Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап
2 млн. ₸ табыс табыңыз!
0 / 1
Материалға шағымдану
Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
1 бонус = 1 теңге
Бонусты сайттағы қызметтерге жұмсай аласыз. Мысалы келесі материалды жеңілдікпен алуға болады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Түсінікті
2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
іС- ТӘЖІРИБЕ.Қазақ әдебиеті пәнінен 9-11 сыныптарға арналған шығарма жинағы
Материал туралы қысқаша түсінік
Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 9-11 сынып оқушыларына қазақ әдебиеті пәнінен қолдануға арналған көмекші құрал
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады.
Толығырақ
10 Маусым 2018
1313
2 рет жүктелген
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
Шыңғырлау ауданының білім беру бөлімі
Қазақ әдебиеті пәнінен 9-11 сыныптарға арналған шығарма жинағы
( Қуағаш орта жалпы білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Жұмағалиева Мирамгүл Қайыржанқызының іс-тәжірибесінен)
Шыңғырлау , 2016Шыңғырлау ауданының білім беру бөлімінің эксперттік кеңесінің отырысында қаралып, аудан көлемінде таратуға ұсынылды.Хаттама № 3 18 тамыз 2016 жыл
Құрастырушы: Жұмағалиева Мирамгүл Қайыржанқызы қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің ІІ санатты мұғалімі
Сарапшылар: Сатыбалдиев М.Ж - Шыңғырлау ауданының білім беру бөлімінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің әдіскері.Дауленова Б.Б – Қуағаш орта жалпы білім беретін мектебінің оқу ісі меңгерушісі.
Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 9-11 сынып оқушыларына қазақ әдебиеті пәнінен қолдануға арналған көмекші құрал.
Мазмұны:Алғы сөз---------------------------------------------------------------5Шығарма жазуға қойылатын негізгі талаптар-----------------6Анамның тілі - ардақтым менің--------------------------------10Тәуелсіздік – еркіндігің, елдігіңЕлің дербес өзге елдермен тең бүгін---------------------------14Туған жер тұғырың------------------------------------------------19Мұхтар Шахановтың шығармаларындағымахаббат тақырыбы-----------------------------------------------23 Сәбит Мұқанұлының «Ботагөз» романындағыАмантай мен Асқар бейнесі--------------------------------------30Сан қырлы санаткер-----------------------------------------------34Астана ЕХРО – 2017-----------------------------------------------40Ұлы Отан Соғысына – 70 жыл!---------------------------------42Ассамблея – татулық темірқазығы-----------------------------47Менің сүйікті кейіпкерім-----------------------------------------51Абай қара сөздерін адам тәрбиесінде пайдалану------------53Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде---------------55Мәңгілік еліміздің – мәңгілік тілі-----------------------------58Отбасы – Отанымыздың ошағы-------------------------------62Қорытынды--------------------------------------------------------70Қолданылған әдебиеттер----------------------------------------71
Алғы сөз
Шығарма – оқушының туған халқының әдебиетінен алған білімін өз ойымен , дүниетанымдық көзқарасымен еркін ұштастыра отырып баяндайтын шығармашылық төл еңбегі. Оқушыдан көркем шығарманы өзіндік ой–пікірін, көзқарасы тұрғысында терең талдап пайымдауы, әсерлі көркем тілмен жүйелі баяндауы талап етіледі. Оқушы шығармасының құрылысы: тақырып, жоспар, эпиграф (мүмкіндігіне қарай, міндетті емес), кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды сонымен бірге материалды баяндау әдісі мен оның ретті жүйесі сияқты мәселелерден тұрады. Ескерту: Еркін тақырыпқа жазылатын шығармаларды ғана өлеңмен жазуға ғана болады. Өйткені, еркін тақырып оқушыдан ерекше қабілет–дарынды, терең білімді, көркем әдебиетті көп оқуды талап етеді. Ерікті тақырыпқа шығарылған шығарманы бағалау оқушымен қатар мұғалімге де үлкен сын. Өлеңмен жазылған шығармаға өте жоғары талап қойылады. «Өлең – сөздің патшасы...» болғандықтан, онық бағасын төмендетпей, өлең құрылысына қойылатын талаптарды (буын, бунақ саны, тармақ, шумақ өлшемі, ұйқас түрі, тегі, т.б) ескеру керек. Өлеңмен жазылған шығарманың бәрін бірдей жоғары бағалау оқушыларды әдеби талғамсыздыққа, өрессіздікке тәрбиелейді, өлеңнің қадірін қашырады.Жинақтың соңында берілген кейбір тақырыптар шығарма жазу талабына сай келмейді. Бұл материалды шығарма жазуда қосымша ретінде пайдалануға болады, өйткені онда жазушы, ақындар туралы қосымша мәлімет, олардың шығармашылығына талдау жасалып ұсынылған.
