"Интернет желісіндегі қауіпсіздік"

"Интернет желісіндегі қауіпсіздік"

Мақсаты: Оқушылардың назарын Интернет желісіндегі ықтимал қауіптерге аудару, оқушылардың желідегі қауіпсіздік мәселелерінде сауаттылығын арттыру, желіде жалпы қабылданған мінез-құлық нормаларын қалыптастыру.

Қажетті құралдар: компьютер, проектор, интерактивті тақта, оқушыларға арналған жадынама;

Күтілетін нәтижелер:

- Интернет желісін пайдалану кезіндегі қауіпсіздік мәселелері, Интернетті пайдалану кезіндегі ықтимал қауіптер, желілік қауіптерден қорғау жолдары туралы оқушылардың хабардарлық деңгейін арттыру.

- интернетті жауапты, этикалық және қауіпсіз пайдалану мәдениетін қалыптастыру.

Барысы:

1. Кіріспе. Сәлеметсіздер ме, құрметті балалар!

Жазда демалдыңыздар, мына технология дамыған заманда әрине сіздердің серіктеріңіз ұялы телефон болғаны сөзсіз. Ал ұялы телефонды бұрынғыдай тек қана байланысқа емес, ғаламторсыз қолдана алмаймыз. Ұялы телефон, кола мен фри , чипсы бірге сіздерге жақсы демалыс сыйлағаны түсінікті. Ендеше мына бір бір фри алып, ішін оқып көрейік.

Әр фриде жұмбақ, мақал жазылған. Бірдей жұмбақ, мақалды тапқан оқушылар бір топқа жинақталады. Осылайша екі топқа бөлініп отырасыздар. Топқа бөлінеді.

1.Қалтамдағы бұйыммен,

Алыс-жақын, қиырмен,

Хабарласам шұғыл мен.(Ұялы телефон)

2. Құлағында – құлағым,

Аузына тақау ауызым.

Күнде естiп тұрамын,

Жолдасымның дауысын.(Телефон)

3. Ғаламторда оқып жүр, талай қазақ баласы.
   4. Ғаламтордың қадірін тариф біткенде білерсің.
   5. Сотка көркі – бірлік.

6. Аз бірлік те бітер,
Көп бірлік те бітер,
Wi-Fi-ға не жетер.

7. Бетіне оның жазасың,

Кино көре аласың.

Баса білсең нүктесін

Керегіңді табасың. Ғаламтор

8. Жануарға ұқсас атым бар,
Бағдар көрсетер затым бар.
Кілемше үстінде тұрамын
Ең қажетті құралмын.

Жауабы: Компьютер тышқаны

Кімнің үйінде компьютер, телефон бар?

Сіз оны қалай қолданасыз?

Сіздер интернетті қолданасыз ба?

Интернет қолданушыларын қандай қауіп күтіп тұр деп ойлайсыз?

Негізгі Бөлім

Бейнеролик Қауіпсіз Интернет

Бейнероликтен не байқадыңыздар?

Бүгін біз не туралы сөйлесеміз деп ойлайсыз?

· Әлеуметтік желі деген не?

· Әлеуметтік желі – бұл тек адамдарды бір-бірімен байланыстыратын вебсайт қана емес, сонымен қатар өз айналасындағы адамдардың тағыда кімдермен байланыс таныс екенін білудің, сондай-ақ, сол арқылы өз таныс-білістігіңді арттырудың жолы. Демек, әлеуметтік – халық, адамдар, топ болса, желі –байланыс, қарым-қатынас. Енді осы жерде «желі» сөзі – интернеттегі сайт болса, «әлеумет» – бұл сол сайттың тұтынушылары, яғни сіз бен біз.

