"Инклюзивті білім беру"

XXI ғасыр, қазіргі кезде әлем күн өткен сайын жаңарып, өзгеріп, дамып келеді. Технологиялар, адам жетістіктере күн өте артып, өмір сүру үшін көптеген жеңілдіктер жасалуда.

Қай заманда болмасын, қай елде болмасын қоғамда мүмкіндігі шектеулі жандарда бар. Олардың өмір сүру сапасы, қоғамға тигізер ықпалы мен әсері өте маңызды. Осындай жарым жан жандар үшін қазіргі таңда әлемнің алпауыт елдерінен бастап олардың қоғамнан қалыс қалмауын ескере отырып көптеген ғылыми зерттеулер жасалуда. Әсіре олардың білім алуына да үлкен мән беріліп отыр.

Осы орайда елімізде көптеген жұмыстар атқарылып келеді. Мүмкіндігі шектеулі балаларды жалпыға ортақ білім беру жүйесіне бейімдеу елімізде 2002 жылдан бастап жүргізіліп келеді. Осы жылы Қазақстан «мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік, медициналық тұрғыдан қолдау» туралы заң қабылдады. Заң аясында жарымжан балаларға ерте жасынан бастап білім беруге аса назар аударылды. Ең бастысы инклюзивті білім берудің шарттары мен мақсаттары айқындалды. Инклюзивті білім беру дегеніміз – балалардың жынысына, жас ерекшеліктеріне, географиялық тұратын жеріне, қимыл-қозғалыстық және ақыл-есінің жағдайына, әлеуметтік-экономикалық жағдайына қарамастан, сапалы білім алу және өздерінің потенциалдық дамыту мүмкіндігіне ие болу.
Инклюзивті оқыту - барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді.
Инклюзивті оқыту - оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс - әрекетіне қатысуға мүмкіндік береді.
Инклюзивті оқыту - адамдармен қарым - қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді.
Инклюзивті оқытудың негізгі принциптері:
1. Адам құндылығы оның мүмкіндігіне қарай қабілеттілігімен, жеткен жетістіктерімен анықталады.
2. Әрбір адам сезуге және ойлауға қабілетті.
3. Әрбір адам қарым - қатынасқа құқылы.
4. Барлық адам бір - біріне қажет.
5. Білім шынайы қарым - қатынас шеңберінде жүзеге асады.
6. Барлық адамдар құрбы - құрдастарының қолдауы мен достығын қажет етеді.
7. Әрбір оқушы үшін жетістікке жету - өзінің мүмкіндігіне қарай орындай алатын әрекетін жүзеге асыру.
8. Жан - жақтылық адам өмірінің даму аясын кеңейтеді.

Соңғы жылдары елімізде инклюзивті оқыту жүйесін дамыту мақсатында шет мемлекеттер тәжірибесіне сүйене отырып жаңартулар енгізілуде. Отандық тәжірибелі оқытушылар шет елдерде біліктіліктерін шыңдап, тәжірибе алмасып, білім берудің тың тәсілдерін үйреніп келуде. Ұстаздарымыз АҚШ, Жапония, Ресей, Италия, Франция, Канада, Германия сияқты әлемнің дамыған мемлекеттерінің оқыту, білім беру жүйесін зерттеп, салыстыру арқылы да балаларға білем берудің тың, инновациялық тәсілдерін қолданып жүр.

Елімізде 80 мыңнан астам адамның мүмкіндігі шектеулі. Мүмкіндігі шектеулі адамдарды қоғамнан оқшауламай, басқа адамдармен тең дәрежеде тұруы, олардың өмір сапасы, құқықтарының қорғалуы, білімі, медициналық қолдау алуы қоғам үшін маңызды!