5Шығарманы жазуға қойлатын негізгі талаптар
- Тақырыпты оқушының өз ойы және өз сөзі арқылы(оқулықтан көшірмей) толық аша білу.
- Жазып отырған тақырыптан алшақтамай , оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
- Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көпсөзділікке жол бермеу.
- Шығарманың барлық бөлімдерінің бір – бірімен тақырып, негізгі ой арқылы шебер байланысуы.
- Барлық айтылған ойды жинақтап , тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
- Шығарманың кіріспе және қорытынды бөлімдері қоса алғанда тұтас жұмыстың ¼ бөлігіндей болу қажет.
- Шығармада жазушының өмірбаянына, әдеби шығарманың жазылу тарихына , тарихи оқиғаларға , кейіпкерлерге қатысты қателіктер жіберілмеуі керек.
- Оқушының жұмыс стильдік біртектілігі мен тіл шеберлігіне қарай (сөздік қоры , сөйлем құрылысы, материалды берудегі көрікті ой , көркем тіл, тілінің обарздылығы, ой сергектігі, сезімталдығы) бағаланады.
Сыныпта жазылатын шығармаға сабақ кестесінің қатарынан екі сағат беріледі.Шығарма жазудың ең басты мақсаттары
- Бала білімін бақылау, білім деңгейін тексеру.
- Жазбаша көркем тілін дамыту, теориялық білімдерін практикалық жұмыстарда пайдалана білу.
- Ойлау еңбегіне өз беттерімен іздендіру, өз пікірлерін салысытру, қорытынды жасай білуге дағдыландыру.
- Оқушылардың қабілеті , дарынына әсер ету, шығармашылық жұмысқа баулу.
- Шығарманың бағалануы туралы
- Мазмұндылығы мен идеялылығы
- Ой–пікірдің жүйелілігі
- Стильі
- Грамматикалық сауаттылығы
- әдеби материалды терең ұғынып, өте жақсы түсінсе, оны тақырыпты ашу үшін дұрыс қолдана білсе;
- тақырыпқа толық әрі нақты жауап берсе;
- ойын жүйелі желімен жаза білсе;
- тілі бай әрі әдеби тіл нормаларына сай болса;
- фактілік қателер болмаса;
- қорытынды пікір орыны, тиянақты болса.
- жұмыс мазмұны негізінен тақырыпқа сай болса;
- әдеби тілмен жазса, бірақ ойын баяндауда бірен – саран дәлсіздіктер жіберсе;
- қажетті қорытындылар мен түйіндеулерін дұрыс жасай алса;
- стиль бірлігі сақталған, сөйлем құрылысы алуан түрлі, бай болса.
- тақырыптан айтарлықтай ауытқан болса;
- материалды баяндау негізінен дұрыс, бірақ жекелеген фактілік дәлсіздіктер кездессе;
- баяндау желісі аздап бұзылса;
- сөздік қоры жұтаң, сөйлем құрылысы бір үлгіде, біркелкі болса, сөзді орнымен қолдана алмаса;
- Стиль бірлігі сақталмаса, тілі солғын болса.
- Мазмұнында 4, тілінде 5 кемшілік болуы мүмкін.
- жұмыс тақырыпқа сай келмесе;
- көптеген фактілер бұрмаланса
- шығарманың барлық бөлімдерінде баяндау жүйесі бұзылса, жоспарға сәйкес келмесе;
- сөздік қоры өте жұтаң , сөйлемдері қысқа, біркелкі, өзара байланыспаса, сөздің орнымен қолданбау жиі кездессе;
- стильдік біркелкілік сақталмаса.
- тақырыпты мүлде ашып жаза алмаса;
- мазмұнында 7 және 7 кемшілік болуы мүмкін.
ҚР мемлекеттікжалпыға білім беру стандартынан
9 Анамның тілі – ардақтым менің.Жоспар
- Сүйемін туған тілді – анам тілін .
- Бабалардан жеткен аманат.
- Ана тіліміздің бүгінгі халі.
