Интерактивті әдіспен жасалан үздік ҚМЖ ауд.семинар

Мектеп

Мұхаметқұл Исламқұлов атындағы жалпы білім беретін мектеп коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Педагогтің аты-жөні:

Тумишева Алия Айтбаевна

Күні:

14.12.2023ж

Сынып:

9 «О»

Сабақтың тақырыбы

3 (ІІІ)-топ металдары. Алюминий және оның қосылыстары.

№ 7 көрсетілім. «Алюминий мен оның құймалары»

№ 9 зертханалық тәжірибе. «Алюминийдің қышқыл және сілті ерітінділерімен әрекеттесуі»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.2.1.5-атом құрылысы негізінде алюминийдің қасиеттерін түсіндіру, оның маңызды қосылыстары мен құймаларынның қолдану аймағын атау

9.2.1.6-алюминий, оның оксиді мен гидроксидінің екідайлы қасиеттерін зерттеу

Сабақтың мақсаты

Білім алушылар:

• Атом құрылысының негізінде қасиеттерін анықтайды

• Маңызды қосылыстарымен құймаларын ажыратады, қолдану аймағын атайды

• Алюминий қосылыстарының қасиеттерін зерделейді.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың басы

7 мин

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Өткен сабақта қандай тақырып өтілді? 2 (ІІ)-топ металдары және олардың қосылыстары.

«Qaz math» платформасымен 3 топқа бөлінеді. Топқа бөліну үшін топ басшылары таңдалады.

(Al) АЛЮМИНИЙ

(Al) ҚОСЫЛЫСТАР

(Al) ҚҰЙМАЛАР

Сабақтың қызығушылықты ояту кезеңі

«Адасқан сөздер» әдісі. Шашыраған әріптер ішінен сөздерді тап, оларды белгіле.

2._____________

3._____________

4._____________

1. ҚОСЫЛЫСТАРЫ

2. ҚҰЙМАЛАРЫ

3. ҚАСИЕТТЕРІ

4. АЛЮМИНИЙ
Кіріспе сұрақтары:

• Қандай сөздер шықты?

• Бұл сөздердің сабаққа қандай байланысы бар деп ойлайсың?

Сонымен балалар, бүгінгі сабақтың тақырыбы: 3 (ІІІ)-топ металдары. Алюминий және оның қосылыстары;

Сабақта меңгеретін мақсатымыз: Атом құрылысының негізінде қасиеттерін анықтайды; Маңызды қосылыстарымен құймаларын ажыратады, қолдану аймағын атайды;

Алюминий қосылыстарының қасиеттерін зерделейді.

«Сәйкестендіру әдісі арқылы» топ басшылары сайланады.

Топқа бөлінеді.

Әр оқушы сабақ үстінде тапсырмаларға жауап бергені үшін өзін-өзі бағалау парағына баллдық жүйемен түртіп алып отырады.

«Адасқан сөздер» әдісі. Шашыраған әріптер ішінен сөздерді табады, оларды белгілейді.

Сұраққа жауап береді, бүгінгі сабақтың тақырыбын ашады.

Сабақ тақырыбы мен сабақ мақсатымен танысады

Мадақтау арқылы бағалау

Жарайсың!

Сенің қолыңнан келді!

https://wordwall.net/ru/resource/65328864

Топқа бөлу ∞ QAZ MATH

(осы сілтемені браузерге қойып, қосыламыз, тіркелудің қажеті жоқ,тек оқушылардың аттарын алдын ала вордта жазып алу керек, сосын неше топқа бөлесіз сонша санды көрсетесіз)

https://learningapps.org/watch?v=p5nkwgny223

Сабақтың ортасы

17 мин

6 мин

9 мин

1-тапсырма. Топтық жұмыс. Бейнебаян көрсетілім. Мәтінді тыңда. Сұраққа жауап бер.

Анықтама: Алюминий – екідайлы металл

2.Тану : 2.1 Периодтық жүйеде орны

2.2 Атом құрылысы

• Атом құрылысы

Аl ІІІ периодта, ІІІ топта, негізгі топшасында

Аl 1s² 2 s² 2 p⁶ 3 s² 3 p¹

Al /13протон, 14 нейтрон / 13 электрон

Ar = 27 Валентілігі ІІІ Тотығу дәрежесі: +3

2.3 Табиғатта таралуы

Табиғатта таралуы:

Қазақстанда, негізінен, алюминий шикізатының боксит деп аталатын түрі кездеседі. Алюминийдің (бокситтің) қоры жағынан Қазақстан ТМД елдерінің ішінде Ресейден кейін екінші орын алады. Бокситтің ірі кен орындары Сарыарқаның солтүстік - шығысында және Торғай ойпатында орналасқан. Қазақстанда боксит шикізатын Павлодар алюминий зауыты тұтынады.