Дұрыс, біз Интернет туралы, дәлірек айтқанда Интернеттегі қауіпсіздік туралы сөйлесетін боламыз. Біз Интернет дәуірінде өмір сүріп жатырмыз. Интернет бізде көп нәрсені алмастырды. Бұл біздің өмірді жеңілдетті. Енді біз жедел хабар алмасуға, кітаптар немесе музыка сатып алуға, кез-келген қажетті ақпаратты алуға және тағы басқаларға қол жеткізе аламыз. Сонымен қатар интернет қолданушыларына қауіпті жағы да бар.

Бірінші слайд. Экранда осы сұрақ және картиналар (балалардың жауаптары). (кибербуллинг, алаяқтық, вирустар, спамдар және т.б.)

Екінші слайд. Жеке ақпарат дегеніміз не? Неге біз жеке ақпаратты қорғауымыз керек

Біз интернеттен кез-келген ақпаратты таба аламыз, бірақ кейбір сайттардан зиянды вирустар жұғуы мүмкін және біздің компьютеріміз істен шығуы мүмкін. Сондай ақ, заңсыз жолмен, алаяқтық жолмен түрлі вирусты шығаратын түрлі адамдар, түрлі топтар болады. Солардың қармағына түспеу үшін қауіпсіз интернеттің негізгі ережелерін есте сақтауға тырысайық. Естеріңізде болсын, заңсыз жолмен алаяқтар заң алдында жауапқа тартылады. Заң мен тәртіп құндылығы

Топтық жұмыс:

Екі топтағы оқушыларға тапсырма:

а. Алдарыңыздағы қағаздардағы мәтінді дұрыс ретпен планшетке орналастыру қажет.

б. Бірінші аяқтаған топ орындалған мәтінді тақтада орналастыру арқылы тексеру.

Жағдаят:

12 жасар Алима өзіне бейтаныс адамның әлеуметтік желіде жазғанына қуанып, онымен сөйлесе бастайды. Әңгімелесу барысында бейтаныс адам Алимаға оның жеке ақпараттарын (мекенжай, телефон нөмірі, мектеп туралы мәліметтер) сұрай бастайды. Алима бұл ақпаратты оңай бере салады, себебі ол бейтаныс адам өзіне өте мейірімді көрінген.

Сергіту сәті: Вирустар шабуылы (музыкалық сүйемелдеу)

Енді ойын ойнап бір сергіп алайық.

Балалар, вирустық шабуыл қалай болатынын сезінуге тырысайық және одан қорғануды үйренейік. Бұл ойынның ережелері келесідей болады. Сіздер 2 командаға бөлінесіздер. Бірақ алдымен қара және ақ қағаздардан қарлы кесектер жасайық! Әрқайсысы ақ және қара түсті 2 қар жасауы керек. Қара қарлар "қауіпті", ал ақ қарлар қауіпсіз . Менің бұйрығым бойынша біз бір-бірімізге қар лақтыра бастаймыз! Бір команданың міндеті-қарама-қарсы командаға мүмкіндігінше тезірек лақтыру. Сондай – ақ, әр команданың міндеті-барлық қара қарларды тастап, ақ түстерді сақтап қалу. Ойын ойналады

Тапсырма:

1 топқа сұрақ: Алима не істеді және оның іс-әрекетінде қандай қате бар?

2 топқа сұрақ: Бұл жағдайдан қалай шығуға болады?

Әлеуметтік желілерде қалай қауіпсіздік сақтау керек?

Егер осындай жағдай орын алса, ата-аналарға немесе мұғалімдерге қалай хабарлау керек? Балалардың жауабы

Балалардың жауабын толықтыру.

Естеріңде болсын! Әрқашанда:

Ересектерден сұраңыз!

1. Егер бірдеңе түсініксіз, қорқынышты немесе жағымсыз болса, ересектерге тез асығыңыз, айтыңыз және көрсетіңіз. Әрқашан ата-анаңыздан интернеттегі бейтаныс нәрселер туралы сұраңыз. Олар сізге не істеу қауіпсіз және не істеуге болмайтынын айтады.