- Туған тілдің ертеңі жайлы ойлар.
Әлемнің құты,Шешемнің сүті,Сіңірген тұла бойыма.Бар асылын халықтың,Лұғатын ұлы тарихтың,Құйған сана – ойыма,Туған тілім өркенде, Бола бер кушті, көркем де!С.Мұқанов«Сүйемін туған тілді – ана тілін. Жөргекте жатқанымда – ақ берген білім» деп Сұлтанмахмұт Торайғыров бекер жырламаған. Ана тілі ананың ақ сүтімен , ананың әлдиімен, бесік жырымен құлаққа сіңіп, бойға дариды. Ана тілі деп аталуының өзі де сондықтан болса керек деп ойлаймын. Иә, ана тілім – ардағым . Ана тілі жайлы толғанбаған ақын – жазушы да жоқ шығар. Әйгілі ақынымыздың:«Ана тілің арың бұл,Ұятың боп тұр бетте .10
Өзге тілдің бәрін біл,Өз тіліңді құрметте!»- деген тамаша өлеңін білмейтін , ана тіліңде еркін сөйлей алатын қазақ баласы да жоқ шығар деп ойлаймын. Ана тілінің қадір – қасиетін сезініп өскен ұрпақтың болашағы жолында атсалысатын саналы адам болып шығатынына мен сенемін. Өзім де осы жолдан табыла білемін деп ойлаймын.Менің ана тілім – қазақ тілі. Қазақ тілі – әлемдегі 17 миллион қазақтың ұлттық тілі аталып келген болса, тәуелсіздік алғаннан кейін ана тіліміздің мәртебесі өсіп, Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі деп Ата Заңымызбен бекітілді. Бұл Заң 1997 жылы 11 шілде де шықты.Ана тіліміздің шұрайы мен шырайына сонау ерте замандардан – ақ шетел саяхатшылары , ғалымдары, ерекше мән берген.Ұлы А.С. Пушкин қазақ даласына келіп , «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» сияқты жырларымызға тамсанып , әйгілі ғалым В.В. Радлов: «қазақтар тамаша шешен сөйлеп, әңгіме айтуды ұнатады, аса бай поэзияға ие», - деп жазған. Астанамызға көшірмесі әкелінген қажетті Күлтегін ескерткішін, әл – Фараби еңбектері , Махмұд Қашқари, Қожа Ахмет Яссауи сынды ғұламаларымызды тани отырп кейінгі жас ұрпақ , біздер, ана тіліміздің бастауы тым әріде екеніне көз жеткіземіз, мақтанамыз.11 Батырлар жыры, аңыздар, әңгімелер, жұмбақ – жаңылтпаштар – ана тіліміздің бүгінге жеткен алтын қазынасы.Бұлар – біздің өткен тарихымыз.Ана тілін шексіз сүйетін Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың мына сөзін осы орайда еске сала кетейін: «тарих пен тіл тамырлас». Тіл байлығы – әрбір елдің ұлттық мақтанышы, атадан балаға қалдырған мирасы. Бізді өзге халықтардан өзгешелеп тұратын ерекшелігіміз.Қазақ тілі ұлы Абайдың, Шоқанның , Мұхтардың, Ғабит, Сәбиттің тілі! Менің тілім!Мен осынау ғажайып сырға толы ана тілімде сөйлей алатыныма , осы тілмен он бір жыл бойы білім алып , болашақ кәмелеттік өмірге жолдама аларда ана тілімде өз ойымды жеткізіп отырғаныма қуанамын. Әйгілі ақынымыз Әбділда Тәжібаев:Туған елім – тірлігімнің айғағы,Тілім барда айтылар сыр ойдағы.Өссе тілім, мен де бірге өсемін,Өшсе тілім, мен де бірге өшемін!