2.4 Алынуы

1827 жылы неміс химигі Ф.Вёлер.Француз ғалымы Берцелиус латынша аІumеn – ашудас

Алюминийдің алынуы: боксит рудасынан электролиз әдісімен алынады:

950 С, Nа3 [АІF6]

2АІ2О3 4АІ + 3О2↑

электр тогы

2.5 Қасиеттері

Физикалық қасиеттері:

1. Күмістей ақ түсті

2. Жеңіл металл

3. Бүйірлі орталынған торы бар

4. d -2,7г/см3

5. t – 660,24 С

6. t – 2500 С

7. Иілгіштік қасиеті жоғары

8. Электрөткіздігіштігі ,жылуөткіздігіштігі жоғары

химиялық қасиеттері

Жай заттар

+3О2 АІ2О3

+3S АІ2S3

+3СІ2 2АІСІ3

2АІ 0

+3С 2000 С АІ4С3

+3Вr2 2АІВr3 (тәжірибе)

+3І2 2АІІ3

Күрделі заттар

Сr2О3 t АІ2О2+2Сr

+6Н2О 2АІ(ОН)3↓+3Н2↑

+3СuСІ2 2АІСІ3+3Сu↓

2АІ

+6НСІ(с) 2АІСІ3+3Н2↑

(тәжірибе)

+NаОН+2Н2О t 2NаАІО2+3Н2

2.6 Биологиялық рөлі

3.Ерекшелігі: сілтілік жер металл, тұрақты ІІ валентті көрсетеді

Салыстыру: азот

Ұқсастығы: Айырмашылығы:

н егізгі топшаларда орналасқан, екідайлы металл, ақ түсті күмістей жылтыры бар, жай заттар, жай заттармен активті, Ме тотықсыздандырғыш әрекеттеседі

5. Экологиясы: алминий ыдыстарда тағамды көп пайдалануға болмайды, адам өміріне қауіпті себебі, ол ауа мен яғни отттегімен әркеттесіп оксид түзеді.

6. Болашағы : металлургияда хром, маргенец т.б. алу үшін болашағы зор

«Кино лента» әдісі. Сұрақ:

1. Алюминий атом құрылысын біле алдыңдар ма?

2. Алюминийдің маңызды қосылыстары мен құймаларының қолдану аймағын атай аламызба?

3. Алюминийдің қасиеттері туралы қандай ой түйдіңдер?

1.1-тапсырма.

Бокситтен таза алюминий алу процесін жоғарыдан төмен қарай ретімен орналастыр.
↕ Криолит қосу

↕ Бастапқы тазалау (темір оксидін алып тастау және т.б.)

↕ Электролиз

↕ Балқыту

Түсіндіру!

Бастапқы тазалау (темір оксидін алып тастау және т.б.)

Криолит қосу

Балқыту

Электролиз

1.2-тапсырма.

Берілген тұжырымдардың ақиқат/жалған екенін анықта.

ЖАЛҒАН

2-тапсырма Жұптық жұмыс. "Бірге ойлаймыз" әдісі

№ 7 көрсетілім. «Алюминий мен оның құймалары»

Араласқан суреттерді алюминийдің құймалары мен қосылыстарына жіктеп ақпараққа желімдеңіз.

Түсіндіру!

Құймалары AL Қосылыстары

3-тапсырма Жеке жұмыс. " Хат келді " әдісі

№ 9 зертханалық тәжірибе "Алюминийдің қышқыл және сілті ерітінділерімен әрекеттесуі"

ОМ:алюминий, оның оксиді мен гидроксидінің екідайлы қасиеттерін зерттеу

Жұмыс барысы

Тәжірибе.Алюминийдің химиялық қасиетін зерттеу

ТҚ ережесі:

Тәжірибені кестеге сүйене отырып орындаңыз.

3-топтағы элементтердің қасиеттеріндегі өзгерістердің құрылымы туралы қорытынды жасаңыз.

Мәтінді тыңдайды. Ақпараттың мазмұнын анықтайды, сұраққа жауап береді.

Мәтіннің әр пунктіне назар аударып,сұраққа жауап беретін сөйлемдерді табады.

Негізгі сұрақтардың жауаптарын сипаттайды.