• 2. Қауіпсіздік сүзгісін орнатыңыз . Интернетте жағымсыз және қайғылы ақпаратпен бетпе — бет келмеу үшін браузеріңізге сүзгіні орнатыңыз немесе оны ересектерден сұраңыз-сонда сіз Интернеттегі қызықты беттерді қауіпсіз пайдалана аласыз.

3. Файлдарды ашпаңыз ! Интернеттен сізге белгісіз немесе бейтаныс адамдар жіберген файлдарды жүктемеңіз немесе ашпаңыз. Компьютерге вирус жұқтырмас үшін оған арнайы бағдарлама — антивирус орнатыңыз!

4. Кейде желіде SMS жіберуге асықпаңыз, Сіз алаяқтарға сенбеңіз, ақпаратты тексеріңіз! Егер сіз суретті немесе әуенді жүктегіңіз келсе, бірақ сізден SMS жіберуді сұрасаңыз-асықпаңыз! Алдымен осы нөмірді интернеттен тексеріңіз-оған SMS жіберу қауіпсіз бе және сізді алдау мүмкін бе. Мұны арнайы сайтта жасауға болады.

5. Бейтаныс адамдармен абай болыңыз!

Интернеттегі зұлым адамдар өз желілерін орналастырады.

Бейтаныс адамдармен кездесуге бармаңыз!

Интернеттегі адамдармен ата-анасыз тікелей эфирде кездеспеңіз.

Интернетте көптеген адамдар өздері туралы өтірік айтады.

6. Мейірімді болыңыз . Интернетте сөйлескенде, басқалармен достық қарым-қатынаста болыңыз. Дөрекі сөздер жазбаңыз! Сіз адамды байқаусызда ренжітуіңіз мүмкін, дөрекі сөздерді оқу есту сияқты жағымсыз.

7. Ұры келмеуі үшін өзіңіз туралы айтпаңыз, Интернетте бейтаныс адамдарға ешқашан өзіңіз туралы айтпаңыз: қайда тұратыныңды, телефон нөміріңді, өз деректеріңді айтуға болмайды. Мұны тек сіздің достарыңыз бен отбасыңыз білуі керек!

Қорытынды бөлім:

Балалар, бүгінгі тәрбие сағатында не есіңізде қалды? Алдарыңыздағы ұялы телефондарыңызға (карточка) смс жазып маған жіберіңіздер. Экранда орналасқан телефон қойғыштарға телефондарды орналастырыңыздар.

Енді мен әрқайсысына ережесі бар жадынама беремін.

Ережелерді оқып, оларды орындауға тырысыңыз (жадынамалар беру).

Интернет - оқу, демалу немесе достарыңызбен сөйлесу үшін тамаша және пайдалы құрал бола алады. Бірақ – нақты әлем сияқты -желі де қауіпті болуы мүмкін! Сізге өмірде де, Интернетте де бәрі керемет болғанын тілеймін! Интернетті қауіпсіз пайдалану ережелері туралы жадынамалар сізге қалады. Сау болыңыздар!

Қосымша 1.

Интернеттегі қауіпсіз мінез-құлық туралы жадынама мұны білу маңызды!

-Мен ата-анамның шешімінсіз өзім туралы ештеңе айтпаймын (мекен-жайы да, телефоны да, басқа мәліметтерді де).

- Мен ешқашан Интернет арқылы фотосуретімді жібермеймін.

- Мен ешқашан ата-анамның рұқсатынсыз тек интернеттен білетін ешкімді кездеспеймін. Мен кездесуге әкеммен немесе анаммен барамын.

- Электрондық пошта немесе чат арқылы болсын, мені қызартатын хабарға ешқашан жауап бермеймін.

- Мен Интернет туралы ата-анаммен сөйлесетін боламын.

- Мен олар маған рұқсат бергенде ғана жұмыс істеймін және оларға Интернеттегі барлық істерім туралы айтып беремін.