- деп жырлағандай, кешегі социалистік дәуірде тарихи жағдайларға сай өз жерінде , өз елінде қысым көрген ана тіліміз өшіп кете жаздады. Қазақ мектептері , балабақшалары жабылып , орысша оқыған заманның әсерінен бұл күндері қаншама «қаракөздер» ана тілінен жұрдай күй кешуде.Бұған заман кінәлі дегенімізбен еліміз егемендік алғалы да 26 жылдың жүзі болып қалыпты. «Қазақ қазақпен қазақша сөйлессін» деп 12
Президентіміз өзі де үлгі көрсетіп, теледидардан қазақша сөйлегенімен , біздің көптеген замандастарымыз ана тілін әлі күнге дейін жеткілікті білмейді.Ана тілін білмеген-Ақысы жоқ желікбас.Ана тілін сүймеген-Халқын сүйіп жарытпас- дегендей, ана тіліне жаны ашымаған адам өз Отанын жаудан да қорғамайды деп ойлаймын. Ана тіліміздің қадірін кетіріп шұбарлап сөйлеу де қазір кеңінен ұшырасады. Тілді шұбарлау – арды шұбарлау емес пе?«Арым жанымның садағасы» деп өткен бабаларымыздың бүгінгі ұрпағы , біздердің бұл ісіміз әрине, ұнамсыз екені анық.Қазіргі кезеңде өзін – өзі сыйлаған мемлекет ең алдымен тілінің тазалығына мән беретіндігіне күнделікті ақпарат куә.Германияға көшіп жатқан көрші немістердің онда бару үшін ең алдымен тілден емтихан тапсыратыны бәрімізге белгілі.Болашақта қазақ тілі нағыз мемлекеттік тіл дәрежесіне сай болатын күн алыс емес екеніне мен сенемін. Іс қағаздар қазақша қатесіз толтырылып, көшедегі жарнамалар ана тілінде ілініп тұратын болады. «Көш жүре бара түзіледі» дейді қазақ қазақ мақалы. Көш жүрді. Ардақты ана тіліміздің де бағы 13
жанып , туы бейіктейтін күнде алыс емес.Қазақ халқы барда қасиетті қазақ тілі өлмейді деп ойлаймын. Ақиық ақын Мұқағалиша айтар болсақ:«Ал екінші бақытым – тілім менің,Тас жүректі тіліммен тілімдедім.Кей – кейде дүниеден түңілсем де,Қасиетті тілімнен түңілмедім!»«Адасқанның айыбы жоқ , қайта үйірін тапқан соң» дегендей, өзге тілдің жетегінде жүрген қандастарымыз да ойланар, тілімізге мойын бұрар, көсегесі көгеретін кезең туар деген үмітпен шығармамды аяқтамақпын. Ана тілі туралы жайлы айтылар ойлар, пікірлер ешқашан таусылмайды.«Егер туған тілім ертең жоғалар болса, мен бүгін өлуге даярмын» деген ақын Расул Гамзатовтың сөзімен түйін жасамақпын. Халқыңмен мәңгі жаса, қадірменді қазақ тілім, ана тілім!
Тәуелсіздік – еркіндігің , елдігің, Елің дербес өзге елдермен тең бүгін.ЖоспарІ кіріспеІІ Негізгі бөлім
- Тәуелсіздігім – теңдігім.
- Тәуелсіздігімнің айбары – желтоқсан.
- Ақын тәуелсіздіктің жаршысы.
Данасы мен батыры көп қазақтың, Көрген талай қияметін азаптың. Аршындаймын көк туымды шалқытып, Жасай берсін, тәуелсіздік, азат күн. Намысымның шырағындай желтоқсан, Тәуелсіздік пырағындай желқтоқсан. Тарихымда із қалдырып, жаңғыртып, Аңыз болдың жыр ағындай желтоқсан.
