Изопроцестер. Изопроцестердің графиктері. Дальтон заңы

Күні:

Оқытушынің аты-жөні: Актасова Э.М.

Курс:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Изопроцестер. Изопроцестердің графиктері. Дальтон заңы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.3.2.2 - тұрақты температурада газ көлемі мен қысымның өзгеріс процесін сапалы сипаттау (Бойль-Мариотт заңы);

10.3.2.3 - тұрақты қысым кезінде газ көлемінің температураға тәуелділігін зерттеу (Гей-Люссак заңы);

10.3.2.4 - тұрақты көлем кезінде қысымның газ температурасына тәуелділігін зерттеу (Шарль заңы);

Сабақтың мақсаты

Барлық білімгерлер :

Газ парометрлерінің температураға тәуелділігін зерттеп,газ заңдарына сандық және графиктік есептер шығару.

Көптеген білімгерлер :

Тұрақты температурада газ көлемі мен қысымның өзгеріс процесін, тұрақты қысымда температура мен газ көлемнің өзгеріс процесін, тұрақты көлемде температура мен газ қысымының өзгеріс процестерін зерттеу;

Кейбір білімгерлер :

Газ заңдарын изопроцестерге байланысты сандық және графиктік есептер шығаруда қолдану.

Бағалау критерийі

• Температура тұрақты болған кезде жүйеде өтетін процестерді сипаттайды;

• Газ парометрлерінің температураға тәуелділігін анықтайды

• Сандық және графиктік есептер шығарады

Тілдік мақсаттар

Тілдік оқыту мақсаты:

Білімгерлер изопроцестерге сәйкес заңдарды ғылыми тілде жеткізе алады

Пәндік лексика мен терминология:

Диалогтар мен жазу үшін қолданатын тіркестер:

Дальтон заңы қалай тұжырымдалады?

Қандай процестер изопроцестер деп аталады?

Изотермалық,изохоралық және изобаралық процестерді қалай жүзеге асыруға болады?

Құндылықтарды дарыту

Білімгерлерді еңбек және шығармашылық,өмір бойы білім алуға баулу.

Пәнаралық байланыс

Есептерді шығаруда математика және химия пәнімен байланыс.

Алдыңғы білім

Идеал газ күйінің теңдеуі

Сабақ барысы

Ресурстар

Сабақтың кезеңдері

Сабақтағы жаттығу түрлері

Сабақтың басталуы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Үй тапсырмасын тексеру мақсатында оқушыларға өткен сабақ бойынша cұрақтар қойылады.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру:

Топқа бөлу: «Пазл»

Оқушылар температура, қысым, көлем болып үш топқа бөлінеді.

1-топ: Изотермалық процесс

2-топ: Изобаралық процесс

3-топ: Изохоралық процесс

(W) Ширату жаттығулары: «Миға шабуыл»

1. Идеал газ түсінігі не үшін енгізілген?

2. МКТ негізгі теңдеуін қорытып шығарыңдар.

3. Қандай температура энергетикалық деп аталады?

4. Больцман тұрақтысының физикалық мағынасы қандай?

5. МКТ теңдеуінің жазылуының үш түрін көрсетіңдер.

6. Авогадро заңын тұжырымдаңдар.

(f) ынталандыру

Жаңа тақырыпқа шолу:

Изохаралық  Изотермиялы Изобаралык

V=const  Т=const  Р=const

Q=U   Q=A Q=U +A

термодинамиканың 1-Занынын эр процесс үшін математикалык теңдеулермен зерттейміз және адиабаталақ процесс туралы ұғым ендіреміз. Q=0 олай болса, A=U

• Изахоралык процесс: Q=U →   формуладағы   тұрақты көлемдегі газдың жылу сиымдылығы.

• Изобаралық процесс: Q=A+U немесе   , яғни 

• Изотермиялык процесс:

Майер формуласы Идеал газдың изобаралық және нзохаралық процестеріндегі жылу сыйымдылықтардың өзара байланысы.

