына әсер етпейді

А

2. Желінің барлық компьютерлері шектеулі
шеңбермен байланысты. Бір компьютер істен
шыққан кезде бүкіл желі істен шығады.

B

3. Әр компьютер хаб деп аталатын құрылғының
жеке портына жеке сыммен қосылған. Егер
құрылғы мен хаб арасында байланыс үзілсе,
онда қалған Желі жұмысын жалғастырады

C

D

_____________________________________________________________ [3]
2. Әлия өзінің шежіресі туралы ақпарат жинайды және компьютерлік
презентация түрінде ресімдейді. Ол үшін қолайлы бағдарламалық
жасақтаманы анықтаңыз. "+" белгілеңіз.
Кесте 30

Бағдарламалық
жасақтама
Microsoft Word
Adobe After Effects
Codeblocks
Adobe Photoshop
Microsoft PowerPoint
Microsoft Excel

Компьютерлік презентация

[1]
3. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 31

Аудан

Орталық

Елді мекеннің типі
27

Халық

(түрі)
Зайсан
Ұлан
Глубокий
Шемонаиха
Бородулиха

Зайсан
Қасыма Қайсенов
Глубокое
Шемонаиха
Бородулиха

қала
кент
кент
қала
ауыл

саны
(адам)
16 261
5312
9548
18 211
4434

a) Орталығы Глубокое кенті болатын ауданды атаңыз _________________
b) Сандық мәндер қанша өріске ие __________________________________
c) Осы кесте деректер базасы болып табылатындығын түсіндіріңіз
_____________________________________________________________[3
]
4. Оқушы «Егер А саны В санынан аз болса, онда А және В сандарының
қосындысын табыңыз, әйтпесе осы сандардың көбейтіндісін шығарыңыз»
тапсырмасының блок-схемасын жасады. Блок-схеманы қарастырып,
тапсырмаларды орындаңыз:
a) Жетіспейтін мәтінді қалпына келтіріңіз (бос блокқа жазыңыз)
b) Жетіспейтін блокты қалпына келтіріңіз (суретін салыңыз)
Сурет 4

[2]
5. Көру кернеуін жою үшін екі ұсыныс жазыңыз:
________________________________________________________________
___________________________________________________________ [2]
6. Авторлық құқықты бұзбау үшін интернеттегі ақпарат дереккөздерімен
жұмыс істеудің негізгі ережесін жазыңыз
________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [1]
Бөлім В
7. Сипаттамадан жадтың түрін анықтаңыз (кестенің тиісті ұяшықтарына
жазыңыз)
28

Кесте 32

Сипаттама
Жадтың бұл түрі графикалық ақпаратты сақтау үшін
қолданылады
Бастапқы параметрлерді сақтау және компьютердің жүктеу
ақпаратын сақтау үшін пайдаланылатын өзгермелі жад
Жадтың бұл түрі бағдарламалар мен деректерді ұзақ уақыт
сақтауға арналған, оның мазмұнының тұтастығы компьютердің
Қосулы немесе өшірілгеніне байланысты емес және
процессормен тікелей байланысы жоқ.

Жадтың түрі

[3]
8. Полиграфиялық қызметтер көрсететін "Виктория" жаңа компаниясы
қажетті жабдықтарды сатып алады. Дүкенде кеңесші компания өкілі
Викторға компьютерлердің бірнеше конфигурациясын көрсетті.
a) Викторға қолайлы конфигурацияны таңдауға көмектесіңіз. Жауапты
тиісті әріппен жазыңыз
Кесте 33






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 610






Процессор моделі: Celeron
Жедел жады көлемі, Мб: 2048
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics






Процессор моделі: Ryzen 3
Жедел жады көлемі, Мб: 4096
HDD жинақтағыш көлемі, Гб: 500
Кіріктірілген бейне карта
моделі: AMD Radeon Vega 8
Graphics





Процессор моделі: Core i3
Жедел жады көлемі, Мб: 8192
HDD жинақтағыш көлемі,
Гб: 1000
Кіріктірілген бейне карта
моделі: Intel HD Graphics 630
Дискретті бейне карта
моделі: NVIDIA GeForce GT 1030




_____________________________________________________________ [1]
b) Конфигурацияны таңдау кезінде ең маңызды үш сипаттаманы атаңыз
1. __________________________________________________________ [1]
2. ___________________________________________________________ [1]
3. ___________________________________________________________ [1]

9. Кестені қарастырыңыз:
Кесте 34

29

a) D10 ұяшығында көрсетілетін нәтижесін
a) D10 ұяшығында көрсетілетін нәтижесін жазыңыз ________________ [1]
b) G3:G10 ауқымындағы ұяшықтар пішімін қандай деректер түріне
пайдалану