Тәуелсіздік! Бостандық! Кім – кімнің де жүрегіне жағымды, жайлы сөз. Қалай тебіренбессің? Қалай толқымассың?Тәуелсіздік – халқымыздың бостандығы мен демократиялық жаңару жолындағы сан ғасырлық күрес тарихының нәтижесі.Жол! Тәуелсіздік жолы. Ол алыс пен жақынды қосады. Кешегі мен болашақты жалғайды. Біз ғасырлар бойы жоқ іздеген халықпыз. Біздің жоғалтқан асылымыз – тәуелсіздік еді...Біз осы асылды іздеп, соқпаққа да, сүрлеуге де түстік, тығырыққа да тірелдік, сөйтіп осыдан он сегіз жыл бұрын бір жолға түстік. Бұл жай жол емес , даңғыл болып шықты. Ол тәуелсіздік даңғылы еді. Міне еліміздің тәуелсіздік алғанына 25 жыл болды. Зымырап алға озған уақыт кері қайырылмайды. Көзді ашып жұмғанша кешегі дүниеге келген жас сәби , енді міне , бүгін мүшел жастан шықты, бойжеткен мен бозбала болды емес пе?Адамзат қоғамның тарихы үшін жиырма бес жыл деген ұзақ мерзім емес. Дегенмен Қазақстан үшін бұл жылдар аса маңызды тарихи оқиғаларға толы болды: осы жылдар
15ішінде тәуелсіз қазақ мемлекеттік жүйесін бес ғасырлық үзілістен кейін қайтадан қалпына келтірілді, еліміз өз билігін өз қолына алды. Әлемнің жүзден астам мемлекеті Қазақстанның дербестігін таныды. Желтоқсан оқиғасы. Бұл сөзді естігенде кез келген қазақ баласының көзінде үйірілген жас толады, мұңға тұнады. Ел басына күн туған желтоқсан айы талай қазақ баласын , қаракөз қыздарды жан түршігер азапқа салған уақыт. Қайтаттай ұл мен Ләззаттай қызымыз – қаншама қыршын жас ел еркіндігін аңсап , өмірден өтті. Олар жай кеткен жоқ . тәуелсіздік жақын деген алғашқы қоғырауды соғып өтті. Желтоқсан оқиғасы әлемді дүр сілкіндіргенімен әлі күнге дейін талай қандастарымыздың санасын сілкіндіре алмай келеді. Олай дейтін себебіміз , қазіргі таңда желтоқсан оқиғасынан хабарсыз жастарымыздың кездесуі, ал Кеңес дәуірінің тарихын оқыған жоғары буынның 1986 жылғы қанды жексенбіні білмейтіні кемде – кем.Осы орайда еліміздің егемендігін аңсаған ұл – қыздарымыздың тағдырын жырға қосқан ақындарымызға назар аударсақ , ең алдымен Мұхтар Шаханов поэзиясы тілімізге тиек бола алады. КСРО халық депутаттарының І съезінде басын бәйгеге тігіп , желтоқсан оқиғасы жөнінде алғаш рет мәселе көтерген , Шыңғыс Айтматовша айтсақ , «Кремльдің қабарғасында тұп – тура бомба жарылғандай» етіп сөз сөйлеген Мұхтар Шахановтың съезд мінберіндегі үш минуты болашақ үшін ақиқаттың бастауындай болған еді. Ақын тілімен айтсақ :Арман ойда күмбір – күмбір күй қызып,Арғымақтың жал құйрығын түйгізіп,Аңыратып , көсілтіп бір жүректің ,Үлкен сөзін үш минутқа сыйғызып.Үш – ақ минут шабыт – нөсер мырза шақ,16
Көк тіреді көңіл біткен бір жасап.Үш – ақ минут жетеді екен мәртікке ,Шығу үшін мәңгі өлмейтін жыр қашап.Өз мүсінінің тұғырын соққан желтоқсандық жастардың қатарында ерекше орын алып, небары 22 жас жасап , жасындай қысқа ғұмыр кешкен ұлттық батырмыз Қайрат Рысқұловтың есімін, ерлігін білмейтін қазақстандықты табуымыз қиын.Осы ағамызға Көктеректе ескерткіш ашылғанда ақын Мұхтар ағамыздың оқыған жыры Қайраттың рухын бұрынғыдан да көтеріп жібергендей еді.Жігеріңмен көктен өтіп,Ұлт мүддесін шекпен етіп,Төбең бір сәт көкке жетіп,Өз өлкеңе ескерткіш боп,Оралдың ба айдарлым.Қиын сәтте жалау еткен намысын ,Бағың жансын , қайсар ұлым,Жанын қиған ел үшін.Алматыға Ноғайбайдың ұлы болып аттанып,Бар қазақтың мақтаны боп,айта оралған арысым!Арада 4 жыл өткен соң 1990 жылы Республикалық алаңда бас қосып, 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасын есте қалдыруға арналған ескерткіш тақта орнату рәсімі болды. Бұл ескерткіш тақта – бүкіл қазақ халқының , қала берді республикамыздың мекендейтін барлық ұлттардың рухани жеңісі.Бұл тақта- аузынан ана сүті кетпей жатып , шашынан сүйретіліп сабалаған жазықсыз жалаға ұрынған бүлдіршін қыздың көз жасын қойылған ескерткіш.
17 770 ₸ - Сатып алу
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация
жариялап табыс табыңыз!
Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз.
(kaspi Gold, Halyk bank)
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз
Барлығы 663 959 материал жиналған
- Жүктелуде...
- Жүктелуде...
- Жүктелуде...
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