(T) Мұғалім түсіндірмесі.

Жылудан оқшауланған жүйеде өтетін процесс адиабаталық процесс деп аталады

Мысалы: велосипад камерасы, ауа оттығы,дизель қозғалтқышы, жер атмосферасы, құрғақы мұз алу.

Адиабаталық процесс өту шарттары:

а) Жүйе жылу өткізбейтін қабықшады түру керек (Дьюар ыдысында,

термостарда)

b) Процесс өте тез өтуі тиіс, сонда жылу қоршаған ортаға беріліп

үлгермейді

c) Процесс газдың үлкен көлемінде өтуі тиіс (атмосфера), сонда газ

параметрлерінің жеке дара кішігірім облыстарда өзгеруі процестің

өтуіне әрекет етпейді.

Презентация

Видеокөрініс. Білім Land

Сабақтың ортасы

Білім дағдысы: Білу.

Белсенді оқыту: «Кім жылдам?»

(G) Тапсырма-1

Цилиндрдің ішіндегі ауаға жүк арқылы поршеньмен 1-суретте көрсетілгендей қысым түсіріліп тұр.

1. Цилиндр ішіндегі қысымның қалай пайда болғанын сипаттаңыз.

2. Жүкті арттырды делік, сол кездегі:

1. Поршеньнің жүрісін сипаттаңыз;

2. Цилиндр ішіндегі қысым қалай өзгереді және оның себебі неде екенін түсіндіріңіз.

Дескриптор:

Қысымның пайда болу себебін түсіндіреді;

Поршень жүрісін сипаттайды;

Цилиндр ішіндегі ауа қысымының өзгеру себебін түсіндіреді.

(f): «өзін-өзі бағалау»

Білім дағдысы: Түсіну.

Белсенді оқыту: «Ойлан-жұптас-бөліс»

(G) Тапсырма-2: І Топ: (D) Бойль заңы үшін тұрақты температура кезіндегі көлемді өлшеу және қысымды өзгерту үшін қарапайым аспапты пайдаланыңыз. Оқушыларға талдау үшін деректерді беріңіз.

Сілтемелер бойынша Бойль заңын түсіндіру-http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Heat%20energy%20animations/Boyles_law/index.html

http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Heat%20energy%20animations/Boyles_law_molecules/index.html

ІІ топ: (D) Шарль заңы үшін тұрақты қысым кезіндегі көлемді өлшеу және температураны өзгерту үшін қарапайым аспапты пайдаланыңыз. Оқушыларға талдау үшін деректерді беріңіз.

Сілтемелер бойынша Шарль және Гей-Люссак заңдарын түсіндіру –

http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Heat%20energy%20animations/Heating_a_gas/index.html

http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Heat%20energy%20animations/Pressure_law/index.html

ІІІ топ: (D)Қысымның бөліну заңы(Дальтон заңы) және Авогадро заңдарын түсіндіру үшін тұрақты көлем кезіндегі қысымды өлшеу және температураны өзгерту үшін қарапайым аспапты пайдаланыңыз. Оқушыларға талдау үшін деректерді беріңіз.

(f): «топтық бағалау»

Білім дағдысы: Қолдану.

Белсенді оқыту: «Ізденген жетер мұратқа»

(G) Тапсырма-3:

1. Сыйымдылығы 2·10^-3 м³, ыдыстағы азотың  қысымы   2·10⁵ Па, ал температурасы    27⁰С.  Азотың массасы қандай?   (R=8,31 Дж/К·моль)

2. Қысымы 0,1 МПа, температурасы 27°С азоттың тығыздығы қандай? (R=8,31 Дж/К·моль)

3. Қысымы 10⁶ Па, көлемі  1,6·10^-3 м³, ал массасы 1,6·10^-2 кг  оттегінің температурасы (R=8,31 Дж/К·моль)