Мәтіндегі мәліметтерді негізге ала отырып қойылған сұрақтардың жауаптарын кино лента парағына түртіп жазып алады.Жазылған әр бір кино лента қағазын бірі-біріне желімдеп,кино лентаны айналдырады.

Араласқан суреттерді мұқият көріп, берілген ақпараққа құймалары мен қосылыстарын жіктеп желімдеу және атын атап мағлұмат беру

Зертханалық тәжірибені мұқият көріп, берілген кетедегі сұрақтарға жауап жазу

Өзін-өзі бағалау

Кино лента таратпа қағазына қанша сөйлем жазса,сонша балл есебінде бағалау парағына жазып өзін-өзі бағалайды

Қалыптастырушы бағалау

ҚБ

Тамаша жауап!

Жақсы жауап!

Ұсыныс!

Өзін-өзі бағалау

Қайсы топтан оқушы бірінші жазып сұрақтарға жауап берсе,сол топты бағалау

Кино лента таратпа қағазына қанша сөйлем жазса,сонша балл есебінде бағалау парағына жазып өзін-өзі бағалайды

Өзін-өзі бағалау

Қайсы жұп тапсырманы аяқтап,құймалары мен қосылыстарын атап беріп мағлұмат берсе, сол жұпты бағалау

Өзін-өзі бағалау

Қайсы топтан оқушы бірінші кестені толтырып сұрақтарға жауап жазып берсе,сол топты бағалау

Кестедегі сұрақтардың қаншасына жауап жазса,сонша балл есебінде бағалау парағына жазып өзін-өзі бағалайды

Презентация

Оқулық

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/c6e2dd29-e0e7-4b88-a0de-d9e3a3202e04

Таратпа қағаздар,

желімдер

Презентация

Презентация

Оқулық

Таратпа қағаздар

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/d4aa922a-2480-4ab8-ba37-a73ae9475368

Үлестірме материалдар

https://bilimclass.kz/schedule/15.12.2023/lesson/9555e089-5bbc-4cfb-a607-b3ca16d417b3/lesson

А 3 ақ парағы;

қаламсап; желімдер;

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/c8e8cbbd-7bff-468f-a15a-38b089fd6785

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/d4aa922a-2480-4ab8-ba37-a73ae9475368

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/86ee3816-e43b-48a1-a771-ed37bac4ae71

Қауіпсіздік техникасының ережесі.

Құралдар мен реактивтер

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/ad8a7f37-b837-4eeb-afbc-cd708db6bf99

https://smk.edu.kz/Attach/FileDownload/c5a3de62-77ca-4264-a3d0-0c3d5214c7e4

Сабақтың соңы

6 мин

Бекіту кезеңі.

4-тапсырма Топтық жұмыс.

Алюминий оксиді дәрі компонетті болып саналады. Оны неліктен дәрілік препараттарға қосады?

Дұрыс жауап саны: 2

А) Іштегі артық тұз қышқылы мөлшерін бейтараптау үшін

Б) Белсендірілген көмірмен бірге іштің өтуіне қарсы дәрі ретінде

С) Бактериаларды дезинфекциялау үшін

Д) Асқазандағы қышқылдықты арттыру үшін

Е) Асқазан жарасына қарсы дәрі ретінде

Түсіндіру!

Белсендірілген көмірмен бірге іштің өтуіне қарсы дәрі ретінде және асқазандағы қышқылдықты арттыру үшін қосады.

Кері байланыс «3 Қ» әдісі зертханалық қызықты тәжірибе арқылы сабақ барысында қызық, қиын, құнды болған үш ақпаратты жаз

Оқушыларды бағалау

Үйге тапсырма:

Қосымша ақпарат ізденіп келеміз. Бұдан 300 жылдай бұрын алюминийден жасалған бұйым алтыннан да құнды болды. Неліктен?

§27 Алюминий және оның қосылыстарын оқу 1 – 2 есептерді шығару 115 беттегі.

Оқушылар сауалнамаға өз өмірімен байланыстырып жауап береді. Бүгінгі тақырыпты қорытындылайды. Түйгенін айтады.

Бүгінгі білімдерін, не үйренгендерін тұжырымдайды

Оңай болды/қиын болды Өзін-өзі

бағалау арқылы

Оқушы өзін бағалайды

Pisa халықаралық зерттеуінің жаратылыстану -ғылыми сауаттылық тапсырмалары

Таратпа қағаздар

Ақ парақ; NaOH ерітіндісі; индикаторлар: фенолфталин;

қаламсап